قوراق‌لیق ایل
داود پیرعلیلو
آنادیلیمیز: هاوا چوخ ایستی‌دیر، یایین اورتانجی آیی‌نین آخیر گونلری‌دیر. هر یئره باخیرسان قوپ- قورو، ائله بیل برهوت‌دور. هر ایل یاشیل گئییم اَینینه گئیینن داغ‌لار، دوزن‌لر، یاماج‌لارین گئییم‌لرینی گون پؤرتوب، یاشیل گئییمین رنگی یانیق رنگینه چئوریلیب‌دیر. داها آل لالا-لاردان خبر یوخ‌دور. نانه پنیری‌نین آغ گول‌لری آراسیندا ساری یاناغی اؤزونو گؤسترمیر.
اکینچی‌لر اکن آراپا- بوغدانین سونبول‌لری، دَن‌سیزلیکدن یئل قووان کیمی اَپری‌ییب، آغ یئل ده‌یمک همن یئلین قوجاغیندا یوز ماللاق ووروب، هره‌سی بیر یانا داغیلیر.باغ‌لاردا آغاج‌لارین بوداق‌لاری‌نین چوخو قورویوب. گؤی- گؤیه‌رنتی‌دن خبر یوخ‌دور. نه بولبول سسی وار باغ‌لاردا، نه ده قئیلان قوش سسی داغ‌لاردا. کهلیک‌لرین ده اوخوماغا حالی قالماییب. سوسوزلوق‌دان یئر- گؤی مه‌له‌ییر، یامان قوراق‌لیق‌دیر.گؤی‌ده بولودلاردان دا خبر یوخ‌دور. ساناسان هر یئر، هرنه وار سوسوزلوق‌دان ایلان کیمی دیل چالیر. هاوا دا کی، ائله ایستی‌دیر تویوق‌لار، قوش‌لار جان لارینی الدن وئریرلر، ایستی‌نین تابینی گتیره بیلمیرلر. قویون- قوزو آجیندان قورو تیکانا قانع اولوب، تیکان یئییرلر. تیکان یئمک‌دن آغیزلاری‌نین چئوره‌سی، دیل‌لری، داماق‌لاری یارادیر .بیر اوشاغین قاباغیندا نئچه قویون- قوزوسو وار. بو دره- او دره، بو یاماج-او یاماجی گزدیریر، بلکه بیر آغیز اوت تاپیب، قویون- قوزونو اوتارا. اونون داوارلاری‌نین آج قالماق‌دان قابیرقالاری ساییلیر. یول گئدنده او یان- بو یانا بوللانیرلار. داوارلار بیر یئرده دورمورلار، یازیق اوشاغین دده‌سینی یاندیریرلار. اوشاق دا یورولوب، داوارلاردا.گون اورتانین لاپ جیزلاماسی‌نین پیس واختی‌دیر . داغین دؤشونده بیر سرین بولاق واردیر کی، آخاندا سسی‌نین شاققیلتی‌سی داغا دوشردی. داها او سس‌دن ده خبر یوخ‌دور. بولاغین سویو گؤز یاشی تک نارین- نارین آخیب، بیر بالاجا گؤلَک‌ده ییغیشیر. اوشاق داوارلاری او بولاغا ساری های‌لاییب، آپاریر سووارا . یاشیل گوه‌ن‌لر ده قوپ- قورو قورویوب. او قوروموش گَوه‌ن‌لرین ایچیندن کئچیرلر، تیکان‌لاری ایینه تکین جیریق باشماق‌لاردان کئچیب، آیاق‌لارینا باتا- باتا قویون- قوزونو بولاغا ساری هایلاییر. داوارلار کئچه-کئچه، آغیزلارینی آج‌لیقدان هرنه‌یه آتیرلار، بلکه بیر زاد تاپیب، ییئه‌لر.آمما قورو گَوه‌ن‌لرین تیکان‌لاریندان سورا بیر زاد یوخ‌دور .
او قویون‌لارین ایچینده بیر قویون واردیر کی، دوغومو اَرَزنه* قالیب. قوزوسو اییرمی گونلوک‌دور. آناسی‌نین سوتو چوخ آزدیر، قوزونو دویورمور. اوحئیوان دا آجیندان مه‌له‌ییر. سورودن دالی‌یا قالیب یئریمه‌یه دا حالی قالماییب. اوشاق قوزونو قوجاغینا گؤتوروب بولاغا ساری آپاریر. داوارلار نئچه مئتیر بولاغا قالاندان گؤله‌یین سویونو گؤروب، قاچا- قاچا سویا تؤکولورلر. اوشاق دا، قوزو قوجاغیندا، سویون باشینا یئتیریب، قان تَرین ایچینده قوزونو یئره قویوب، بولاغین گؤزه‌سیندن نئچه اُووج سو ایچندن سونرا، ال- آیاغینی یویوب، داوارلاری سویون باشیندا یاتیردیر.بیر نئچه دقیقه دینجین آلاندان سونرا، کول- کوس ییغیب، نه بول‌دور قورو اودون، هارا باخیرسان اولمَز تیکانی‌دیر. بولاغین باشینا گئتیریب، جان تاییسینی (بیرطرفلی خورجون) آچیب، قارا قومقوماسینی چیخاردیر، سو ایله دولدوروب، کول‌لاری قومقومانین دؤشونه قالاییر. سونرا کیربیت چکیب، اودو یاندیریر. قومقوماسینی قاینادیب، بیر چای دمله‌ییر . آناسی، چؤلونه یئددی لاواش چؤره‌یی، بیرآزدا پنیر یاوان‌لیق قویوب. اوشاق یازیق، قویون‌لاری‌نین اوتسوزلوق‌دان بیر یئرده دایانیب اوتلایانمادیق‌لارینا، هله ده ناشتاودیر . شالینی آچیب، قومقومادان جینقو دوروشقا*سینا بیر چای تؤکور، ایسته‌ییر بیر تیکه پنیر- چؤرک یئسین. او اَره‌زَن قوزو بیردن مه‌له‌ییب، آناسی‌نین آلتینا گیریب، دؤشونو آغزینا آلیر. ها سورور کی، بلکه بیر دامجی سوت گله، سوت هاردادیر! گؤرور سوت گلمیر، آناسی‌نین دؤشونو دومسوک‌له‌ییر.آناسی اینجییب، قوزونو سوت اممه‌یه قویمور.اوشاق، ماییل- ماییل او نیسگیل‌لی صحنه‌یه باخیب، برک ناراحات اولور، گؤزلری دولور. گؤیون هاواسی بولودسوزدور، آمما اوشاغین اوره‌یی دولوب، گؤزلری بولودلانیب، باشلاییر آغلاماغا. قوزو او یاندا مه‌له‌ییر، اوشاق دا باخارکن، بو یاندا.سینا بیر چای تؤکور، ایسته‌ییر بیر تیکه پنیر- چؤرک یئسین. او اَره‌زَن قوزو بیردن مه‌له‌ییب، آناسی‌نین آلتینا گیریب، دؤشونو آغزینا آلیر. ها سورور کی، بلکه بیر دامجی سوت گله، سوت هاردادیر! گؤرور سوت گلمیر، آناسی‌نین دؤشونو دومسوک‌له‌ییر.آناسی اینجییب، قوزونو سوت اممه‌یه قویمور.اوشاق، ماییل- ماییل او نیسگیل‌لی صحنه‌یه باخیب، برک ناراحات اولور، گؤزلری دولور. گؤیون هاواسی بولودسوزدور، آمما اوشاغین اوره‌یی دولوب، گؤزلری بولودلانیب، باشلاییر آغلاماغا. قوزو او یاندا مه‌له‌ییر، اوشاق دا باخارکن، بو یاندا.یئمئک یادیندان چیخیر، جینقو دوروشقاسیندا سوزدویو چای دا بوز اولوب، ایچینی وورور. اوشاق‌لیغیندا ال‌لرینی گؤیه گؤتوروب، آللاها یالواریر، آللاه‌دان یاغیش ایسته‌ییر. آغلادیق‌جا دئییر، “ای گؤزل آللاه! نه اولار بیر یاغیش یاغدیراسان گؤی- گؤیه‌رنتی یئنه ده گؤوَره! هر یئر اوتلانا، منیم بو داوارلاریم بیر دویونجا اوتلاییب دویالار. ای گؤزل آللاه! سنه قوربان اولوم، آخی آنام دییر کی، یاغیش یاغاندا آللاه آغلاییر، سنه قوربان اولوم آللاه، او قوزو منی آغلادیر، بس سن نیه آغلامیرسان؟! نه اولار، سن ده بیر آغلا!داغ‌لارا اوت گله، قویون‌لاریم یئیه، قوزونون آناسی سوتله‌نه. قوزو داها آج‌لیقدان مه‌له‌ییب، منی ده مه‌له‌تمه‌سین. سنه قوربان اولوم آللاه!”- دئیه- دئیه گؤزلریندن یاش آخیر، ایچین چکیر . گؤزلری‌نین یاشینی سیلرکن آچدیغی شال‌دان بیر لاواش چؤره‌یی گؤتوروب، قوزونون آناسینا ساری گئدیب، اوچؤره‌یی اونا یئدیردیر. گؤرور قویون دویمادی. قاییدیر، یئددی چؤرک‌دن بیر پارچا اؤزونه ساخلاییب، قالانینی قوزونون آناسینا یئدیردیرکی، سوت‌لنسین قوزوسونو امیشدیریب، دویورسون. قویون چؤرک‌لری یئییب، دویونجا دا گؤلک‌دن سو ایچیر، بیر نئچه دَیقه یاتیر. اوشاق دا کی، باخیر قوزونون مه‌له‌مه‌یینه، گؤزلری‌نین یاشی دورمور.بیردن قویون آیاغا قالخیر. مه‌له‌ییب، بالاسینی آلتینا آلیب، سوت وئریر. اوشاق گؤرور قوزو سوتون امیر،گؤزلری یاشلی الینی جینقو دوروشقاسینا آتیر چای ایچه. گؤرور چای بوز اولوب‌دور. باشینی گؤیه قاوزایاندا گؤرور گون باتان طرف‌دن بیر بؤیوک بولود بونلارا ساری گلیر. قوزو دا سوتون امیب، داها مه‌له‌میر. اوشاق قومقومانین چایینی یئره تؤکور، دوروشقاسینی یئیخالاییب، چایین یئرینه بولاغین سویوندان دولدوروب، شالین برینه قویور. او قالان پارچا چؤریه پنیری یاوان‌لیق ائله‌ییب یئیرکن، هردن بیر قورتوم سو ایچیر. پارچا چؤره‌یینی قورتارمامیش، بولودون کؤلگه‌سی اوشاغین باشینا دوشور. بیردن گؤیو بولود آلیر.نئچه آی‌دیر یاغیش‌دان خبر یوخ ایدی. بیردن هاوا خاریلداییب، ایلدیریم چاخیر. اوشاق ایلدیریمین سسینه هم قورخور، هم سئوینیر. گؤی‌دن بیر دامجی یاغیش دوشنده اوشاغین چیچه‌یی چاتلاییر. الینی گؤیه ساری توتوب، آللاها دئییر، “ای گؤزل آللاه! آغلا قوربان اولوم! آغلا!” ایندی اوشاق بو یول سئوینجیندن آغلاییر.هاوا باشلاییر نم- نم یاغماغا. اوشاق قویون‌لاری، قوزولاری دَبردیب، شالینی- قومقوماسینی جان تایی‌سینا ییغیب، داوارلاری کنده ساری هایلاییر. یاغیش داها ماجال وئرمه‌ییر، اوشاغی قوش کیمی ایسلادیر. ائله بیل سیچه‌نی سالیبسان سویا! قویون- قوزولارین یون‌لاریندان سو آخیر، آمما اوشاق قول‌لارینی آچیر گاه اؤز چئوره‌سینه،گاهدان قویون‌لارین چئوره‌سینه دولانیر. گاه قیشقیریر، “آللاه قوربانین اولوم! آغلا! قوی یئر جان آلسین، قویونوم سوت‌لنسین! آغلا، بولاق‌لار سس‌لنسین! قوزوم سوت‌دن دویسون. آللاه آغلا! قوربانین اولوم! هئی ، هئی،آی آللاه!…” دئیه- دئیه، قویون‌لارین دالیسیجا گلدییی یئرلری، تیکان‌لارین ایچینده قاییدیر .
کنده یئتیشجک، آناسی اوشاغین اوزوندن اؤپوب، قویون‌لاری طؤوله‌یه سالیر. آنا، اوشاغی جوم- جولاق سو، ائوه گئتیریب پار- پالتارینی ده‌ییشیر. سونرا چای- چؤره‌یینی وئریب، سوروشور:– اوغول بالام! گؤزلرین نه‌دن قیزاریب؟ نیه آغلامیسان؟ ائله قادالارین آنان آلایدی! قورخموسان؟ دئنه گؤروم نه اولوب دور؟
اوشاق آناسینا دئییر:– آی آنا! قوزو مه‌له‌دی، هم آللاهی آغلاتدی، هم ده منی آغلاتدی.اوشاق ماجرانی آناسینا دئییب، باشی آناسی‌نین دیزی اوسته یوخوسو آپاردی.او گون‌دن آلتی گئجه- گوندوز، یاغیش کسمه‌دن یاغیر، هر یئری سئل- سو گؤتورور. داغ‌لار یاشیل گئییب، باغ‌لار گول چیچک‌لنیب، یاماج‌لاردا نانه پنیری‌نین ایی‌سی گؤیلره یاییلیر. دوزن‌لر آل لالا آچیب، جننته دؤنوشور.گؤزل آللاه اوشاغین گؤردویو ایشه، ائدییی دوعاسینا گؤره یاغیش نعمتینی هر یئره باغیشلاییر. اونون آلدیغی مکافات‌‌دان یئر- گوی یارارلانیر .بیر زامان گؤررسن کی، بیر اینسان‌ین دوعاسی یا گؤردویو ایشی آللاه‌ین خوشونا گلر، نئچه مین‌لر نفس چکه‌نی ده یارارلاندیرار، قورتارار
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۰ ساعت ۱۰:۱۱ ب.ظ
