لامپا یاغی
حاضیرلایان:اکبرسعادت
چیراق یاندیر اوجاق قور
کور یوخودان بیرجه دور
قوی امه‌یین داغیتسین
یوردوموزا قیزیل نور
آنادیلیمیز:قدیم زامان:پول اولماسیدی بوغدا جوویز بادام کیشمیش وئریب اَت آلاردلار قصابدا هفته دوردی بازارگونی ( سه‌شنبه ) آپاریب اورمونون هفته بازاریندا ساتاردی کاسیبلارین حیوانی اولمازدی آیلار دوزوب ایستردلر اَت آسینلار قصاب لار بولردیلر پول یوخلاری دیر نیسیه وئرردیلر بوتون لش-لوش باغلایب اولارا ساتاردلار دئیردلر اولسون آپار ناواخ پولون اولسا وئره‌سه ن … بیر قصاب واریدی بیر- ایکی ساحات سونرا شاگیرده دئیردی گئت اولارین میبباخلارینین توستی یئرینه باخ گور توتستی چیخیر یا یوخ توستی چیخسیدی بیلردیکی اَت پیشیب صاباح شاگیردی یوللاردی اَتین پولون وئرسین اتی پیشیرمه‌میش ایسته‌سیدی له‌ش- لوشی قایتاراردی….قدیم ده¬کی گئنیش ائولر، باغ کیمی حیط‌لر ایندی داریخمالی آپارتمانلارا چئوریلیبدیر. قدیم ائولرین هر اوتاغیندا هئچ اولماسا بیر تاقچا گوره بیلردین. تاقچایا بیر قرآن بیر جانماز قویولاردی، اونلارین یانیندا همیشه بیر یا ایکی چیراق دا گوره بیلردین.
اقتصادی دورمو یاخجی اولان ائولرده تاقچا یئرینه، دکور اشیالاری داها چوخ اولاردی. یئردن تاواناکیمی کچبری اولان تاقچالار، گول، قوش و باشقا شکیللرله سوسلنردی بو تاقچالاردا پیش¬بوخاری گوره بیلردین. پیش¬بوخاریلار رنگ به رنگ، چئشید- چئشید چیراقلارلا بزه¬نیلردی. مچیدلرین قاپیلاری آرخاسیندا چیراق اوچون مخصوص بیر سکی یئرلشدیرردیلر. گئجه‌لر مچیده گلنلر- محرم¬لیک و یا یاس مجلیسلرینده- اوزلریله گتیردیگی فاناری او سکی¬یه قویوب، سونرا مچیده گیررمیشلر. مجلیس باشا چاتاندان سونرا هرکس گتیردیگی فاناری گوتوروب، ائوینه دونرمیش. چیراقلار، حتی الکتریک ایشیق اورمو شهرینه گلدیکدن سونرا دا اوزون مدت تاقچالاردا گوزه دیرمیش. بو گون چیراقلار عتیقه بیر اشیاء کیمی ائولرده ساخلانیلیر. آذربایجان فولکلوروندا چیراغین خاص یئری واردیر.
قدیم ائولرده دولتلی ائولرده لامپا یاغی واریدی بیر ده میبباخلاردا اوجاق واریدی اوجاقلار ایندیکی شومینه لره اوخشاردی یئماخلار اوجاخلاردا اودون ایستی‌سینن پیشه‌ردی اعتقاد واریدی جینلر اوتدا اولار هارا دا اوت اولسا جینلر اوردا اولار اوتا سو سپسن جینلر اذیت اولار جینلر بسم‌الله دان قورخار اوت سوندورن‌ده بسم‌الله دئیب اوتا سوسه‌پللر زاهی ( بویلی خانم) تازا گلین مومکوندی بسم‌الله دئمییب جینلر انون اوشاغینا صدمه یئتیره ، شوتی قاچان گلین اوشاغا قالمیا ( چیلله قالا ) اوتا سوسَپمَز ، بو باره ده چوخلی ناغیللاردا آغیزلاردا واردی ، خیرات اجاغی ، توی اوجاغی ، تازا گلین اوجاغی قوناقلیق اوجاغین یاندیراندا مخصوص یاشلی صالح خانم دوعا اوخیب پوفلردیلر اوجاغا قازانا ، بوتون قاب- قاشیغا برکت اولسون بسم‌الله دئییب الله‌دان ایستردیلر بو ائوه بلا گلمه‌سین اوجاغی داییم یانان ایله سین آداملاری سالیم اولسون همیشه اوجاخلاریندا توستی چیخسین شادلیق اولسون اوجاغیندا خیر ایشلر اولسون .بیزیم اوشاقلیق محله که اوندا بوی آتمیشام اورمونون قاسمیه محله سی ایدی که بیر نفچی گلردی وبلنچی بیر اراباسی واریدی ونفتین چلی بش تومنه ساتاردی و دییردی لامپا یاغی….لامپا یاغی…(آنام دان خاطیره)گیرده سوز یا کوپه چیراقلارین عایله‌سیندن‌دیر. لامپا چیراغین پایه‌سی مختلف بویلادا اولاردی. لامپا یونانی کلمه دیر، لامپاس دان آلینیب (دهخدا لغتنامه¬سی.)
*بیر پارا قدیم چیراق لاردان:
چیراق گاز، تور چیراغی هابئله زنبوری چیراق دا دئیرمیشلر. ایشیغی چوخ اولدوغونا گوره ائوه قوناق گلنده چیراق گازی یاندیراردیلار. گازی چیراقلاردا پیلته یئرینه، ایپکدن توخونموش تور یاراشدیراردیلار. چیراق یاناندا فیس – فیس کیمی بیر سس قووزاناردی. هر زامان چیراغین ایشیغی آزالسایدی، ناسوس ووروب، نفتی، چیراغین تورونا یئتیر‌ردیلر .ایکی پیلته، آلتی مرمر اعیانی بیر چیراق دیر. ائله آدی اوستونده اولاراق ایکی پیلته‌سی وار ایدی. بو چیراغی خاص قوناقلیقلاردا یاندیرارمیشلار .بو چیراق فرانسه اولکه‌سینده دوز‌لینیب.چینی چیراق:بو چیراغین جینسی چینی دیر. خیرداجا بیر چیراق دیر بیریش (بورونج) چیراقلارینین بویوندا. بالاکوپه چیراغلارین عایله‌سیندن‌دیر . پیلته‌سی گئج کورلانار- پیلته‌سی داواملی دیر دئمک- نفت مصرفی آز اولدوغونا گوره یاتاق چیراغی اولا بیلر. پیلتهسینین آدینا ، بورولو ایپک ده دئیرمیشلر.قوردینیر چیراغی اوروس مملکتیندن گلرمیش. پیلته¬سی خطی اولدوغونا گوره، کوپه چیراق عایلهسیندن ساییلیر. قوردینیر چیراق عیانی چیراق ساییلیردی و هر ائوده تاپیلمازدی.
قوقو چیراق:ایلکین دوزلمیش چیراقلاردان بیری ساییلیر. باشقا چیراقلارا گوره کیچیک چیراق حساب اولونور. ماتریالی آلمینیوم و یا حلبی¬دیر. قوقو چیراق شوشه¬سیز چیراق‌دیر اونا گوره ده، تئز- تئز سؤنر. بو چیراغی ال قاباغینا قویاردیلار، کوچه‌یه گئدیب و یا تووله¬ده ما ل حیوانلارا باش چکنده استفاده ائدردیلر. یاناجاغی نفت ایله تأمین اولونوردو.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۵ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۵:۵۸ ق.ظ
