صدای بلند پیری جمعیت زیرسایه سنگین کاهش فرزندآوری

رقیه وکیلی
گروه اجتماعی: افزایش روند پیری جمعیت و کاهش فرزندآوری طی سال‌های اخیر دغدغه اصلی و خطری جدی است که جامعه راتهدید می‌کند و بارها مقام معظم رهبری بر افزایش نرخ رشد جمعیت و فرزندآوری تاکید کرده‌اند و تنها راه نجات جوان‌سازی جمعیت با افزایش فرزندآوری است.
آنچه که امروزه جامعه با آن درگیر است و تبدیل به یک معضل برای کشور شده روبرو شدن با روند پیری است به‌طوری‌که در سال ۲۰۲۲ نسبت افراد بالای ۶۰ سال در ایران از ۱۰درصد کل جمعیت فراتر رفته در این راستا نرخ رشد جمعیت در ایران ۰٫۷ و کمترین نرخ در ۲۵ سال گذشته را دارد.
بنابراین این روزها صدای ناگوار پیری جمعیت در کشور به گوش می‌رسد افزایش جمعیت بالای ۶۰ سال به این معنی است که باید برای رفع پیری جمعیت کشور چاره‌ای اندیشه شود چرا که سالمندی جمعیت، نگرانی جهانی است و ما هم در کشور با این مشکل مواجهیم و باید تدابیری برای رفع آن اندیشیده شود.افزایش جمعیت سالمندان و کاهش نیروی جوان به یک مشکل جدی برای کشورهای توسعه یافته و بعضی کشورهای در حال توسعه تبدیل شده و این معضل برای آینده کشور ما که با سرعت بالاتری به سمت پیری جمعیت می‌ رود، بیشتر نگران کننده است.
بدون شک هر کشوری با تکیه بر نیروهای جوان خود می‌تواند مقتدرانه در مسیر پیشرفت و تولید و اقتصاد گام موثری بردارد چرا که نیروی انسانی هر کشوری پایه و مبنای پیشرفت آن کشور است. از این رو مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۳ سیاست‌های کلی جمعیت را ابلاغ کردند که در آن به مقوله افزایش جمعیت توجه جدی شده است.
عوامل کاهش نرخ رشد جمعیت
کاهش نرخ رشد جمعیت ریشه در عوامل مختلفی مانند افزایش آمار فوتی‌ها، مهاجرت به خارج از کشور یا کاهش نرخ تولد در کشور دارد که هرکدام به‌تنهایی نیاز به ساعت‌ها بحث دارند. بالارفتن سن ازدواج در جامعه به دلایل اقتصادی و فرهنگی یکی از مهم‌ترین علل کاهش نرخ رشد جمعیت است. طبق آمار حداقل یک میلیون نفر مجرد قطعی در کشور وجود دارد و بیش از ۱۴ درصد پسران و دختران متولد دهه ۶۰ ازدواج نکرده‌اند، جمعیتی معادل ۲٫۴ میلیون نفر ناباروری دیگر عاملی است که منجر به کاهش نرخ تولد و در پی آن کاهش نرخ رشد جمعیت می‌شود.
در این میان باید توجه داشت که فرزند آوری اثرات موثر بسیاری در جامعه و بر خانواده خواهد داشت که از تاثیرات مهم آن می‌توان به پایداری و استحکام زوج‌های جوان و افزایش شادی و امید در خانواده‌ها اشاره کرد. فرزند آوری در آئینه آیات قرآن امری اصیل، فطری، مُسلَّم و مطلوب است و احادیث بی‌شماری در این زمینه وجود دارد در این راستا رسول خدا(ص) بسیار می‌فرمود: هر کس دوست دارد که از سنت من پیروی کند، باید ازدواج کند، زیرا از سنت من ازدواج است و در طلب فرزند باشید، زیرا من فردای قیامت به شما بر سایر امت‌ها می بالم.در این حدیث »سنّت ازدواج« و »طلب فرزند« از جمله اموری برشمرده شده که صلاح دنیا و آخرت مسلمانان در آنها نهفته است و دلالت آن بر مطلوبیت فرزندآوری بسیاری روشن است.
لزوم هم افزایی هرچه بیشتر ارگان‌ها برای مقابله با بحران پیری جمعیت
احسان ریخته‌گر دبیر قرارگاه جوانی جمعیت آذربایجان غربی در خصوص افزایش روند پیری در جامعه گفت:مسئله پیری جمعیت یک امر بسیار مهم بوده و بایستی تمام ارگان‌ها و دستگاهها برای مقابله با این بحران اهتمام جدی داشته باشند.
وی با اشاره به اینکه سیاست‌های غلط گذشته در خصوص جمعیت تبعات جبران‌ناپذیری داشته است گفت: نباید فرصت‌ها را از دست داد و زمان طلایی برای جوان سازی جمعت در حدود هشت است.
ریخته‌گر عنوان کرد: طبق آخرین آمار امید به زندگی در کشور ۷۴ سال و در استان ۷۷ سال است که این حاصل بهبود مراقبت‌های درمانی، واکسیناسیون بیماری‌ها است.
وی اضافه کرد: در حال حاضر میانگین رشد جمعیت استان ۱٫۹ دهم است که از این لحاظ استان بیشتر از میانگین کشوری است و رتبه هشتم کشور را در سال گذشته کسب کرد هرچند به این آمار نباید دل خوش کرد.
دبیر قرارگاه جوانی جمعیت آذربایجان‌غربی گفت: در سال گذشته میزان تولد نوزاد نسبت به مدت مشابه سال قبل خود یک هزار و ۲۰۰نوزاد کاهش یافت که علت آن را می‌توان عواملی، چون کاهش تعداد ازدواج و افزایش طلاق دانست.
احسان ریخته‌گر در ادامه با اشاره به اینکه شیب کاهش جمعیت در حال حاضر کاهش یافته است تاکید کرد: این به معنی بهترشدن اوضاع جمعیتی نیست؛ چرا که فرصت برای حل مشکلات جمعیتی کمتر از ۱۰ سال است و باید در این زمان طلایی کار اساسی برای جلوگیری از کاهش جمعیت انجام شود.
افزیش ۱٫۵ برابری عمل‌های جراحی درمان ناباروری در آذربایجان‌غربی
دکتر معصومه حاجی شفیعها مسئول بخش ناباروری در بیمارستان جامع زنان کوثر ارومی با اشاره به روند روند به رشد پیری جمعیت اظهار داشت: امروزه عوامل مختلفی در پیری جمعیت و کاهش فرزندآوری دخیل است که به دیر ازدواج کردن جوانان، اقدام دیرهنگام به فرزندآوری، شیوع بیماری‌های مقاربتی اشاره کرد که این عوامل موجب افزایش ناباروری شده و اثرات نامطلوبی در کاهش نرخ رشد جمعیت دارد.
وی ادامه داد: امروزه با توجه به پیشرفت علم و دانش خوشبختانه شاهد درمان ناباروری در جهان و به طبع آن در کشور هستیم و این امر موجب افزایش امید در بین خانواده شده و تولد فرزند استحکام و پایداری زوجین را افزایش می‌دهد.
مسئول بخش ناباروری کوثر در بیمارستان جامع زنان ارومیه در خصوص مرکز ناباروری جامع زنان کوثر گفت:مرکز ناباروری کوثرطی ۲۰ سال گذشته فعالیت خور را شروع کرده است و عمل های IUI و ICSI میکروانجکشن و TESE و اسپرموگرام و فیریز جنین و اهدای جنین و تخمک اهدایی انجام می شود.وی ادامه داد: ۲۴ تا ۲۵ درصد در عمل‌های نازایی انجام شده موفق می‌باشند و این نتیجه خود باعث ثبات و پایداری زوجین است.
حاجی‌شفیعها در خصوص میزان هزینه درمان ناباروری عنوان کرد: با توجه به سیاست‌های کلی دولت در خصوص فرزندآوری و نرخ رشد جمعیت حمایت‌های موثری در این زمینه انجام شده و با در نظر گرفت بیمه و تسهیلات و مشوق‌های برای تولد فرزند بسیاری از مشکلات مالی سد راه زوجین رفع شده است و هزینه برای افرادی که بیمه سلامت دارند فقط ۱۰ درصد هزینه و بیمه تامین اجتماعی و نیروهای مسلح ?? درصد هزینه را پرداخت می نمایند.
وی در خصوص اقدامات انجام شده در خصوص فرهنگ‌سازی درمان ناباروری تصریح کرد: با توجه به تبلیغات زیاد و موثر فرزند آوری در جامعه فرهنگ سازی مناسبی انجام شده و درمان ناباروری در بین زوجین نهادینه شده است و که نازایی نیاز به درمان دارد. مسئول بخش ناباروری کوثر در بیمارستان جامع زنان خاطرنشان کرد:روزانه بین ۸۰ تا ۱۲۰ نفر مراجعه کننده وجود دارد که ماهانه در حدود ۱۰۰ تا ۱۲۰ عمل در مرکز انجام می شود که طی سال‌های اخیر یک و نیم برابر افزایش یافته است.
وی یادآور شد: اقدامات موثر دانشگاه علوم پزشکی در خصوص تهیه دارو و تجهیزات جهت درمان ناباروری باعث شده است تعداد عمل‌ها افزایش یابد در این راستا باید توجه داشت که درمان ناباروری و تولید فرزند موجب استحکام خانواده و افزایش امید و شادی خانواده‌ها می‌شود.
این مقام مسئول با اشاره به معضلات خانواده‌ها در درمان ناباروری عنوان کرد: بانک اهدا تخمک در استان جود ندارد در این راستا لازم است رایزنی‌های مناسبی با برخی ارگان‌های مربوطه انجام شده و با این اقدام می‌توان بانک اهدا تخمک اهدایی در مرکز ناباروری کوثر ایجاد کرد که بسیاری مشکلات خانواده مرتفع شود.
وی گفت: مرکز ناباروری جامع زنان کوثر به عنوان مرکز درمانی بوده و اکثر افراد مراجعه کننده بیمه دارند و بیمه‌های درمانی کمک کننده خوبی برای خانواده‌ها در درمان است که موجب افزایش و رغبت هرچه بیشتر خانواده‌ها برای ادامه روند درمان ناباروری شده است.
مسئول بخش ناباروری کوثر در بیمارستان جامع زنان با اشاره به اینکه سن ازدواج افزایش یافته است عنوان کرد: موفقیت عمل ناباروری زیر ۳۵ سال است و درمان بهتری دریافت کنند درمان نازایی بهتر است زیر ?? سال باشد تا شاهد ایجاد جنین سالم و تولد فرزندی سالم باشد.چرا که فرزند آوری بعد از ۴۲ سال از لحاظ عملی مناسب نمی باشد.ناسالم بودن جنین در سنین بالا زیاد است و بایستی برای مواجه نشدن مشکلات بعدی از این اقدام جلوگیری کرد.وی تاکید کرد: بایستی زیر ساخت‌های مناسبی برای درمان و مرتفع ساختن برخی مشکلات فراهم شود. به گزارش آراز آذربایجان به نقل از فارس،خاطرنشان می‌شود طی سال‌های اخیر مقام معظم رهبری در فرمایشات خود بارها مردم و مسؤولین جامعه را نسبت به پیر شـدن جمعیـت هشـدار داده و آنان را به افزایش جمعیت و تولید نسل توصیه می‌کنند و رویکرد دین نیز به موضوع افزایش جمعیت مثبت بوده و به شیوه های مختلف تلاش داشته مردم جامعه اسلامی را متوجه این ضرورت کند.
در این راستامسئله جمعیت در همه کشورها جزو ارکان قدرت به حساب می‎آید و داشتن نیروی انسانی کارآمد، پویایی، شادابی و تحرک اجتماعی بیشتر، تولید اقتصادی و نتیجتاً رفاه بیشتر اجتماعی تنها بخش کوچک اما مهمی از مزایای جمعیت جوان در نظام‌های مختلف هستند.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com