بقای صنعت سینما با نگاه به مقبولیت نزد مخاطب

رقیه نوری
گروه فرهنگی:هنرصنعت سینما برای بقا همواره به مخاطب و گیشه تکیه داشته و در این مسیر از تمام ظرفیت های خود از جمله دنباله سازی آثار سینمایی بهره برده است.خاستگاه دنباله سازی آثار سینمایی را می توان دهه ۶۰ میلادی و با تولید فیلم »دکتر نو« و یا به عبارتی سری فیلم های »جیمز باند« دانست که نظر به استقبال مخاطبان، همچنان می فروشد و قسمت ۲۴ آن سال ۲۰۱۵ بر روی پرده های سینماهای جهان جای گرفت.در دهه ۷۰ میلادی، فرانسیس فورد کاپولا فیلم ماندگار »پدرخوانده« را ساخت و با ساخت قسمت دوم آن و بعدها قسمت سوم دنباله سازی سینمایی به امری معمول تبدیل شد و این روند در آثار موفق سینمایی مانند »راکی« »جنگ ستارگان«، »مدمکس«، »رامبو« و »بیگانگان« شدت گرفت و در سالهای اخیر با »ترمیناتور«، »ماموریت غیر ممکن»، »ارباب حلقه_ها«، »هری پاتر«، »سریع و خشن«، »محافظان کهکشان«، »دزدان دریایی کارائیب« به اوج رسید گرچه باید اذعان داشت که در مواردی، قسمت_های بعدی هرگز نتوانستند مقبولیت و محبوبیت بخش نخست را کسب کنند.
سینمایی ایران نیز از پدیده دنباله سازی بی نصیب نبوده و چراغ این جریان در دهه ۸۰ شمسی با »اخراجی ها« ساخته مسعود ده نمکی روشن شد و استقبال رکوردشکنانه مخاطبان از این فیلم، ده نمکی را ترغیب ساخت که قسمت های دوم و سوم آن را بسازد، اتفاقی که این کارگردان برای دیگر ساخته خود یعنی »رسوایی« تکرار کرد.
مرضیه برومند نیز پس از گذشته سال ها از تولید »شهر موشها«، قسمت دوم آن را در سال ۱۳۹۴ اکران کرد و تهمینه میلانی نیز دو گانه »آتش بس« را ساخت.
پرده نقره ای سینماهای ایران این روزها میزبان دو فیلم سینمایی »گشت ۲« ساخته سعید سهیلی و »نهنگ عنبر، سلکشن رویا« به کارگردانی سامان مقدم است که هرکدام دنباله بخش های نخست خود هستند و دست بر قضا اولی با گیشه ۲۰ میلیارد تومانی، عنوان پرفروش ترین فیلم تاریخ سینمایی ایران را کسب کرد و دوم نیز حدود ۱۴ میلیارد تومان فروش داشته است.شاید اعتنا به همین فروش خیره کننده و یا شاید تبعیت از رویه جذاب دنباله سازی سینمایی، برخی کارگردانان را به ساخت سری دیگر آثار خود متمایل ساخته و نمونه متاخر آن قربان محمدپور از است که بزودی قسمت دوم تولید »سلام بمبئی« را کلید می زند و اظهارات مسعود کیمیایی است که اشاره به ساخت »ضیافت ۲« داشته است. خبرنگار حوزه سینمای گروه فرهنگی ایرنا برای بررسی جریان دنباله سازی سینمایی و تاثیرات آن در سینما و جذب مخاطب نظر چند سینماگر را جویا شده که در پی می آید: مهدی صباغ زاده تهیه کننده فیلم سینمایی »ایتالیا ایتالیا« می گوید: فیلم_هایی که تاکنون در قالب دنباله سازی تولید شده اند، در سالن های سینمایی خوب فروش رفته و از لحاظ اقتصادی رونق داشته اند.
وی بر ضرورت نوآوری در دنباله سازی فیلم_ها تاکید کرده و ادامه می دهد: صنعت سینمای ایران به نگاه تازه و تکنیک بهتری نیاز دارد و اگر کارگردانی اقدام به تولید فیلم در سری های مختلف می کند، باید از قواعد و اصولی پیروی کند تا به جایگاه سینما لطمه وارد نشود.
صباغ زاده می افزاید: البته با دنباله سازی آثار سینمایی چندان موافق نیستم زیرا هر کارگردانی با جهان بینی خاص خود فیلم می سازد و در هر فیلم، موضوعی به آن اضافه می کند تا مخاطب آن را دوست داشته باشد.
وی دنباله سازی فیلم ها را در رونق اقتصادی سینما موثر دانسته و تصریح می کند: فیلمسازان باید در فیلم هایی که در بخش های مختلف تولید می کنند، تفکر جدیدی به وجود آورند تا مخاطب علاقه بیشتری برای تماشای فیلم های دنباله دار داشته باشند.
کارگردان فیلم سینمایی »ناردون« نیز دنباله سازی فیلم ها سینمایی را امری مرسوم در سینمای جهان دانسته و می گوید: دنباله سازی آثار سینمایی ارزشمند به شرط برخورداری از کیفیت بالا به اقتصاد سینمای ایران کمک می کند.
فریدون حسن پور می افزاید: ساخت سری دوم فیلم ها، تجربه ای جهانی است و به خاطر جذابیت و فروش خوب، مخاطبان زیادی را دارد.
وی با اشاره به سه گانه موفق فیلم سینمایی »پدرخوانده« ساخته فرانسیس فورد کاپولا تصریح می کند: فیلمی برای نخستین بار تولید می_شود و پس از نمایش فروش خوبی دارد، باید عوامل فیلم با وسواس بیشتری سری دوم آن را بسازند که ریزش مخاطب نداشته باشد.
حسن پور ادامه می دهد: در واقع فیلم های باکیفیت و ارزشمند که در سری های مختلف ساخته می شود، اقتصاد سینما را سرپا نگه می_دارند، البته باید تهیه کنندگان و کارگردان ها نسبت به تولید سری دوم نوع فیلم ها دقت بیشتری کنند.به گفته وی، ممکن است فیلمی در بخش اول موفق بوده و فروش خوبی در سالن_های سینمایی داشته باشد اما در بخش دوم به دلیل کوتاهی عوامل فیلم، در نوع و محتوا مورد توجه قرار نگیرد که این موضوع به اقتصاد صنعت سینما ضربه می زند.کارگردان سریال تلویزیونی »گذر از رنج ها« نیز تصریح می کند: طی دو سه سال اخیر مردم با سینما آشتی کرده اند و فیلم ها فروش میلیاردی داشته اند، پس باید در انتخاب ساخت سری دوم فیلم ها حساسیت بیشتری داشته باشیم تا صنعت سینما زنده و پابرجا بماند.
حسن پور با بیان اینکه در بخش هنر و تجربه نیز فیلم های ارزشمند ساخته می شود، می گوید: کمبود سالن های سینمایی از مشکلات بزرگ و کنونی سینمای ایران است و این موضوع سبب شده بسیاری از فیلم ها دیده نشوند.
وی می افزاید: در حالیکه در آمریکا چهار هزار و ۵۰۰ سالن سینمایی برای نمایش فیلم ها وجود دارد و یا در کشوری مانند هند، تولید فیلم های خوب اقتصاد سینما را توسعه داده، از این رو ضرورت دارد مسئولان سینمایی کشور نیز اقداماتی در این زمینه انجام دهند.
کارگردان فیلم سینمایی »من و زیبا« خاطرنشان می کند: وجود سالن های سینمایی به اندازه و کافی باعث فروش خوب فیلم ها نیز می شود و باید از این فرصت برای شکوفایی و رونق اقتصادی صنعت سینمای کشور استفاده کرد.
شادمهر راستین منتقد و نویسنده سینما نیز می_گوید: برای رونق سینمای تجاری ایران مقرون به صرفه تر آن است که فیلم های دنباله دار ساخته شود.
وی می افزاید: فیلم های دنباله دار که در صنعت سینمای دنیا نیز مرسوم است، سهم فروش در سینماها را افزایش می دهد.راستین ادامه می_دهد: ضرورت دارد فیلم هایی که با اقبال عمومی مواجه می شوند از سوی کارگردانها و تهیه کنندگان دنباله دار شوند و این یک روش صنعتی و تجاری سینما است.
نویسنده فیلم سینمایی »به همین سادگی« می_گوید: در واقع ساخت فیلم های دنباله دار با یک ایده درست و موضوعی جالب و جذاب به درآمدزایی صنعت سینما کمک بسیاری می کند و حتی سینمای ایران می تواند در این زمینه با سینمای دنیا همسو و همگام باشد.
راستین با بیان اینکه فیلمسازان باید با توجه به نیاز و ذائقه مخاطبان موضوعات را به تصویر و نمایش بکشند، تصریح می کند: اگر فیلمی در سری اول ساخته شد و بازیگر اصلی این فیلم چندان مورد رضایت مخاطب نبود، بهتر است در بخش های مختلف آن بازیگر حذف و دیگری جایگزین شود، زیرا ضرورت ندارد در فیلم های دنباله دار، همواره از یک بازیگر استفاده کرد.این نویسنده و منتقد سینما می افزاید: فیلم هایی که عوامانه تر به مخاطب نشان داده می شوند، از لحاظ فروش موفق تر هستند و باید به آن نیز توجه شود. کارگردان سریال تلویزیونی »کلاه پهلوی« نیز می گوید: برای دنباله سازی سینمایی باید داستان مستقل، خوب و کاراکتر جذاب داشت.ضیاءالدین دری می افزاید: بیش از ۴۰ سال است که در دنیا فیلم های خوب و موفق در عنوان_های ۱، ۲ و غیره ساخته می شوند و در سینمای ایران نیز باید این اتفاق زودتر می افتاد.