عقدهاي صوري براي مهاجرت و پاسپورت خارجي

ازدواج صوري يا Sham Marriage صرفا براي دريافت اقامت کشورهاي خارجي انجام مي‌شود که پيوند عاطفي در ميان نيست و بر اساس يک معامله و تبادل مالي انجام مي‌شود. کشورهاي اروپايي، کانادا آمريکا و استراليا از مهم‌ترين مقاصد ايرانيان براي مهاجرت محسوب مي‌شوند. ازدواج‌هاي صوري را در اين کشورها نيز بيشتر مي‌توان ديد. اين ازدواج صرفا ميان ايرانيان رواج ندارد، بلکه مهاجران از ديگر کشورها نيز از اين راه‌کار استفاده مي‌کنند.
پاسپورت کانادايي، پشت قباله مهاجران موقت
يورونيوز در خبري نوشت: کانادا يکي از مقاصد مهاجران ايراني است، اما دريافت اقامت آن چندان ساده نيست. به دست آوردن امتياز لازم، يکي از شرايطي است که فرد را در مسير دريافت شهروندي کانادا قرار مي‌دهد که مسير ساده و کوتاهي نيست. در کنار آن، مسير کوتاه ازدواج قرار دارد.
سعيد 10 سال قبل وارد کانادا شد و ظرف 6 ماه اقامت دائم خود را دريافت کرد. او به يورونيوز مي‌گويد که آن زمان در حال تحصيل بود و شرايط کار و کسب درآمد نداشته، در عين حال کساني را در ايران مي‌شناخته که بدون داشتن هيچ شرايط و مهارتي، قصد مهاجرت داشتند. او مي‌گويد: »پيشنهاد من دريافت 50 تا 60 هزار دلار براي ازدواج بود، ساده‌ترين شيوه‌اي که يک فرد را به کانادا مي‌رساند. البته شرط مهم آن بود که اين يک رابطه موقت است و بعد از طي مراحل دريافت پي‌آر و پاسپورت، بايد طلاق بگيريم.«
يکي از مهم‌ترين موضوعاتي که دو طرف نسبت به آن حساس هستند، بستن راه‌هاي شک اداره مهاجرت است. دو طرف داستاني براي چگونگي آشنايي‌شان مي‌سازند و تاريخچه‌اي از يکديگر را مرور مي‌کنند تا در صورتي که مورد سوال و جواب قرار گرفتند، جواب‌هاي يکساني بدهند.
مانا، نزديک به 8 سال قبل به کانادا مهاجرت کرده و يکي از اولين اقداماتش بعد از دريافت پاسپورتش ازدواج با زني ايراني بوده که با ويزاي گردشگري به کانادا آمده بود و قصد داشت بماند. اين ازدواج براي طرف دوم، 58 هزار دلار تمام شد. مانا کسب درآمد از پاسپورت را يکي از امتيازاتي مي‌داند که بايد از آن استفاده کرد. او اين پول را براي پيش خريد يک خانه استفاده کرده است.
حميدرضا، بالاترين پيشنهادي که براي ازدواج صوري داشته، 70 هزار دلار بوده که به سرعت هم آن را پذيرفته است. همسر صوري او دو سال پيش وارد کانادا شده و به سرعت مراحل شهروندي را طي کرده است.
قوانين سخت‌گيرانه براي مقابله با ازدواج صوري
ازدواج صوري موضوع تازه‌اي نيست و حتي تبديل آن به محلي براي کسب درآمد نيز داراي قدمت است، به طوري که کشورهاي مختلف راه‌هاي متعددي براي اطمينان از واقعي يا صوري‌ بودن ازدواج استفاده مي‌کنند.
مثلا در کانادا، اگر فردي از طريق اسپانسرشيپ همسر اقامت گرفته باشد، تا پنج سال حق ندارد اسپانسر فرد ديگري شود. غير از آن اگر اداره مهاجرت کانادا به صوري بودن ازدواج شک کند، ممکن است مصاحبه‌هاي جداگانه‌اي با دو طرف انجام ‌دهد که پاسخ‌ها را با هم مقايسه کند. بررسي مدارک و تحقيقات محلي نيز از ديگر اقدامات است. در صورت اثبات، طبق مانده 127 از قانون حمايت از مهاجرت و پناهندگي کانادا، رد ويزا، منع ورود تا 5 سال، احتمال اخراج، تا 5 سال زندان، جريمه مالي تا 100 هزار دلار در انتظار عروس و داماد است.
در فرانسه، همسر غيراروپايي شهروند فرانسوي مشروط بر اثبات ازدواج قانوني، زندگي مشترک و قصد ادامه آن در فرانسه، مي‌تواند براي دريافت اقامت اقدام کند. مقامات فرانسوي در صورت شک به صوري بودن ازدواج، تحقيقات گسترده‌اي انجام مي‌دهند و در صورت اثبات، ممکن است مجازات‌هايي از جمله لغو ويزا، تا 5 سال زندان و جريمه نقدي تا 150 هزار يورو اعمال شود.
در آلمان، براي دريافت ويزاي پيوستن به همسر، ارائه مدارکي مانند گواهي ازدواج، اثبات مهارت‌هاي زبان آلماني و توانايي مالي لازم است. اداره مهاجرت آلمان در صورت شک به صوري بودن ازدواج، ممکن است مصاحبه‌هاي جداگانه، بررسي مدارک و تحقيقات محلي انجام مي‌دهد. در صورت اثبات، از مردود شدن درخواست اقامت و مجازات کيفري سخت‌تري در انتظار فرد متقلب است.در استراليا بايد مدارکي که نشان از واقعي و پايداري ازدواج باشد، ارائه شود، اما در صورت اثبات صوري بودن ازدواج، ممکن است ويزا لغو شده و مجازات‌هايي از جمله جريمه نقدي تا 32 هزار دلار و زندان تا 10 سال نيز اعمال شود.
در هلند، غير از ارائه مدارک گواهي ازدواج يا شراکت ثبت‌شده، اثبات رابطه واقعي و گذراندن آزمون ادغام فرهنگي الزامي است.
شبکه منسجم ازدواج صوري
به دليل آن که مدارک مستندي از تعداد ازدواج‌هاي صوري وجود ندارد، نمي‌توان ميزان افزايش و يا نوسانات آن را در سال‌هاي مختلف بررسي کرد. اما مي‌دانيم که عوامل اقتصادي، اجتماعي و سياسي در ميل به مهاجرت ايراني‌ها موثر بوده است. شيوه‌هايي مانند مهاجرت دانشجويي، سرمايه‌گذاري، نيروي کار ماهر طبق اعلام نياز جامعه ميزبان و يا از طريق ازدواج، مهاجرت کنند.ازدواج يکي از ساده‌ترين، سريع‌ترين و البته پرهزينه‌ترين روش‌هاي مهاجرت است. پيدا کردن افراد براي ازدواج نيز متنوع است. شيوه‌هاي سنتي که معرفي از طريق يک فرد آشنا است، همچنان موثر است، اما به دليل نياز بازار، شيوه‌هاي مدرن نيز مرسوم شده است. در تلگرام کانال‌هايي وجود دارند که ايرانيان داخل و خارج را که تمايل به ازدواج دارند را به هم پيوند مي‌دهند.
سپيده براي رفتن به کانادا به دنبال يک ازدواج صوري است. او مي‌گويد: «توان پرداخت 20 هزار دلار را دارم، اما رقم‌هاي پيشنهادي بسيار بالاتر است و در يک مورد تا 100 هزار دلار بود.»
در اين کانال‌ها اعضايي از ايران و خارج از آن حضور دارند و هر کدام اطلاعاتي در مورد خود و شرايط‌ همسر مورد نظرشان را اعلام مي‌کنند. براي انتشار اين اطلاعات، فرد بايد ابتدا عضو شده و فرمي را پر کند. اين فرم 500 هزار تومان هزينه دارد.
فرم شامل سن، قد، وزن، محل سکونت، تحصيلات، شغل و ميزان دارايي، سابقه ازدواج و فرزندان‌ و مشخصات همسر مورد نظر است. ادمين کانال‌ها تاکيد دارند که آنها شناختي از افراد ندارند و تمام اطلاعات، همان چيزي است که در فرم‌ها نوشته شده و تحقيقات بايد توسط متقاضيان انجام شود.
رسانه »انفو ميگرا« فرانسه به تازگي در گزارشي نوشته است که آمار قطعي در مورد تعداد ازدواج‌هاي صوري که سالانه شناسايي مي‌شوند وجود ندارد، اما گزارش تلويزيون شبکه‌ يک فرانسه نشان مي‌دهد که طي سال‌هاي 2020 تا 2022 تقريباً سالانه 400 مورد ازدواج صوري شناسايي شده است. البته بيشترين آمار مربوط به سال 2019 با بيش از 550 مورد بوده است.
طبق اين گزارش به اتباع فرانسوي براي انجام ازدواج صوري پيشنهاد رقم 10 هزار يورويي مي‌شود. البته اين رقم و پيشنهاد مربوط به مهاجراني است که به صورت غيرقانوني وارد فرانسه شده‌اند.
طبق گزارش شبکه اي‌بي‌سي استراليا، هزينه ازدواج صوري در اين کشور در برخي موارد حدود 30 هزار دلار است.
سال 2019 يک شبکه قاچاق انسان در ايالات متحده امريکا شناسايي شد که اعضا براي هر ازدواج صوري حدود 20 تا 35 هزار دلار دريافت مي‌کردند.به گزارش آراز آذربايجان به نقل از خبرآنلاين، ازدواج صوري، گرچه در ظاهر راه‌حلي سريع براي اقامت است، اما مسيري پرهزينه با ريسک بالاست. در مواردي فرد با دريافت مبلغي ناپديد مي‌شود يا با بهانه‌هاي مختلف شروع به دريافت پول مي‌کند و از آن طرف انجام ازدواج را به تاخير مي‌اندازد و يا بعد از ازدواج، شروع به باج‌گيري مي‌کند. البته اين اتفاقات هميشه رخ نمي‌دهد، اما سابقه دارد.
arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com