نسل‌های بیگانه در یک خانه
گروه خانواده و سلامت: اگر به الفبای ارتباطی قائل باشیم، ساده‌ترین ابزار برای این ارتباط، کلام است اما تحولات ارتباطی دنیای مدرن در بین پایه‌ای‌ترین مناسبت برای فهم و سهم مشترک یا همان کلام و افراد جامعه فاصله انداخته است به‌طوری که افراد در کنار یکدیگر حرفی برای گفتن ندارند. آن چه مهم است دامنه وسیع این جزیره‌ای شدن ارتباطات است. باید بدانیم در کجای این طیف قرار داریم و آگاه باشیم هر چه از این تفاوت‌ها به سمت تعارضات حرکت کنیم ضمن این‌که تنش‌های بیشتری انتظارمان را خواهد کشید، مخرج مشترک کج فهمی‌ها گسترش پیدا می‌کند و بستر‌های لازم برای مکالمه از بین خواهد رفت.
*ابژه‌های نسلی منحصر به فرد
انسان‌ها با زیستن خود و به دنبال تبعیت از موقعیت‌ها و شرایطی که جهان پیرامون را شکل می‌دهد جهان اجتماعی خود را می‌سازند و دنیا را برای خود منحصر به فرد می‌سازند. دکتر علی اصغر عباسی اسفجیر، آسیب شناس اجتماعی و مدرس دانشگاه مشخصه اصلی ساختمان ذهنی انسان را در مورد جهان پیرامون به یک نرم‌افزار تشبیه می‌کند و می‌گوید: براساس آن هر فردی عکس‌العمل‌های خاص خود را خواهد داشت. البته طبیعی است به دنبال تغییرات زندگی اجتماعی، افراد در ادوار مختلف از ساختار ذهنی و موقعیت یکسانی برخوردار نباشند درست مانند دنیای رفتاری والدین و فرزندان یا نوه‌ها و پدربزرگ و مادربزرگ که هر کدام از ساختار ذهنی خاص خود برخوردار هستند و دسترسی‌های موجود برای آن‌ها باور و ابژه نسل خاصی را ایجاد کرده است که بر اساس همان تعلقات، شانس‌ها و باورهای مخصوص به دوره زمانی خود تربیت شده‌اند. از این رو گاهی وقت‌ها احساس می‌کنند به هیچ عنوان یکدیگر را درک نخواهند کرد. بنابراین بدیهی است مسافران قطار دهه‌های مختلف زندگی با هم متفاوت باشند.
همیشه اختلاف سلیقه میان دو یا سه نسل وجود داشته و تنها مختص امروز نیست اما برخی شرایط خاص موجود باعث شده فاصله‌ها عمیق‌تر یا سریع‌تر شکل گیرد. نمونه آن تغییر و تحولاتی است که در قرن ۲۰ و ۲۱ رقم خورده و در نهایت به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی و مجازی این فاصله نسلی را شدت بخشیده است. دکتر آناهیتا خدابخشی کولایی مشاور خانواده و مدرس دانشگاه ضمن بیان این جملات ادامه داد: در واقع غرق شدن در پیچ و خم زندگی، درگیر مسائل اقتصادی بودن و دغدغه‌های زندگی نوین، فرصت صحبت کردن و برقراری ارتباط را از انسان‌ها گرفته است. عقاید و سلایق متفاوت شده و بسیاری اوقات سطح توقعات آنقدر بالا می‌رود که حتی والدین هم فرصت تبادل نظر با فرزندانشان ر ا از دست می‌دهند. بنابراین تحولات اجتماعی، تکنولوژی و مسائل اقتصادی باعث شده افراد بیشتر انرژی و فرصت‌هایشان را صرف پر کردن چاله‌های زندگی کنند و با وجود این پر بیراه نیست که شکاف و فاصله میان والدین و فرزندان و حتی زوجین مانع درک آن‌ها از یکدیگر شود.
*مزایای سنت و مواهب مدرنیته
دکتر محسن ایمانی روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه با اشاره به این موضوع افزود: رشد سریع فناوری‌ها یکی از دلایلی است که موجبات شکاف نسلی را فراهم کرده است چراکه اطلاعات جدیدی را در اختیار نسل جدید قرار می‌دهد که نسل گذشته کمتر توانسته خود را با این فناوری‌های نوین وفق دهد. البته مقوله دیگری که صاحبنظران جامعه شناسی به آن قائل هستند تحولات فناوری‌های اطلاعات است که باعث دگرگونی‌های اجتماعی و در نهایت تغییرات جوانان می‌شود چراکه عمدتاً نسلی که توانایی دگرگونی‌های اجتماعی را دارد نسل جوان است.
از سوی دیگر به عقیده وی جوامع در حال گذار، از سنت به سمت مدرنیته خوب است که مزایای سنت را حفظ کنند و در عین حال از مواهب دنیای مدرنیته هم برخوردار باشند. در حقیقت آشنایی با ویژگی‌های مدرنیسم، ویژگی سبک‌های جدید زندگی را در خود خواهد داشت و جوانان را به سوی خود دعوت می‌کند و این یکی از دلایلی است که شکاف میان نسل‌ها ایجاد می‌شود چراکه نسل قدیم هنوز هم طرفدار سبک و سیاق سنتی است.
بستر‌های اجتماعی فعلی، ساختار مدرنیته‌ای را شکل داده که شرایط تجربه جهان اجتماعی و ساختار ذهنی سابق را به سوی امروزی شدن پیش برده است.
از دیدگاه دکترعلی‌اصغرعباسی اسفجیر همین مسأله باعث می‌شود دنیای والدین و فرزندان، با دو بستر اجتماعی متفاوت و تجربه‌های زیست محیطی و اجتماعی متفاوت رقم بخورد و به زعم خود راهبرد را در فاصله گرفتن از یکدیگر ببینند چراکه قادر به فهمیدن حرف‌های یکدیگر نخواهند بود و مدام از جمله »دنیاهایمان با یکدیگر متفاوت است« استفاده می‌کنند و بر همین اساس برای برقراری پیوند‌های ارتباطی میان خود تلاش زیادی نمی‌کنند.
دکتر خدابخشی کولایی در همین راستا خاطرنشان می‌کند البته باید تا حدی فاصله‌های موجود را پذیرفت چراکه همیشه و در همه حال میان دو نسل متفاوت اختلافاتی وجود دارد و اگر این تفاوت افکار نباشد هیچ گاه نمی‌توان به رشد جامعه بشری امیدوار بود. اما والدین هم باید به خاطر داشته باشند که فرزندان علاوه بر تأمین رفاه، به تبادل نظر و گفت‌و‌گو با والدین نیاز دارند و نباید تنها به حضور فیزیکی صرف بسنده شود چراکه این حضور مؤثر والدین است که خلأهای کودک را پر خواهد کرد. ضمن این‌که اگر پدر و مادرها همزمان از اتفاقات محیط اطراف فرزندان باخبر باشند و بدانند چه چالش‌ها، فرصت‌ها و یا تهدیدهایی پیرامون آن‌ها وجود دارد امکان بیشتری برای گذراندن وقت با فرزندان پیدا خواهند کرد از این رو برگزار کردن جلسات مشترک خانوادگی حتی برای یک مرتبه در طول هفته منجر به بیان خواسته‌های اعضای خانواده و پیدا کردن شاه کلید آگاهی و گفت‌و‌گو برای از بین رفتن خلیج بین نسلی خواهد شد.
*پیوند دو نسل
نوشتن آثار توسط سالمندان دنیای آن‌ها و نیازمندی هایشان را مطرح خواهد کرد و راه خوبی برای آشنایی میان جوانان و سالمندان خواهد بود.می‌توان از تجربه کشور‌های دیگری هم که توانسته‌اند شکاف نسلی?شان را کاهش دهند استفاده کرد و با پیدا کردن اشتراکات میان سنت و مدرنیته و پیوند زدن دو سمبل نسل قدیم و جدید فاصله دو?نسل را کاهش داد و آن‌ها را به هم نزدیک کرد و یا حتی از نمونه‌های خانوادگی آن‌ها در دانشگاه ها و یا محیط‌های کار به عنوان الگوهایی تاثیرگذار بهره گرفت. دکتر ایمانی با بیان این‌که متأسفانه تمام رسانه‌ها به موضوعات تک بعدی می‌پردارند به این معنا که محور موضوعات تنها حول گروه کودک یا نوجوان و یا اقشار دیگر جامعه می‌چرخد اظهار امیدواری کرد: این موضوعات تعامل دو قشر مختلف و یا دو نسل متفاوت را همپوشانی کند تا از این طریق زمینه گفت‌و‌گوی دو نسل فراهم شود و بر اساس برنامه‌ای آموزنده و راهگشا به هموار شدن هر چه بهتر و کاهش هر چه بیشتر شکاف نسلی بینجامد.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۱۴ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۵:۵۲ ق.ظ
