لزوم تولید محصولات با ارزش افزوده در روستاها
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: باید از ظرفیت‌های مختلف در جهت عمران روستاها بهره برد و با توجه به اینکه کشاورزی یکی از محورهای توسعه منطقه است، باید با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر حرکت کرد.
توانمندی‌های روستاییان به مانند غنچه‌ای است که باید به گلستان تبدیل شود و باید به این ظرفیت‌ها توجه کرد. روستاهای آذربایجان غربی به عنوان بخش بزرگی از نظام اجتماعی و جمعیتی و اقتصادی استان که در آن تعداد کثیری از عوامل انسانی مولد سکونت دارند، محسوب می‌شود. در روستاها عوامل و منابع ارزشمندی اعم از عوامل انسانی و منابع طبیعی و اقتصادی به عنوان ذخایر استراتژیک وجود دارد که در پیشرفت جامعه نقش مهمی ایفا می‌کنند. نقش و اهمیت فراورده‌ها و تولیدات روستایی در رفع نیازهای رو به تزاید جامعه درخور توجه است نظیر تولید محصولات کشاورزی، زراعی، دامی و صنایع تبدیلی که نقش بی بدیل و منحصر به فرد است. برای جامعه اقتصادی استان، بسیاری از دستاوردهای روستائیان نقش استراتژیک داشته و اهرم قابل اتکایی در پشتیبانی از نظام اقتصادی در عرصه ملی و جهانی از طریق صادرات و ورود کالاهای ملی به بازارهای پرظرفیت جهانی بوده، یعنی به عبارتی قدرت اقتصادی استان آذربایجان غربی و قطب کشاورزی بودن به دلیل روستائیان پر کار بوده و همچنین تکیه بر اقتصاد تک محصولی نفتی را نیز در سطح ملی کاهش می‌دهد.
این در حالی است که به دلیل قابلیت‌های بالای جغرافیایی از قبیل منابع آب، خاک حاصل خیز، بارش مناسب و نیروی انسانی در طول تاریخ زمینه‌های شکل گیری و توسعه زندگی روستایی در این استان فراهم شده است. طرز قرار گرفتن خانه‌های روستایی و ارتباط آن‌ها با یکدیگر و با کشتزارهای، نشان می‌دهد که روستاهای استان از نوع روستا با خانه‌های مجتمع یا متمرکز است. کارشناسان معتقدند کشاورزی، دام پروری و صنایع دستی اقتصاد روستاهای استان آذربایجان غربی را تشکیل می‌دهند و به طور کلی، درآمد روستاییان بر پایه کشاورزی است. به علت فراوانی آب و حاصل خیزی خاک، بیشتر مردم روستاها در بخش کشاورزی مشغول به کارند و به زراعت و باغداری می‌پردازند.
در روستاهای استان آذربایجان غربی، به علت فراوانی منابع آب و غنی بودن مراتع، دام پروری رونق دارد. اغلب روستاییان به پرورش دام می‌پردازند و مازاد فراورده‌های کشاورزی به بازارهای داخلی و خارجی عرضه می‌کنند.
در روستاهای کردنشین به علت شرایط جغرافیایی و زندگی کوچ نشینی، پرورش دام‌های سبک بیشتر رایج است و اقتصاد دام پروری بر اقتصاد کشاورزی غلبه دارد اما در روستاهای ترک نشین، پرورش دام‌های سنگین رواج بیشتری دارد و اقتصاد کشاورزی بر اقتصاد دام پروری غالب است.از سوی دیگر، ایجاد و راه اندازی کسب و کارها مانند کسب و کارهای خانوادگی و گروهی در روستاها به دلیل وجود پیوندهای قوی اجتماعی و روحیه بالای مشارکت و تعاون در روستاها بالاتر از شهرهاست روحیه کار و تلاش و مسئولیت پذیری و التزام و تعهد به پیشرفت در میان جمعیت روستایی بیشتر از شهرنشینان وجود دارد.اما با این وجود اکثر جوامع روستایی آذربایجان غربی با معضل بیکاری به نوعی دست به گریبان هستند و ابعاد این معضل، بخش‌های اقتصادی، اجتماعی و حتی سیاسی را نیز متاثر ساخته است. این معضل به عنوان یکی از مهم‌ترین مشکلات اقتصادی و اجتماعی روستاها مطرح است.
این در حالی است که مناطق روستایی در آذربایجان غربی برای توسعه با مشکلات و چالش‌هایی روبرو هستند که شناخت آن‌ها باعث می‌شود مسئولین استراتژی مناسب جهت توسعه را برای روستاها انتخاب کنند.کارشناسان معتقدند که عدم دسترسی به سرمایه و امکانات و مشکل در عرضه کالاها و خدمات از مهم‌ترین چالش‌های مناطق روستایی آذربایجان غربی است. تمایل شدید به مهاجرت و گسترش روزافزون تغییر کاربری اراضی زراعی از چالش‌های بر سر توسعه روستاهای آذربایجان غربی به شمار می‌روند.
تاکید بر یک صنعت یا کسب و کار خاص و تمایل شدید به مهاجرت و گسترش روزافزون تغییر کاربری اراضی زراعی و همچنین امکان ریسک کمتر در روستاها و از سویی کمبود سازمان‌های حمایت کننده از دیگر چالش‌های بر سر توسعه روستاهای آذربایجان غربی به شمار می‌روند.
این در شرایطی است که دهیاران می‌توانند در توسعه اقتصادی نقش پررنگی داشته باشند و به خصوص اقتصاد مقاومتی باید سرمشق مدیران باشد.
برای توسعه آذربایجان غربی باید از ظرفیت‌های مختلف روستاها در جهت عمران روستاها بهره برد و با توجه به اینکه کشاورزی یکی از محورهای توسعه منطقه است، باید با بهره‌گیری از این ظرفیت‌ها به سمت تولید محصولات با ارزش افزوده بیشتر حرکت کرد.
ضروری است به روستاها به عنوان بنگاه‌های اقتصادی نگاه کرد و باید تلاش کرد با ایجاد ارزش افزوده در صنایع و خدماتی که بازار مناسبی دارند، ورود پیدا کرد. چرا که رمز اقتصاد مقاومتی مردمی و بومی بودن است و بر این اساس باید از تجربه و سرمایه افراد موفقی که در شهرها و روستاها هستند، بهره برد.
در چنین شرایطی ضرورت دارد به سمت اصلاح الگوی کشت و تولید مواد غذایی و پروتئینی سالم حرکت کرد و دهیاران می‌توانند در زمینه ترویج فعالیت‌های جدید و سودآور در بخش کشاورزی مثمرثمر باشند.
باید تلاش شود روستاییان بیشتری به سمت بیمه محصولات خود حرکت کنند و سرمازدگی و خشکسالی و در نتیجه حذف منابع درآمدی عامل اصلی مهاجرت روستاییان است که بیمه کشاورزی می‌تواند یکی از راه‌های جلوگیری از این پدیده باشد.
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۱۸ خرداد ۱۳۹۳ ساعت ۴:۴۴ ق.ظ
