رتبه چهارم کشوری آذربایجان غربی در تولید و سطح زیر کشت حبوبات

مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: در سال گذشته بیش از ۴۷ هزار تن نخود از مزارع استان برداشت شد و برداشت نخود پیش بینی شده از اراضی استان در سال زراعی جاری در مقایسه با سال گذشته حدود ۱۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
آذربایجان غربی از مناطق حاصلخیز کشور است که اراضی و استعداد و امکانات توسعه کشاورزی و تراکم نسبی جمعیت آن از اغلب استان‌ها بیشتر بوده، روستاها و زمین‌های زراعی آن آبادتر از سایر نقاط کشور است و از نظر کشاورزی و دامپروری نمونه است و می‌توان آن را از بهترین مناطق ایران به شمار آورد که همواره نقش تعیین کننده در خدمت به کشور داشته است.
طبق آمار بدست آمده از اطلس ملی ایران این منطقه همواره در زمینه کشاورزی پیشتاز بوده است به طوری که از نظر میزان سطح کشت محصولات دیمی سه استان آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل روی هم مقام اول و آذربایجان شرقی به تنهایی مقام سوم را در سطح کشور به خود اختصاص داده‌اند.
استان آذربایجان غربی نیز سالانه با سطح زیر کشتی در حدود بیش از ۷۵ هزار هکتار، رتبه چهارم کشوری را در تولید و سطح زیر کشت حبوبات به خود اختصاص داده است.
یکی از محصولات کشاورزی استان آذربایجان غربی حبوبات است که علاوه بر تامین نیاز داخلی استان به سایر مناطق کشور نیز صادر می‌شود. حبوبات و به خصوص محصول نخود اغلب به صورت کشت بهاره و در مناطق دیم استان کشت می‌گردد و نخود از نیمه اول فروردین ماه در استان کشت می‌شود و زمان برداشت این محصول نیز از نیمه اول تیر ماه است.متأسفانه امروز حبوبات و از جمله نخود که یک ماده غذایی بسیار مفید و پرانرژی است از سفره ایرانیان در حال حذف شدن است و شاهد استفاده کمتر آن در رژیم غذایی ایرانیان هستیم. با افزایش مصرف غذاهای خارجی و فست‌فود در سفره‌های ایرانی مصرف این ماده غذایی در طول روز و حتی در سال بسیار کمتر از گذشته شده است.
نخود که جزء خانواده حبوبات محسوب می‌شود دارای املاح، ویتامین و پروتئین‌های متعددی از جمله نشاسته، کلسیم، فسفر، آهن، سدیم، پتاسیم، روغن گیاهی، مس و ویتامین‌هایی مانند ویتامین A، B1, B2 است.
بنابراین نخود دارای اسیدآمینه‌های مختلف، ویتامین‌ها و مواد معدنی بسیار مفیدی است که می‌توانیم بگوییم نخود نه فقط یک غذا بلکه به عنوان یک دارو محسوب می‌شود. نخود از زمان‌های بسیار دور مصرف خوراکی و درمانی داشته است.
در اغلب کشورهای در حال توسعه،‌ گیاهان خانواده نخود مهم‌ترین منبع پروتئین محسوب می‌شوند. با وجودی که تعدادی از این محصولات به خوبی با شرایط دیم سازگاری پیدا کرده‌اند ظرفیت تولید آن‌ها اغلب پایین است.
نخود یکی از غذاهای اصلی مردم جنوب آسیا و خاورمیانه است. علاوه بر طعم خوب منبع عالی فیبر، پروتئین، اسیدفولیک، آهن، مس، روی و منیزیم است. تولید عمده این محصول در ایران مخصوص استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کرمانشاه است.
نخود نیز مانند سایر حبوبات دارای فیبر بالایی است، کاهش کلسترول خون یکی از ویژگی‌های این محصول است.نخود نیز مانند سایر حبوبات، فیبر بالایی دارد. فیبر محلول مانند یک برس زبر، سیستم گوارشی را پاک می‌کند. این نوع فیبر، گلوکز و کلسترول خون را کاهش می‌دهد. همچنین نیاز به انسولین را در افراد دیابتی کم می‌کند.در بین گروه‌های غذایی؛ نخود، عدس و نخود فرنگی، پروتئین، کلسیم و آهن را به مقدار کافی و لازم برای رفع نیاز بدن فراهم می‌کنند.مسئولان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی اخیرا اعلام کردند که برداشت نخود از سطح حدود ۷۰ هزار هکتار از مزارع نخود استان اعم از آبی و دیم در سال جاری آغاز شده است.
پیش بینی می‌شود از این میزان اراضی زیر کشت، با متوسط عملکرد ۶۰۰ کیلوگرم در هر هکتار، بیش از ۴۰ هزار تن نخود برداشت شود.
در سال گذشته بیش از ۴۷ هزار تن نخود از مزارع استان برداشت شد و برداشت نخود پیش بینی شده از اراضی استان در سال زراعی جاری در مقایسه با سال گذشته حدود ۱۵ درصد کاهش را نشان می‌دهد.
نخود کشت شده در اراضی استان عمدتا از نوع نخود سفید رقم محلی قزوین و نخود رنگی پیروز می‌باشد که حدود ۲۵ الی ۳۰ درصد سطح کشت نخود در استان به کشت این ارقام اختصاص دارد.
در سال جاری خرید نخود توسط مراکز خرید سازمان تعاون روستائی به قیمت تضمینی هر کیلوگرم ۱۹ هزار ریال از نخودکاران خریداری می‌شود.
استان آذربایجان غربی سالانه با سطح زیر کشتی در حدود بیش از ۷۵ هزار هکتار، رتبه چهارم کشوری را در تولید و سطح زیر کشت حبوبات به خود اختصاص داده است و مناطق عمده کشت حبوبات در استان شهرستان‌های ارومیه، بوکان، نقده، پیرانشهر و مهاباد است.
کارشناسان اقتصادی و کشاورزی پیش بینی می‌کنند که نزدیک به ۵۰ هزار و ۵۰۰ تن حبوبات در سال زراعی جاری تولید شود و در سطح ۳ هزار و ۵۰۰ هکتار از اراضی زیر کشت حبوبات در استان عدس دیم، یک هزار و ۷۰۰ هکتار لوبیا و ۶۰۰ هکتار ماش کشت شده است.معاون بهبود تولیدات گیاهی جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز چندی پیش اعلام کرد که در سال جاری ۷۴ هزار و ۵۵۰ هکتار از اراضی دیم استان زیر کشت محصول نخود رفته است.