گردشگری وزنه اطمینان توسعه فرهنگی
علی رزم‌آرای
گروه فرهنگی: در سالیان اخیر به دلیل اهمیت گردشگری از آن به عنوان یک صنعت نامبرده می‌شود و این صنعت به اندازه‌ای درآمدزا و پرسود می‌باشد که بسیاری از کشورها به اندازه درآمد نفتی کشورمان ایران، از این صنعت کم‌هزینه و پرسود درآمدزایی کرده‌اند. صنعت گردشگری و یا اصطلاحاً صنعت توریسم سومین صنعت مولد شغل و سرمایه بعد از صنعت نفت و خودروسازی می‌باشد. به همین دلیل در دهه‌های اخیر بسیاری از دولت‌ها مسئولین اقتصادی و صاحب‌نظران با حساسیت بیشتری به گسترش این صنعت روی آورده‌اند و در تلاش هستند سهم بیشتری از بازار جهانی این صنعت را برای جوامع خود به ارمغان ببرند. گردشگری در چند دهه اخیر به یکی از مهم‌ترین بخش‌های فعالیت اقتصادی کشورها تبدیل شده است. براساس پیش بینی سازمان جهانی جهانگردی UNWTO تا سال ۲۰۲۰ درآمد حاصل از توریسم بین‌الملل به ۱/۶ میلیارد دلار خواهد رسید. این صنعت به عنوان یک سیستم جهانی بخش قابل توجهی از تولید ناخالص جهان را به خود اختصاص داده است.
نوشتار حاضر قصد قیاس استان آذربایجان¬غربی و مرکز آن ارومیه را با هیچ کجا را ندارد، اما بالاجبار به خاطر کلان‌شهر بودن مرکز آن باید کمی جدی تر در مورد ظرفیت¬ها و ابعاد مختلف اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی آن بحث شود.گردشگری و توریسم در این استان تنها بعد صنعتی است که ذاتی این منطقه است. پتانسیل‌ها و ظرفیت‌های تاریخی، جغرافیایی طبیعی و فرهنگی استان آذربایجان غربی به فراخور مناطق مختلف آن دارای شاخصه‌های مهم و ارزشمندی است. آثار و مجموعه‌های مختلف تاریخی و باستانی، جاذبه‌های طبیعی و جغرافیایی، مراکز تجاری و بازارچه‌های مناطق مرزی و… شاکله اصلی صنعت گردشگری در این استان بوده و در جذب گردشگر و ایجاد انگیزه سفر به این منطقه سهم به سزای را دارا هستند.
در این زمینه می‌توان به خشک شدن دریاچه ارومیه به عنوان بزرگ‌ترین نماد و شناسنامه در صنعت گردشگری استان اشاره کرد که لطمه‌ی جبران ناپذیری به شاکله اصلی گردشگری در این منطقه خواهد زد. گرچه خبری‌ای امیدوارکننده¬ای از انجام اقداماتی عاجل در زمینه آب رسانی به این دریاچه و احیاء آن به گوش می¬رسد. جاذبه‌های مختلف طبیعی و جغرافیایی و تاریخی و… در استان دارای تنوع قابل ملاحظه است. برای مثال می‌توان در مورد مرکز آن ارومیه به موارد زیر اشاره کرد: شهرستان ارومیه مهم‌ترین منطقه‌ی استان آذربایجان غربی به شمار می‌آید که در ناحیه‌ی مرکز استان واقع شده است. مرکز این شهرستان در ۴۵ درجه و ۲ دقیقه درازای خاوری و ۳۷ درجه و ۳۲ دقیقه پهنای شمالی و ارتفاع ۱۳۳۲ متری از سطح دریا واقع شده است. شهرستان ارومیه از شمال به سلماس از جنوب به اشنویه از خاور به دریاچه ارومیه و از باختر به خاک ترکیه محدود می‌شود. دریاچه ارومیه در این شهرستان مهم‌ترین پدیده طبیعی اقتصادی و گردشگری به شمار می‌آید. شهر ارومیه (مرکز استان آذربایجان غربی) در جلگه‌ای به درازای ۷۰ کیلومتر و پهنای ۳۰ کیلومتر در کنار دریاچه لاجوردی ارومیه گسترده شده است. این جلگه از رسوبات رودهای باراندوز، شهر چای روشه چای و نازلوچای که همه ساله به طور منظم آن را مشروب می‌سازند؛ پوشیده شده است. پیشینه¬ی تاریخی و استقرار این شهر در مسیر قفقاز، ارمنستان، آسیای صغیر و بین‌النهرین و نیز زمین‌های بارور و آب و هوای مساعد اهمیت بسیار ویژه‌ای را به آن بخشیده است. راه‌های دسترسی به این منطقه عبارتند از: – مسیر راه ارومیه – سلماس، به درازای ۸۰ کیلومتر
- مسیر ارومیه – مهاباد، به درازای ۱۳۷ کیلومتر. – مسیر راه تبریز – ارومیه – شهر ارومیه هم چنین دارای فرودگاه بین‌المللی است ارومیه و حومه‌ی آن از جهت منابع طبیعی و انسانی یکی از غنی‌ترین مناطق آذربایجان غربی محسوب می‌شوند. شهرستان ارومیه؛ مهم‌ترین منطقه‌ی آذربایجان غربی است که وجود جاذبه‌های متعدد طبیعی و تاریخی، آن را از نظر گردشگری برجسته و قابل توجه نموده است. انواع درختان کهن سال در میان چمن زارهای سبز و خرم و باغ‌ها و بوستان‌های با صفا این شهرستان را در برگرفته‌اند. به عقیده بعضی از مورخین ارومیه محل تولد زرتشت پیغمبر بوده است. اهالی این منطقه به شغل‌های کشاورزی، دام داری، صنایع دستی و شغل‌های خدماتی و بازرگانی اشتغال دارند. دریاچه ارومیه در این شهرستان؛ مهم‌ترین پدیده طبیعی، اقتصادی و گردشگری به شمار می‌آید. ارومیه از نظر کشاورزی، باغ داری و دام داری خودکفا بوده و جایگاه مناسبی دارد. پارک ملی، چشمه‌های متعدد منطقه، مناطق حفاظت شده، کوه‌های سر به فلک کشیده، مراتع ییلاقی و از همه مهم‌تر دریاچه ارومیه به همراه جزایر متعدد داخل آن و زیستگاه‌های پرندگان عمده‌ترین جاذبه‌های طبیعی شهرستان ارومیه را تشکیل می‌دهند. هم چنین پیشینه‌ی غنی و تاریخ پرفراز و نشیب منطقه نیز باعث وجود اماکن و بناهای تاریخی متعددی در این ناحیه شده است. مساجد زیادی نیز در این منطقه وجود دارند که برخی از آن‌ها مانند مسجد سردار ارومیه از جمله آثار دیدنی منطقه به شمار می‌روند. کلیساهای متعدد موجود در ارومیه نیز جزو بناهای تاریخی و معماری با ارزش هستند. کلیسای مارقویا که یکی از قدیمی‌ترین بناهای مذهبی است؛ منسوب به حضرت قوما یکی از دوازده حواریون مسیح (ع) است. کلیسای قدیمی ماریوخنه که سبک معماری آن متعلق به قرن پنجم میلادی است آتشکده تمر که مربوط به دوره سلاطین هخامنشی است و ده‌ها قلعه، پل، مدرسه، حمام مقبره، عمارت، خانه، سنگ نبشته همراه با بازار ارومیه؛ مجموعه‌ای دیدنی به وجود آورده‌اند.
در دیگر مناطق استان نیز می‌توان فهرست‌وار و تحت نام هر شهر از این استان به تنوعات تاریخی و طبیعی و جغرافیایی آن اشاره کرد.
تکاب با مجموعه تاریخی و باستانی تخت سلیمان و طبیعت زیبایی اطراف آن
خوی با بازار قدیمی، مناره شمس تبریزی دروازه سنگی و تپه گوهران و…
ماکو با بنای باغچه جوق و کوه زندان و طبیعت زیبایی اطراف آن.
مهاباد با غار سهولان، مسجد جامع، بازارچه و مراکز خرید و فروش و…
سردشت با آبشار شلماش، جنگل‌های زیبا الباتان، بازارچه و مراکز خرید و فروش و… پیرانشهر با بازارچه و مراکز خرید فروش و طبیعت زیبایی کهنه خانه و…
و…
سال ۹۲ با فرا رسیدن آخرین ماه زمستان رمق‌های پایانی خود را نشان می‌دهد. ماه اسفند اگر از یک سو در فرهنگ آذربایجان ماه عید است (بایرام آیی) ماه بهار نزدیک است و عید نوروز در سال ۹۳ دیگر بار با تازه شدن جان طبیعت فرصتی دیگر برای طرح ارزش‌های معنوی و مادی استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه به خصوص در زمینه صنعت گردشگری استان فراهم آورده است. در این یک ماه قرصت باقی مانده شهر و استان مان را برای یک معرفی بزرگ و ایجاد انگیزه‌ای مضاعف برای همشهریان و همچنین هم‌وطنان برای سفر های آتی و چندباره به این استان و مرکز آن ارومیه که رونق صنعت گردشگری را در پی خواهد داشت، آماده کنیم.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۷ اسفند ۱۳۹۲ ساعت ۱۰:۳۴ ق.ظ
