گزارش//

لبخند آب های نیلگون آذربایجان‌غربی به روی طبیعت گردان

گروه گزارش: شور میزبانی از گردشگران در آذربایجان‌غربی امسال نیز به مانند سال های قبل همانطور که پیش‌بینی می‌شد با رونق و شور سفر و گردشگری، باز از روزهای پایانی سال گذشته جان گرفت و شهروندان و مسوولان این خطه با رویی باز و دستانی گشاده تا پایان فروردین ماه امسال پذیرای گردشگران به ویژه طبیعت گردان بودند. امسال میزبانی از گردشگران در آذربایجان غربی به تعطیلات نوروزی ختم نشد و این پذیرایی گرم و میهمان نوازی بعد از تعطیلات هم ادامه یافت تا در ایام جشن های عید فطر به جشنواره مفرح فرهنگی و هنری و تفریحی دریاچه ارومیه گره خورده باشد.
به گفته مسوولان استانی امسال بازدید بیش از یک میلیون مسافر نوروزی از اماکن گردشگری استان بار دیگر این منطقه را در جایگاه رفیعی از توان میزبانی قرار داد و ثابت کرد که همچنان خدمت به مردم و شوق میهمان نوازی در این سرزمین پابرجا و مداوم است.در این میان بازدید از جاذبه های طبیعی استان از جمله دریاچه ارومیه و دریاچه های پشت سدهای استان از جمله سد شهرچای و مهاباد از جایگاه خاصی برخوردار بود به گونه ای که آبهای زیبای استان که از نعمات الهی هستند، بیش از ۶۱ هزار گردشگر را میزبانی کردند که میهمانان دریاچه ارومیه شاید بیش از این تعداد نیز باشد.
همین موضوع مسوولان استان را برآن داشت تا با برگزاری جشنواره های مفرح و فرهنگی در ایام تعطیلات عید فطر خاطرات خوبی را برای خانواده های میهمان در استان و شهروندان آذربایجان غربی رقم بزنند و این روزها را به یاد ماندنی تر کرده باشند.وجود ۴۰ تالاب فصلی و دایمی در آذربایجان غربی از تالابهای شمالی در ماکو گرفته تا تالاب زیبای کانی برازان با سایت پرنده نگری موجود در جنوب استان همه پتانسیلهای بالقوه ای در این استان هستند که گردشگران به سوی خود فرا می خوانند و مسوولان را به برنامه ریزی اصولی و علمی تر در این راستا دعوت می کنند.
محمد سلطانی یکی از کارشناسان حوزه طبیعت گردی گفت: تالاب‌ها یکی از بی‌نظیرترین، زیباترین، بکرترین و شگفت‌انگیزترین پدیده‌های طبیعی هستند که هریک جلوه‌هایی بسیار بدیع، جالب، ناشناخته و پر رمزوراز دارند. و در این راستا تعدد تالاب ها در آذربایجان غربی بخصوص تالاب بزرگ پارک ملی دریاچه ارومیه مجموعه عناصر به‌هم‌پیوسته جذاب و دیدنی را برای گردشگران به نمایش می‌گذارد.وی که سالها راهنمای طبیعت گردان در نقاط مختلف استان بوده است، ادامه داد: در گردشگری آب چیزی که این روزها به ذهن ها متبادر می شود، شاید فقط دریاچه ارومیه مطرح باشد ولی در این باره نه تنها باید به ظرفیت های طبیعی از تالاب ها، دریاچه ها، دریاچه های پشت سدها، غارهای آبی، رودخانه ها توجه کرد بلکه دریاچه های مصنوعی و دهها چشمه آبگرم موجود در این استان را نیز می شود برای گردشگران با سپردن به سرمایه گذاران پویا کرد و به معیشت جوامع محلی رنگ و لعابی تازه بخشید.این کارشناس با اشاره به اینکه ایجاد فضاهای اقامتی و ورزشی، قایقرانی، ماهیگیری و تفریحی از جمله زیرساختهای لازم برای این موضوع است، اظهار کرد: این استان از این فضاها تا حدودی برخوردار است از جمله در منطقه سیلوانا که در ۴۵کیلومتری ارومیه قرار دارد، مجتمع رفاهی تفریحی مجهزی در کنار دریاچه پشت سد شهرچای ارومیه ایجاد شده است که مکانی دنج برای گذراندن تعطیلات و ماهی گیری است و یا در حاشیه خود دریاچه ارومیه زمینه قایق سواری و یا تفریحات دیگر از جمله بادبادک بازی برای کودکان و خانواده ها اخیرا فراهم شد که باز اقدامی مطلوب در زمینه گردشگری و فرهنگ مبتنی بر صیانت از آب است.
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته، در محافل علمی به گردشگری آب و دریاچه‌ای، به عنوان یکی از گونه‌های نوظهور گردشگری طبیعی، توجه فراوانی شده است و صاحب‌نظران رشته گردشگری بر این عقیده‌ هستند که دریاچه‌ ارومیه ظرفیت بسیار زیادی برای جذب گردشگر دارد.
وی بیان کرد: در کنار آن تالاب های اقماری و رودخانه های جاری در نقاط مختلف استان از شهرچای در ارومیه گرفته تا آغ چای در شمال استان و رودخانه های جاری در جنوب آذربایجان غربی از سردشت تا دریاچه پشت سد حسنلو در نقده همه ظرفیتی مهم و در موضوع تبلیغات، معرفی و شناساندن برای گردشگران هستند.
به عقیده سلطانی شاید بتوان با اطمینان گفت که موضوع گردشگری آب را در مقیاسی وسیع و مقداری همت مسوولانه می شود توسعه داد و در نتیجه آن اقتصاد حوزه گردشگری و طبیعت گردی را تقویت کرد.
توسعه مشارکت مردم در صیانت از منابع آبی با گردشگری آب مرتبط است
توسعه مشارکت مردم در صیانت از منابع آبی با گردشگری آب مرتبط است و این موضوع در آذربایجان غربی با احیای دریاچه ارومیه و برنامه های نرم افزاری ستاد احیای دریاچه گرهی ناگسستنی خورده است چرا که کارکردهای مهم آب در حوزه زیست محیطی و اقتصادی و سایر کارکردها باید بهد عینه برای شهروندان قابل لمس باشد.محمد صادق معتمدیان استاندار آذربایجان غربی و دبیرکارگروه ملی ستاد احیای دریاچه ارومیه نیز بارها در سخنان خود تاکید کرده است که آذربایجان غربی دارای ظرفیتهای بسیاری در زمینه های مختلف اقتصادی است و توسعه گردشگری مبتنی برآب و سایر مزیت های موجود، برگزاری جشنواره های مختلف فرهنگی و تفریحی در جوار دریاچه ارومیه می تواند بر توسعه مشارکت مردم در این زمینه اثر گذار باشد.
وی با اشاره به آغاز طرح های نرم افزاری احیای دریاچه ارومیه و لزوم مشارکت مردم در حفاظت از منابع آبی اضافه کرد: از مردم این استان می‌خواهیم که سهم خودشان را در احیای دریاچه ارومیه به اشتراک بگذارند و با تغییر الگوی کشت در باغات خود برای احیای دریاچه ارومیه تلاش کنند.معتمدیان با بیان اینکه عشق مردم به دریاچه ارومیه و خوشحالی آنها از احیای این دریاچه بسیار است، ادامه داد: در جریان جشنواره فرهنگی تفریحی در حاشیه دریاچه ارومیه شاهد ترافیک ۱۵ کیلومتری خودرو ها در جاده شهید کلانتری تا پل میانگذر بودیم که نشان علاقه مردم به این زیست بوم ارزشمند است.
آنچه که دریاچه ارومیه را در نگاه به گردشگری آب و طبیعت گردی با اهمیت کرده است پهنه پنج هزار و ۷۰۰ کیلومتری آن است که ظرفیتی عظیم برای ۲ استان آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی در ابعاد مختلف اقتصادی و از جمله گردشگری است.دولت سیزدهم نیز این موضوع مهم را هر روز بیشتر از ایام گذشته مورد توجه قرار داده است و در ایام فروردین ماه شاهد این بودیم که حجم آب دریاچه ارومیه به ۱٫۹ میلیارد مترمکعب رسید و این موضوع موجب شورو فرحی وصف ناشدنی در مردم شد که همواره با حسرت از کنار یکی از زیباترین مکانهای آبی و گردشگری طبیعی شمالغرب کشور تردد داشتند.با نگاهی به ابعاد وجود زیرساخت ها، پذیرش فرهنگی آن میان عامه و تاثیرات مهم این منبع مهم در اقتصاد و اجتماع و محیط زیست به راحتی میتوان علت توجه دولت و شهروندان را به آن و لزوم برنامه های مختلف فرهنگی و تفریحی و اطلاع رسانی در زمینه لزوم مشارکت مردمی در احیا دریافت.
۱۱ تالاب آذربایجان غربی در دولت سیزدهم احیا شد
در آذربایجان‌غربی بیش از ۷۰ زیستگاه آبی شامل تالاب ها، دریاچه سدها و رودخانه های دایمی وجود دارد که از بین آنها، ۴۰ زیستگاه تالاب دایمی و فصلی است و آذربایجان‌غربی از این جهت یکی از استان های مهم کشور به شمار می رود.
وجود این تعداد زیستگاه آبی در آذربایجان‌غربی این استان را به یکی از کریدوری امن برای پرندگان مهاجر در غرب کشور تبدیل کرده و یکی از سه استان مهم کشور در زمینه مهاجرت بهاره و پاییزه پرندگان و هم ردیف استان های شمالی از جمله مازندران و گلستان و در جنوب مانند خوزستان قرار دارد.
اما موضوعی که بیش از پیش اهمیت وجود تالاب‌های متعدد در آذربایجان‌غربی را نشان می دهد، این است که به گفته کارشناسان محیط زیست، ارزش اکوسیستم‌های تالابی ۱۰ برابر مناطق جنگلی و ۲۰۰ برابر اکوسیستم‌های کشاورزی است
که این موضوع برکارکرد مهم تالابها در زمینه اقتصادی و گردشگری و معیشت مردم محلی تاکید دارد.
در این استان ۶ تالاب مهم از جمله پارک ملی دریاچه ارومیه، تالاب‌های یادگارلو، دورگه سنگی و حسنلو در نقده و کانی‌برازان و قوپی باباعلی در مهاباد جزو تالاب های بین‌المللی و عضو کنوانسیون رامسر هستند.
آذربایجان‌غربی با داشتن این ظرفیت عظیم در بین استان‌های کشور از این لحاظ دارای رتبه نخست بوده و به سرزمین تالاب‌های نیلگون مشهور است.یکی از چالشهای مهمی که در پی خشکسالی مستمر و تغییر اقلیم و رشد کشاورزی غیر اصولی در آذربایجان غربی رخ داد و شهروندان به ویژه جوامع محلی همجوار با تالابها با آن مواجه بودند خشک شدن برخی از تالابها بود که شاید ۲۰ سال از بی آبی آنان می گذشت بود.اما در دوسال اخیر حق آبه این تالابها با همت استاندار آذربایجان غربی و محیط زیست اخذ و بار دیگر صدای حیات بخش آب به این مکانهای زیبا و ارزشمند جلوه ای خاص بخشید که یک تحول مهم زیست محیطی در منطقه و بخش گردشگری و روستاگردی محسوب می شود.آخرین مورد مرتبط با این اقدام در اسفند ماه بود که با رهاسازی آب از سد بوکان و سد مهاباد و چند سد دیگر به سمت تالابهای مهم و از جمله تالاب وسیع دریاچه ارومیه جلوه واقعی و عملی به خود گرفت.استاندار آذربایجان غربی با اشاره به اقدامات بسیار خوب تمهید شده برای احیای تالاب ها در استان گفت: در ۲ سال اخیر ۱۱ تالاب آذربایجان‌غربی در دولت سیزدهم احیا شده که برخی از انها تا ۲۰ خشک شده بود.محمدصادق معتمدیان افزود: در ۲ سال گذشته با حمایت سازمان محیط زیست، در بحث احیای تالاب ها اقدامات خوبی شده و حقابه تخصیص یافته است.وی اضافه کرد: با توجه به احیای تالاب ها، تحول زیست محیطی بسیار خوبی در آذربایجان غربی و پارک ملی دریاچه ارومیه اتفاق افتاده است.
استقبال گردشگران از سدهای آذربایجان_غربی مطلوب بود
مدیر کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در این زمینه گفت: امسال بازگشایی سدهای استان آذربایجان غربی برای بازدید گردشگران انجام شد که مردم استقبال خوبی از سد مهاباد و هم سد شهرچایی ارومیه داشتند.
مرتضی صفری بیان کرد: آذربایجان غربی دارای جاذبه های گردشگری طبیعی بسیاری است که رودخانه های آن یکی از این ظرفیتهای مهم است که همواره شاهد استقبال گردشگران در ایام مختلف سال هستیم.
وی افزود: در طی سالیان سال که باید زیرساختهای تفریحی مختلف در استان ایجاد می شد، اتفاقی رخ نداده و مهمترین رویکرد میراث فرهنگی این است که بتواند فضا و شرایطی را ایجاد که وقت گردشگران به صورت مفید در این استان پر شود .وی اظهار کرد: این موضوع با ایجاد زیرساختها در مناطق مختلف در کنار آبشارها، رودخانه های مهم و دارای قابلیت پذیرش گردشگر، ایجاد پارکهای آبی، تله کابین، پل معلق و سایر موادر ممکن است که ما عملکرد خوبی در این زمینه نداریم.
صفری با اشاره به اینکه امسال در ایام نوروز و فرودین ماه ۱۲۳ هزار و ۸۲۱ نفر در هتلها، اقامتگاههای سنتی و بوم گردی و مجتمع های گردشگری و اقامتگاههای غیر رسمی(مدارش و اموزشگاهها، و باشگاه و کمپهای موقت و مهمانسراهای ادارات) پذیرش و اسکان داده شدند، گفت: با معرفی و شناساندن ظرفیت های مختلف گردشگری بیشتر می شود از مزایا و ظرفیتهای استانی استفاده کرد.
وی با بیان اینکه در زمینه بازدید از جاذبه های گردشگری استان آذربایجان غربی اعم از اماکن تفریحی و طبیعی و موزه ها یک میلیون و ۶۱۱ هزار نفر بازدید ثبت شده است، گفت: این میزان ۲۹ درصد رشد یافته است.
۶۲ هزار نفر امسال از سدهای آذربایجان‌غربی بازدید کردند
هم اینک ۱۶ سد در آذربایجان غربی وجود دارد که حجم آنها حدود ۲٫۵ میلیارد مترمکعب است، دریاچه پشت این سدها همواره از نقاط مهمی برای گردشگران و تعطیلات گذرانی بوده است.
نه تنها در ایام نوروز بلکه در تمام ایام سال شهروندان استان بخصوص در ارومیه علاقه خاصی به گذراندن بخشی از ایام فراغت خود در کنار ابهای رودخانه ها و بخصوص سدها از جمله سد شهر چای ارومیه و سد مهاباد دارند.
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای استان با اشاره به استقبال چشمگیر میهمانان نوروزی از طرح بازدید از سدهای استان گفت: همزمان با ایام نوروز امسال ۶۲ هزار نفر از سدهای آذربایجان‌غربی بازدید کردند.مجید رستگاری با اشاره به اضافه شدن آمار سدهای کانی سیب و سردشت به جمع سدهای ۱۴ گانه استان گفت: حجم آب پشت آنها طبق آخرین پایش به یک میلیارد و ۶۱۷ میلیون مترمکعب رسیده است و میزان آب موجود در پشت سدهای آذربایجان غربی نسبت به زمان مشابه سال گذشته بدون احتساب سدهای کانی سیب و سردشت، ۱٫۶ درصد افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: طبق آخرین پایش، سدهای بوکان، سردشت، مهاباد و کانی سیب به ترتیب ۵۹۷، ۳۳۶، ۱۷۵ و ۱۴۳ میلیون مترمکعب آب دارند که ۷۷ درصد کل آب‌های موجود در سدهای ۱۶ گانه استان را شامل می‌شود.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا تقویت زیرساختهای گردشگری استان در بخش آب و موضوعات مرتبط با آن که در سالهای اخیر جلوه هایی جدید و جذاب تری از آن را می شود مشاهده کرد علاوه بر تامین معیشت جوامع محلی و کشاورزان می تواند فرهنگ استفاده بهینه از منابع آبی را نیز ارتقا ببخشد.آذربایجان غربی استانی با منابع آبی مختلف است که عدم استفاده تحقیق محور و برنامه ریزی شده و توام با مطالعات زیرساختی می تواند به هدر رفت این منابع و ظرفیت ها بیانجامد.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com