دُنـیا گوزلـی

آنادیلیمیز:بیری وار ایدی، بیری یوْخ ایدی، محمّد آدلی بیر کاسیب کیشی وار ایدی. گئدردی چوللردن تیکان قیراردی، دالیندا بازارا آپاریپ، بئش شاهی‌یا وئرردی. بئش شاهینی دا وئریپ چورک آلاردی. چوْخ چتینلکله عائله‌سینی دوْلاندیراردی. کیشی دُنیادان بِـزمیشدی.
بیر گون یئنه تیکان قیرمیشدی، بازارا آپاریردی. آرادا بَرک یوْرولوپ، دئدی:
– آی الهی، تیکان شَله‌سی منیم بئلیمی یارا ائیله‌ییپ. من نئیله‌ییم؟ بیر اولوم ده یوْخدو، اولوم، جانیم قورتارسین.
کیشی اوزانیپ، شَله‌سی‌نین یانیندا یوخویا گئتدی. بو زمان بیر قوش گلیپ، اوْنون شَله‌‌سینده یومورتدادی. یومورتا چوْخ گوزل ایدی. کیشی یومورتانی پادشاه اوْغلونا گوستریپ، دئدی:
– بو گوزل یومورتانی ساتیرام.
شاهزاده یومورتانی آلیپ باخدی، گوردو بو لَـعل‌دی، هیچ قیمتی یوْخدور.
کیشی ائله بیلدی کی، شاهزاده ظارافات ائیله‌ییر، دئدی:
– دورد یوز تومندن آشاغی وئرمرم.
شاهزاده دورد یوز تومن وئریپ، یومورتانی آلدی، دئدی:
– بویله یومورتا الینه دوشنده، گتیریپ منه وئررسن.
هر گون قوش گلیپ اوْنون شَله‌‌سی‌نین اوستونده یومورتلاییردی، اوْ دا آپاریپ پادشاهین اوْغلونا دورد یوز تومنه ساتیردی. گئت- گئده کیشی وارلاندی، بویوک آدام اولدو. اوْ، بوتون دنیا بازارلارینا گئدیپ، آل‌وئر ائیله‌ییردی. بیر گون قوش گلیپ اوْنون شَله‌‌سینده یومورتلایاندا کیشی، قوشو توتوپ ائوینه آپاردی. کیشی سَفره چیخماق فکرینه دوشدو. خانیمیسینا دئدی:
– خانیم، قوشون یومورتالارینی گونده آپاریپ، شاهزاده‌یه ساتارسان، هر یومورتایا دورد یوز تومن وئره‌جک.
محمّد کیشی سَفره چیخدی. هر گون قوشون یومورتاسینی شاهزاده‌یه، خانیم آپاریردی.
بیر گون، ایکی گون، آخیردا احمد کیشی‌نین خانیمی، شاهزاده‌یه وورولدو. بیر گون اورگینی آچیپ، اوْنا سویله‌دی:
– شاهزاده، سنه وورولموشام، گرک منله ائولنه‌سن!
شاهزاده دئدی:
– قوشو کسرسن، اورگینی، بویرکلرینی یئییم، سوْنرا سنینله ائولَنرم.
خانیم راضی اوْلدو. ائوه گئدیپ قوشون باشینی کسدی، پلوْوو دَمـه قوْیوپ، گئتدی شاهزاده‌نی چاغیرماغا. اوشاقلاری قازانین آغزینی آچیپ، اورگینی و بویرکلرینی یئدیلر. بلی، خانیم شاهزاده‌نی گتیردی. پلوْوو چکیپ، سُفره‌یه دوزدو. شاهزاده یئمَـگه باشلایاندا باخدی کی، قوشون اورگی، بویرکلری یوْخدور! سوْروشدو، اوشاقلار دئدیلر:
– بیز یئدیک!
شاهزاده آیاغا قالخیپ، دئدی:
– اوشاقلاری اولدوررسن، قارینلاریندان قوشون اورگینی، بویرکلرینی چیخاردارسان، یییرم، سوْنرا سنینله ائولنرم.
محمّد کیشی‌نین، خانیمی راضی اولدو. سوز وئردی کی، گئجه یاتاندا اوشاقلاری اولدورسون. اوشاقلار بونو ائشیتدیلر. گئجه دوشن کیمی قاچیپ، باشقا بیر پادشاهین اولکه‌سینه گئتدیلر.
بونلار بیر قبرستانلیقدا یاتماق ایسته‌دیلر. بویوک اوْغلان »احمد» قارداشی »همّت«-ی بورادا قوْیدو. شهره چورک آلماغا گئتدی. گوردو آداملار بیر یئره توْپلاشیپلار. بو دا گئتدی، گوردو شهرین پادشاهی اولوپ، اوْنون ایچون دولت قوشو اوچورورلار. دولت قوشو کیمین باشینا قوْنسا، اوْنو پادشاه قوْیاجاقلار.
دولت قوشونو بوراخدیلار. قوش گئدیپ دوره ووردو، آشاغی ائنیپ احمد-ین باشینا قوْندو. احمد اوْغلانی دویوپ، قوْودولار. قوشو بیر ده اوچوردولار. قوش یئنه گلیپ، احمد-ین باشینا قوْندو. آخیردا اوْنو بیر داما سالیپ، قاپینی باغلادیلار.
قوشو گینه اوچوردولار. قوش باجادان گیریپ، دامدا احمد-ین باشینا قوْندو. سوْروشدولار، گوردولر بو اوْغلان اوزوده پادشاه اوْلماق ایسته‌میر. گتیریپ اوْنو پادشاه قوْیدولار. پادشاه اوْلاندان سوْنرا، قارداشی تمام یادیندان چیخدی. اوْ، قبرستانلیقدا قالان قارداشی، احمد-ی گوزلدی، اوْ گلیپ چیخمادی. علاجسیز قالیپ، یوْلا دوشدو. اوچ گون یوْل گئدندن سوْنرا، گلیپ شهره چیخدی. شهرین بازارینا گئتدی. بازاردا اوْلانلار هامی داغیلیپ، گئتدی. بو تک قالدی. بونو بیر تاجر گوردو. تاجر گوردو بو، غریب آدامدی، ائوینه قوْناق آپاردی. اوْغلان باشینا گلنی تاجره دانیشدی. تاجر اوْنو اوْغوللوغا گوتوردو.
«همّت« اوْغلانین آیاغی تاجره دوشدو. تاجرین قازانجی گونو- گوندن آرتماغا باشلادی. اوْغلانین باشی‌نین آلتیندان هر گئجه بیر کیسه قیزیل چیخیردی. اوْغلان قیرخ گئجه‌نین، قیرخ کیسه قیزیلینی گوتوردو، تاجردن ده چوْخلو قیزیل آلدی. باشقا بیر شهرده بیر دُکّان آچدی.
بیر گون اوْنا دئدیلر، فیلان یئرده بیر دُنیا گوزلی وار. اوْ، اوزونون بیر طرفینی گوستریر، هر کیم باخسا، یوز تومن وئریر.
اوْغلان هر گون گئدیپ، دُنیا گوزلی‌نین بیر اوزونه باخیر، یوز تومن وئریردی.
دُنیا گوزلی معطّل قالیر کی، بو نئجه ایشدیر، بو کیمدیر کی، گونده منه یوز تومن وئریر، یئنه قورتارمیر. بیر گون اوْغلان یئنه گلدی، یوز تومن وئریپ، قیزین اوزونه باخاندا، قیز اوْنو ائوینه آپاردی. اوْغلان باخدی کی، دوْغرودان دا بو دنیا گوزلی ایمیش.
قیز اوْندان سوْروشدو:
– بو قدر وار- دولتی هاردان آلیرسان؟
اوْغلان دئدی:
– بیر قوشون اورگینی یئمیشم، هر یاتیپ، دوراندا باشیمین آلتیندا بیر کیسه قیزیل اولور.
دُنیا گوزلی اوْنا ائیله یئمک وئردی کی، اوْغلان قوشون اورگینی قوسدو. دنیا گوزلی اوْ ساعت اورگی گوتوروپ، اوددو!
دنیا گوزلی هر یاتیپ دوراندا باشی‌نین آلتیندا بیر کیسه قیزیل اولوردو.
اوْغلان هیچ تاجرین ائوینه ده گئتمه‌دی، باش گوتوروپ شهردن چیخدی. بیر صحرایا چاتیپ، گوردو کی، اوچ درویش، اوچ شیء اوستونده ووروشورلار!
اوْغلان دئدی:
– بو نه شیءدی کی، اوستونده دعوا ائیله‌ییرسینیز؟
اوْنا دئدیلر:
– شَـرّیمیزی سن کس، کیم بو خالچانین اوستونده اوْتوروپ، »حضرت سلیمان عشقینه« دیییب، هارانی ایسته‌سه، خالچا اوچار، هارا ایسته‌سه اوْنو اوْرا آپارار. فَسی (پَـر) باشینا قوْیوپ، هر کسی قامچی ایله وورسان، نه دئسم، اوْ، اولار. سُفره‌نی ده آچسان، بوتون نعمتلر اوستونده دوزوْلموش اوْلار.
اوْغلان دئدی:
– من اوچ اوْخ آتارام، هر کس اوْخو تئز گوتوروپ قاییتسا، ایسته‌دیگی شیءی گوتورر.
درویشلر راضی اوْلدولار. اوْغلان اوچ اوْخ آتدی، بونلار اوْخون دالیسینجا یوروشنده، اوْغلان خالچانی آچیپ، شیءیلری ده گوتوروپ، خالچانین اوستونده اوْتوروپ، دئدی:
– حضرت سلیمان عشقینه، دنیا گوزلی‌نین ائوینه آپار.
خالچا گویه قالخدی، اوْنو دنیا گوزلی‌نین ائوینه آپاردی. دنیا گوزلی خالچانی ال- دیل ایله همّت-دن آلیپ، دئدی:
– گَـل اوستونده اوْتوراق، سیاحته چیخاق.
هر ایکیسی خالچانین اوستونده اوْتوردولار. دنیا گوزلی دئدی:
– حضرت سلیمان عشقینه، دریانین اوْرتاسیندا جزیره‌ده اوْلاق
خالچا گویه قالخیپ، اوْنلاری دریانین اوْرتاسیندا اوْلان جزیره‌یه آپاردی. گئجه اوْلدو، همّت ییخیلیب یاتدی. دنیا گوزلی اوْنون یوخویا گئتدیگینی گوردو. فرصت تاپیب، خالچانین اوستونده اوْتوروپ، دئدی:
– حضرت سلیمان عشقینه، اوز ائویمده اوْلام.
خالچا گویه قالخیپ، اونو ائوینه گتیردی. اوْ بیری طرفدن همّت آییلیب گوردو قیز یوْخدو، خالچا دا! هر طرف وحشی حیواندی. گزیب دوْلاندی، گوردو بیر آلما وار. آلمادان بیرینی دَریپ، یئین کیمی بوینوز چیخارتدی، حیوانلار اوْندان قوْرخوب، سمتینه گئتمه‌دیلر. بیر قدر گئتدی گوردو کی، نار وار. ناردان بیرینی یئین کیمی بوینوزلاری دوشدو. بیر تخته پارچاسی تاپیب، دریایا سالدی، اوستونه مینیپ کنارا چیخدی. دریادان چیخاندان سوْنرا یوْلا دوشوپ، دوز دنیا گوزلی‌نین ائوینه گلدی. دنیا گوزلی عشوه- ناز آتیپ، اونون کونلونو آلدی، دئدی:
– سنی سیناییردیم کی، گورَم منی اورکدن سئویرسن؟ حاضرلاشیردیم بو ساعت گئری قاییدیپ، جزیره‌یه گله‌جکدیم.
آما همّت، اوْنا اینانمادی. بیر آلما وئردی، قیز اوزون بوینوزلار چیخارتدی. دنیا گوزلی آغلایا- آغلایا دئدی:
– آماندی، همّت، منی بی‌آبیر ائیلمه، بیر چاره ائیله بوینوزو سال.
همّت دئدی:
– سُفره‌نی، خالچانی، فَسی، بیر ده قامچینی وئر، بوینوزلارینی سالیم.
دنیا گوزلی بو شیءیلری اوْنا وئردی، اوْغلان دئدی:
– اورگی ده قوس، بوینوزلاری سالیم.
قیز قوسدو، قوشون اورگی گلیپ دوشدو. همّت اوْ ساعت اورگی گوتوروپ اوددو، قیزا بیر نار وئردی. قیز ناری یئین کیمی بوینوزلاری دوشدو. قیز بیردن قاچیب، خالچانی گوتورمک‌ ایسته‌دی. اوْغلان تئز فَسی باشینا قوْیوپ، دنیا گوزلینه بیر شاللاق ووروپ، دئدی:
– آی تـازی، نئیله‌ییرسن؟
دنیا گوزلی بیر تـازی اوْلوپ، کوچه‌یه دوشدو. ایتلر اوْنو اوْ قدر بوْغدولار، طاقتی قالمادی. جانی بوتون یارا اولدو.
تـازی سولَنه- سولَنه پادشاهین بارگاهی‌نین قاباغینا گئتدی. نه قدر دویدولر گئتمه‌دی. نه قدر طلسمکار، رَمّال وار ایدی، توْپلادیلار. هیچ بیرز تـازی‌نین چیخیب گئتمه‌یی‌نین سببینی بیلمه‌دی. شاه هر یئره اعلان وئردی، کیم تـازی‌نین مندن نه ایسته‌دیگینی بیلسه، دنیا مالیندان اوْنو قانع ائده‌جگم.
همّت بونو ائشیدیپ گلدی، دئدی:
– شاه ساغ اوْلسون، بو دنیا گوزلیدیر. تـازی شکلینه دوشوپ.
پادشاه تعجّب ائیله‌ییب، دئدی:
– بو نیه تـازی اوْلسون؟!
همّت بوتون احوالاتی من سیزه ناغیل ائیله‌دیگیم کیمی، باشدان- آشاغا پادشاها نقل ائیله‌دی.
احمد پادشاه باخدی کی، بو، اوز قارداشی همّت‌دیر. اوپوشوپ، گوروشدولر. همّت، بیر چوبوق ووروپ، قیزی اوز حالینا گتیردی. ائله بیل گون بولودون آلتیندان چیخدی. هامی‌نین گوزو قاماشدی. احمد شاه قیرخ گون، قیرخ گئجه توْی ائیله‌دی. دنیا گوزلینی قارداشی همّت‌-ه آلدی. اوْنلار یاشاییپ، دوران کئچیردیلر.