ادبیات عاشورایی در تمام ادوار زنده و پویا بوده است

گروه فرهنگی:محسن پرویز، نویسنده و پژوهشگر ادبیات آیینی گفت: یک نکته برجسته در واقعه عاشورا این است که با وجود اینکه اصل موضوع در طی سال‌ها تکراری است و مردم با آن آشنا هستند اما وقتی که وارد شعر و داستان می‌شود همچنان تازگی دارد.
محسن پرویز درباره سابقه پرداختن به عاشورا در ادبیات فارسی با تاکید بر اینکه مسئله عاشورا و ظلمی که در کربلا انجام و تراژدی که آفریده شد از جهات بسیاری اهمیت تاریخی، دینی، سیاسی و اجتماعی داشته و دارد، عنوان کرد: با توجه به صحنه‌هایی که در کربلا آفریده شد، این حادثه دستمایه‌های هنری قوی در اختیار هنرمندان قرار داده و می‌دهد، به‌ همین‌دلیل شاهد پرداختن به واقعه عاشورا از گذشته‌های دور بودیم
این نویسنده گفت: از لحاظ تاریخی بسیاری از اسنادی که در ارتباط با واقعه عاشورا مورد استفاده قرار گرفته و بعدها بازنویسی شده و در آثار شیعیان و پیروان اهل بیت(ع) بازتاب پیدا کرده، منبع اصلی‌اش منابع اهل سنت بوده است .بخش زیادی از رباعیات عاشورا از راویان در صحنه عاشورا روایت شده که جزو لشگر دشمن بودند و بعد هم در منابع اهل سنت تکرار شده و دست به دست چرخیده تا به دست ما رسیده است.
وی با بیان اینکه عاشورا صحنه‌های ویژه‌ای دارد، تصریح کرد: این صحنه‌ها خودبه‌خود هنرمند را تکان می‌دهد و آن قدر تاثیرگذار است که هنرمندان ناخواسته جذب آن می‌شوند و نویسندگان درباره آن می‌نویسند. بنابراین هم در حوزه نوشتاری و هم سایر حوزه‌های هنری به عاشورا پرداخته شده و این مسئله محدود به شیعیان هم نیست.
پرویز بیان کرد: هرکس با صحنه‌های حماسی مواجه می‌شود تحت تاثیر قرار می‌گیرد؛ تراژدی‌ها معمولا توام با حماسه نیستند اما در عاشورا علاوه بر اتفاقات تلخی مانند ظلم و قتل با حماسه مواجه هستیم. این مسئله باعث ایجاد یک جذابیت و وضعیت منحصربه فرد می‌شود.
وی عاشورا را یک صحنه حماسی بزرگ دانست و افزود: در عاشورا تعداد قلیلی در برابر هزاران نفر دیگر محکم می‌ایستند .حدود ۱۳۰ نفر در مقابل حدود ۳۰ هزار نفر قرار می‌گیرند .در نبرد تک تک این جمع اندک تزلزل دیده نمی‌شودو دشمنانی که صحنه عاشورا را ترسیم کردند و این منابع به دست ما رسیده است، اذعان کردند که در نیروهای تمام حسین تزلزلی ندیدند.
دبیر شورای ارزشیابی هنرمندان، نویسندگان و شاعران تصریح کرد: اوج شجاعت و مقاومت را می‌توان در رفتار حضرت عباس و خود حضرت سیدالشهدا (ع) دید.
بعد از شهادت امام حسین آن بزرگ‌منشی و عظمت که از حصرت زینب(س) نقل شده یک صحنه تکان‌دهنده است.
وی ادامه داد: یک عده افراد در حالیکه گرسنه و تشنه هستند به اسارت گرفته شدند و صدقاتی که به سمتشان گرفته می‌شود را نمی‌پذیرند و حاصر نیستند کرامات خود را از دست دهند.علاوه بر این سخنان حضرت زینب و امام سجاد(ع) در پیش حاکم کوفه یک حماسه بزرگ را رقم زد و در عین مظلومیت سپاه حق، چهره حقیقی دشمن را نشان داد. به همین دلیل صحنه‌های عاشورا چه در نوشتار و چه در سایر هنرها حتی برای غیرایرانیان و غیرمسلمانان هم جذاب است.
پرویز که ریاست چهار دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران را برعهده داشته است، با بیان اینکه حتی غیرشیعیان و اهل سنت هم ارادت زیادی به حضرت سیدالشهدا دارند و ایشان را تحسین می‌کنند، گفت: صحنه‌های عاشورا برای هنرمندان جذاب است و همین باعث می‌شود آنها تلاش کنند وارد این وادی شوند و عاشورا را به تصویر بکشند .همین مسئله باعث می‌شود که ادبیات عاشورایی را در تمام ادوار زنده و پویا ببینیم.
نویسنده »معلم خودمانی« و »بوی گل« با اشاره به اینکه عاشورا در همه ادوار برای مسلمانان و آزادگان جهان سرمشق بوده است، بیان کرد: تجلی این موضوع را در ادبیات می‌بینیم. هیچ دوره‌ای نداریم که شعر درباره عاشورا و حضرت سیدالشهدا نداشته باشیم یا تجلی این واقعه را در نوشته‌ها نبینیم. وی که معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را در کارنامه کاری خود دارد، با اشاره به کتاب روضه الشهدا اثر حسین واعظ کاشفی، عنوان کرد: این کتاب گاهی به دلیل مطالب اغراق‌آمیز و وقایع غیر‌مستند از لحاظ تاریخی مورد اشکال قرار می‌گیرد.
با این وجود کتاب روضه الشهدا به لحاظ ادبی و زیبایی متن یک روایت زیباست و به دلیل نثر زیبایی که دارد مورد استقبال عموم مردم قرار گرفته است.
این کتاب در طی سال‌های زیاد در مجالس مختلف خوانده شده است و از این گونه‌های ادبی در مورد عاشورا داریم که چندین سال قدمت دارند. پرویز درباره چشم‌انداز ادبیات عاشورایی تصریح کرد: یک نکته برجسته در واقعه عاشورا این است که با وجود اینکه اصل موضوع در طی سال‌ها تکراری است و مردم با آن آشنا هستند اما وقتی که وارد شعر و داستان می‌شود همچنان تازگی دارد. واقعه عاشورا از نگاه‌های مختلف قابل بررسی است و مورد استقبال واقع می‌شود و آن را همیشه زنده و پویا می‌بینیم.
وی عنوان کرد: این طور نیست که همه رخدادهای این حماسه به تصویر کشیده شده باشد و ما به نقطه‌ای رسیده باشیم که دیگر شاهد آثار نو نخواهیم بود و فکر و هنری تازه در این حوزه نخواهیم داشت.
اشعار عاشورایی در مقاطع مختلف مضامین جدید دارند، مورد استقبال قرار می‌گیرند و جذاب و اثرگذار هستند. در حوزه ادبیات داستانی هم این مورد صدق می‌کند.
این نویسنده با بیان اینکه از زوایای مختلف می‌شود عاشورا را دید، گفت: چون عاشورا زنده است و این پویایی در آن هست، ادبیات عاشورایی نیز روز به روز بالنده‌تر می‌شود. هر روز چیزی به این ادبیات افزوده می‌شود .البته آثار سخیف هم در این حوزه داریم همچنان که در سایر حوزه‌ها داریم. افراد ممکن است تکرار مکررات بیافرینند یا در نوع مضمون‌پردازی به خطا بروند.به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایبنا، درمجموع در حوزه عاشورا با یک ادبیات فاخر رو به رشد مواجه هستیم و تقریبا در ادوار مختلف اشعار برجسته و آثار ادبی تازه را شاهدیم.
.Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com