ابرها نمی توانند بر فراز آذربایجان ببارند
گروه اجتماعی: رئیس دانشکده علوم محیطی دانشگاه تبریز گفت: حال و روز امروز دریاچه ارومیه محصول نگرش چندین ساله مسوولان بوده و در آینده به صورت شدید و مخاطره آمیزتر خود را نشان خواهد داد.
در روزهای اخیر با توجه به ورود سامانه‌های بارشی از شمالغرب به کشور (سامانه بارشی مدیترانه‌ای) شاهد بارش برف بیشتر در استان‌های همجوار آذربایجان‌شرقی بوده‌ایم اما با این تفاوت که این موج بارشی یا به تبریز نرسیده و یا کمتر از حد انتظار، برف نسبت به سال‌های گذشته در تبریز باریده است.
بر همین اساس برای بررسی این موضوع و تاثیر تغییرات حجم و سطح آب دریاچه ارومیه بر این فرآیند ،گفت‌و‌گویی با دکتر بهروز ساری‌صراف رئیس دانشکده برنامه‌ریزی وعلوم محیطی دانشگاه تبریز و مطرح‌کننده نظریه وجود “هاله حرارتی” دریاچه ارومیه داشتیم.
دکتر صراف با بیان اینکه اگر اتمسفر و محیط زیست ایران امروز مواجه با مسائل و بحران‌های جدی است، نتیجه نگرش و بی‌تدبیری مسوولان است، اظهار داشت: به تبع این موضوع، حال و روز امروز دریاچه ارومیه محصول نگرش چندین ساله مسوولان بوده و در آینده به صورت شدید و مخاطره آمیزتر خود را نشان خواهد داد.
وی با تاکید بر اینکه مسائل سیاسی، اجتماعی اقتصادی از جمله مباحث اکوسیستم محصول یک روز یا دو روز نیست بلکه محصول تعامل و رفتار سالیان طولانی انسان با طبیعت است، افزود: اگر انسان تعامل صحیحی با طبیعت نداشته باشد، در مقابل هم طبیعت به خوبی با انسان رفتار نکرده و در مکان و زمان مناسب ضربه خود را به جامعه انسانی وارد خواهد کرد..
صراف اضافه کرد: البته در کنار گرمایش جهانی نقش انسان غیرقابل انکار است، برای مثال در گذشته “هاله حرارتی” را مطرح کردیم که به نوعی تغییرات کاربری زمین، این تغییرات را به وجود آورده که مانع از ورود سامانه‌های بارشی به استان می‌شود و زمانی که توده ابرهای باران‌زا به حوضه دریاچه ارومیه می‌رسند، بارش برف تبدیل به قطرات ریز مایع و بعد آن نیز به تبدیل به توده‌های ابر و مه می‌شوند.
وی ادامه داد: هرچند برای برخی بحث هاله حرارتی ناخوشایند است و این نظریه را قبول نمی‌کنند ولی تصاویر ماهواره‌ای به وضوح این موضوع را نشان داده و تنها در صورت شدید و قوی بودن سامانه‌های باران‌زا، این سامانه‌ها می‌توانند برف و بارش ایجاد کنند که آن هم در مقایسه با برف و باران ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته ناچیز است.
رئیس دانشکده علوم محیطی دانشگاه تبریز گفت: بخشی از خشکسالی ایران تحت تاثیر گرمایش جهانی و قرار گرفتن در منطقه خاورمیانه و کمربند خشکی بوده و بر همین اساس از گذشته خشکی و خشکسالی در دوره‌های مختلف وجود داشته است اما با توجه به ناپایدار شدن بستر طبیعت و در نتیجه ضعیف شدن اکوسیستم منطقه ،تاثیرگذاری این موضوع بیشتر شده است.
وی افزود: با توجه به تحت تاثیر گرمایش جهانی و قرار گرفتن در کمربند خشکی بخشی از خشکی‌های زمستانی طبیعی است اما اینکه در کنار کشور ما ترکیه پدیده خشکی را کمتر تحمل می‌کند، برمی‌گردد به مسائل مدیریت محیط‌زیست چرا که جنگل‌ها و مراتع و دریاچه‌ها وبه تبعیت از آن رطوبت آتمسفر از بین رفته‌اند و نمی‌توانند رطوبت سامانه‌های ورودی را متراکم‌تر کنند.
صراف با اشار به ورود سامانه بارشی بهاری استان از سمت مدیترانه گفت: بخشی دیگر از تغییرات اقلیمی مربوط به “جریان شکافته” “split flow (“بوده و زمانی که توده هواهای بارشی مدیترانه‌ای به آذربایجان می‌رسد به دلیل وجود “هاله حرارتی” و سایر عوامل آتمسفری موجود، جریان سامانه‌های باران‌زا شکافته می‌شود و به دو سوی مناطق شمالی‌تر ایران یا جنوبی ایران هدایت شده و شمالغرب ایران از دریافت انرژی بارشی محروم می‌گردد.
رئیس دانشکده علوم محیطی دانشگاه تبریز خاطرنشان کرد: با استناد به مطالعه و بررسی چندین ساله کارشناسان محترم سازمان هواشناسی استان آذربایجان‌شرقی، فراوانی گذر سامانه‌های باران‌زا از شمالغرب ایران کاهش یافته است. تقویت بادهای غربی در جنوب و به ویژه خلیج فارس و شرق ایران موجب ریزش باران‌های شدید و سیل‌آسا در این مناطق بوده، در حالی که بادهای غربی و سیستم باران‌زا به مناطق آذربایجان نزدیک‌تر بوده که متاسفانه این مناطق به علت تغییر جهت سیستم‌های غربی، در خشکی بسر می‌برند. وی با بیان اینکه در بحث های اقلیمی مرز مشخصی وجود ندارد، گفت: تعداد روزهای بارش نسبت به ۱۰ سال پیش کم تر نشده، بلکه آنچه کمتر شده مقدار بارش بوده است. مقدار بارش در هر نوبت بارندگی و حجم آب ناشی از بارش در کشور کاهش یافته است و قطعا این میزان کم بارش به ندرت به “جریان رودخانه “می پیوندد و جریان ناچیز هم به دریاچه نمی رسد و نقش چندانی در افزایش تراز دریاچه ایفا نمی نماید.
صراف گفت: با توجه به تاثیر بیشتر گرمایش جهانی در اقلیم ایران، می توانیم در مجامع بین المللی طرح دعوی کنیم، هر چند شاید مسئولان نخواهند این موضوع را به خاطر مسایل حیثیتی و مدیریتی در سطح بین المللی مطرح کند.
از دست دادن بارندگی‌های زمستانی
وی بیان کرد: بزرگترین خطری که ما را تهدید می‌کند، از دست دادن بارندگی های زمستانی (به شکل جامد یا همان به فرم برف ) و به تبع آن کمتر شدن سرمای زمستانی و بروز گرمای زمستانی است در که در نتیجه این امر کل اکولوژی مناطق ما بهم می خورد .آمار نشان می دهد بارش شمالغرب کشور حدود ۲۵ درصد نسبت به میانگین درازمدت کاهش یافته و دما نیز حدودا سه درجه افزایش یافته است.
رئیس دانشکده علوم محیطی دانشگاه تبریز گفت: نسبت به جمعیت حرارت بسیاری تولید می‌کنیم که این حرارت موجب گرم شدن ابرها و در نتیجه تبدیل برف به باران و بخار می شود.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از فارس، وی خاطرنشان کرد: حرارت در ایران بیشتر تولید می‌شود، چه بصورت سوخت و ساز ناشی از خودروها ی کم کیفیت داخلی، چه بصورت سوخت نیروگاه ها و کارخانه های با تکنیک های قدیمی و عمدتا فرسوده شده، و چه حتی بفرم مصرف سوخت در واحد گرمایشی منازل و…که همه اینها نهایتا موجت گرمایش آتمسفر ایران و منطقه شده و سبب کاهش ریزش برف و باران می_گردد. همه این فعالیت‌ها، چرخه خشکی و خشکسالی‌ها را پایدار و برقرار می‌سازد.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۵ دی ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۵۸ ق.ظ
