ضرورت ارایه تسهیلات بلاعوض برای آبیاری بارانی در آذربایجان غربی
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی : در حالی که به گفته مسئولان دولت یازدهم وضعیت بحرانی دریاچه ارومیه حاصل عملکرد مدیران، کشاورزان، صنعتگران و ساکنان آن منطقه است ولی باید اذعام کرد که اجرای طرح های نوین آبیاری که یکی از روش های مهم حفظ حق آبه دریاچه ارومیه به حساب می آید با کمبود بودجه شدید مواجه است.
حفر چاه های غیر قانونی برای کشاورزی، سد سازی های بیشمار دهه های اخیر و خشک سالی باعث شده تا دریاچه ارومیه فرایند خشک شدن را آغاز کند و به دنبال آن آب‌های سطحی منطقه آذربایجان نیز شور شده و به مرور امکان کشاورزی را در آن با مشکل مواجه خواهد کرد. در چند ماه اخیر به کرات مسئولان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز با اعلام اینکه در پی خشک شدن دریاچه ارومیه آب‌های سطحی در حال شور شدن هستند، هشدار داده اند که در برخی مناطق شوری آب به حدی است که امکان کاشت محصولاتی چون گندم مهیا نیست. اختصاص ?? درصد منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیر زمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن دریاچه ارومیه است.
کارشناسان ابراز داشته‌اند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد شد و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد.
در آبیاری قطره‌ای تلفات آب از طریق تبخیر از خاک به علت کاهش سطح خیس شدگی خاک به حداقل می‌رسد، همچنین تلفات پخش آب در هوا و یا خیس شدن شاخ و برگ نیز در این روش وجود ندارد.
استفاده از این روش باعث کاهش رویش علف هرز و درنتیجه کاهش مصرف آب غیرمفید که توسط علف‌های هرز به مصرف می‌رسد خواهد شد.
صرفه جویی در مصرف آب به علت به کار بردن میزان دقیق آب مورد نیاز در آبیاری قطره‌ای به سادگی میسر است. آبیاری قطره‌ای در استفاده سودمند از آب، عملیات زراعی و مهندسی و ازنظر اقتصادی دارای مزایای مشخصی است.
برتری آبیاری قطره‌ای و افزایش کمیت محصولات نیز بر همه کارشناسان واضح است و جوابگویی گیاه از نظر رشد، کمیت و کیفیت محصول با بهره گیری از آبیاری قطره‌ای نسبت به سایر روش‌های آبیاری برتری دارد.
این در حالی است که امکانپذیر بودن مصرف کود با آبیاری قطره‌ای موجب افزایش عملکرد می‌شود. در نتیجه حداقل خیس کردن سطح زمین و شاخ و برگ گیاهان در آبیاری قطره‌ای رشد و توسعه بسیاری از بیماری‌ها و آفات محدود می‌شود.
آبیاری قطره‌ای حداقل آب مصرفی دخیل است و آشنایی با استفاده صحیح از آبیاری قطره‌ای باعث می‌شود آب کافی به اندازه و به موقع به گیاه برسد و حداکثر تولید با حداقل آب مصرفی حاصل شود. همچنین تلفات آب در آبیاری قطره‌ای پایین و کم است.امکانپذیر بودن بهره‌گیری از آب شور در آبیاری قطره‌ای نیز امروزه به موضوعی استراتژیک در حوزه آب دریاچه ارومیه تبدیل شده است و در آبیاری قطره‌ای به دلیل حفظ رطوبت خاک، غلظت نمک‌های محلول خاک کم شده و می‌توان با آب شور آبیاری کرد.
از سوی دیگر اجرای عملیات زراعی در حین آبیاری قطره ای به سهولت امکانپذیر خواهد بود و مهم‌ترین عامل محدود کننده در تولید محصولات گیاهی، آب در آبیاری است.
در آبیاری قطره‌ای می‌توان با مصرف کودهای محلول پُرمصرف نظیر فسفر، ازت و پتاس و کم مصرف مثل آهن، روی و مس با آبیاری ضمن افزایش محصول در مصرف کود نیز صرفه جویی کرد.
برخلاف روش‌های آبیاری سطحی، آبیاری قطره‌ای باعث فرسایش خاک بر اثر جریان آب نمی‌شود. همچنین با توجه به ماهیت و خصوصیات فنی روش آبیاری قطره‌ای، مصرف آب در این روش کمتر از سایر روش‌های آبیاری است.
در آبیاری قطره‌ای آب قبل از وارد شدن به سیستم از صافی‌های مخصوص عبور کرده و تصفیه می‌شود، بنابراین امکان وارد شدن بذرعلف‌های هرز به داخل زمین وجود دارد. سیستم آبیاری قطره‌ای را به سادگی می‌توان خودکار کرد و نیاز آن را به کارگر کاهش داد.
این در شرایطی است که به نظر می رسد باید تدبیری اندیشیده شود تا کشاورزان منطقه بتوانند با استفاده از تسهیلات بلاعوض دولت نسبت به قطره‌ای کردن روش آبیاری مزارع و باغات خود اقدام کنند.
کارشناسان مسائل سیاسی بر این باورند که جنگ آب زودتر از جنگ نفت اتفاق خواهد افتاد و مسئولان جهاد کشاورزی و امور آب باید استفاده از آب موجود را مدیریت کنند و همچنین مسئولان جهاد کشاورزی باید موظف شوند نسبت به معرفی کشت محصولات جایگزین که دارای مصرف آب کمتری باشند، اقدام کرده و با پرداخت تسهیلات لازم کشاورزان را مورد حمایت قرار دهند.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۲ شهریور ۱۳۹۳ ساعت ۵:۲۱ ق.ظ
