کاغذ مثل گمشده‌های دیگر گمشده است!
سهیلا شهبازی
گروه فرهنگی: ازاین مساله تعجب نمی‌کنم که در چنین فضایی ممکن است کاغذ هم گم شده باشد. مثل خیلی از گمشده‌های دیگر باعث تأسف است! مثل دلارهای گم شده، مثل دکل گمشده، مثل خاوری رئیس بانک مرکزی و ….
یک استاد روزنامه‌نگاری با بیان این نکته که کاغذ گم شده هم مثل دکل گمشده است و تعجبی ندارد، در عین حال یادآور شد: عمیقاً متأسفم از اینکه وقتی مطبوعات را در مضیقه قرار می‌دهیم معنی آن این است که می‌خواهیم نشر و اطلاع‌رسانی را زیر فشار قرار دهیم که نتیجه اش به حداقل رسانی اطلاع‌رسانی است و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند معنی آن است که کل مراکز آموزشی و دانشکده‌های روزنامه‌نگاری ما دانشجویانی تربیت می‌کنند که متأسفانه بعد از فارغ التحضیلی کاری برایشان کاری وجود ندارد چوت تعداد خبرگزاری‌ها و سایت‌ها هم معدود است و آنها هم مسائل و مشکلات خودشان را دارند.
وی گفت: گزارش آقای انتظامی، رئیس کارگروه تأمین کاغذ برای رسانه‌ها حاکی از این است که حجم کاغذی که وارد شده است و ارزی که به آن اختصاص داده شده، آن چیزی نیست که اعلام شده است.
این روزنامه‌نگار باسابقه در ادامه به نقل قولی از حسن نمکدوست، استاد ارتباطات و روزنامه‌نگار اشاره کرد که در آن عنوان شده است، حجم کاغذ روزنامه با ارز مصرفی از زمان آغاز فعالیت کارگروه تا اسفند ۹۷ فقط ۴ درصد رقمی است که کارگروه کاغذ تأیید کرده است یعنی حدود سه هزار و ۹۰۰ تن به قیمت سه میلیون و ۶۵۰ هزار دلار. یعنی ۹۶ درصد کاغذ مورد تأیید، اصلاً وارد نشده است. به بیان دیگر کارگروه با حدود ۸۰ درصد تقاضا برای واردات کاغذ موافقت کرده است اما در مسیر وزارت صنعت معدن تجارت و به خصوص بانک مرکزی مقدار مورد نظر کاهش پیدا کرده است و کاغذ وارداتی روزنامه در عمل از صدهزار تن به رقم ناچیزی حدود ۳ هزار و ۹۰۰ تن رسیده است.
صدیقی سپس مطرح کرد: بر اساس آمار ارائه شده که البته اگر درست باشد چیزی به اسم مافیای کاغذ معنی پیدا نمی‌کند. مقصود از این حجم کاغذ روزنامه وارداتی اختصاص یافته، از زمان شکل‌گیری کارگروه ساماندهی واردات کاغذ تا ۲۰ بهمن ۹۷ بوده است؛ بنابراین اگر آن گمشدگی به این بخش مربوط باشد باید گفت اصلاً کاغذی وارد نشده است که گم شود و پولی تخصیص داده نشده است. البته در بازار سوداگر بازاری که ارزها در چرخه کارکردشان تبدیل به ریال می‌شوند و تغییر قیمت می‌دهند و بازار آزاد برای فروش آن وجود دارد، در شرایطی که ما بیش از ۳۰ میلیارد دلار کالا صادر کرده‌ایم اما برگشتی برای ما حدود ۱۰ میلیارد بوده است و ۲۰ میلیارد دیگر نمی‌دانیم کجا رفت، در چنین فضایی ممکن است کاغذ هم گم شده باشد. مثل خیلی از گمشده‌های دیگر باعث تأسف است مثل دلارهای گم شده، مثل دکل گمشده، مثل خاوری رئیس بانک مرکزی و…
وی سپس مطرح کرد: دغدغه افزون بر این اتفاقات این است که مردم را به نخواندن، ندیدن و نشنیدن رسانه‌ها عادت می‌دهیم در واقع مخاطبان رسانه‌های داخلی را غیرمستقیم به فضای مجازی هدایت می‌کنیم. من هم اکنون دغدغه این را دارم که برای سال آینده تحصیلی برای چاپ کتاب‌های درسی کاغذ وجود نداشته باشد.این استاد روزنامه‌نگاری در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود، به بحران کاغذ به وضعیت ناگوار روزنامه‌ها اشاره کرد و گفت: کم شدن صفحات روزنامه‌ها و کاهش تیراژ آنها بخشی از این اتفاق ناگوار است. شما اگر یک ساعت بیرون بروید مثل امروز که من رفتم، بعد از گذشتن از پنج دکه تنها در یکی از آنها موفق شدم یک نسخه روزنامه روزنامه ایران را ببینم و از روزنامه همشهری و جام جم هیچ خبری نبود. متأسفانه روزنامه‌های دیگر هم همین سرنوشت را دارند. به نظر می‌آید وقتی ما روزنامه را رنجور می‌کنیم معنی آن این است که نیروی انسانی که کار می‌کند تولید خبر، تحلیل و گزارش و مصاحبه می‌کند را هم باید به ناچار تعدیل کنیم. بسی امیدوارم نسل‌های بعد از من، آقای قاضی‌زاده و آقای فرقانی بتوانند به بازنشستگی در روزنامه‌ها نائل آیند نه اینکه ناچار به ترک حرفه‌ی مورد علاقه‌شان شوند.
فریدون صدیقی در بخش پایانی گفت‌وگوی خود یادآور شد: وضع کنونی رسانه‌ها و متأسفانه عدم استقبال پرشور مخاطبان از رسانه‌ها گویای این واقعیت هم هست که فضای کنونی دستخوش تکانه‌هایی چون گرانی دلار بی‌فرجامی برجام و پدیده‌های یک شبه فرهنگی چون ساسی مانکن و نظایر آن شود.
***
این در حالیست که مدیرمسؤول یک روزنامه با اعتقاد بر اینکه روزنامه‌های الکترونیک نمی‌توانند جای نسخه کاغذی را بگیرند، گفت: باید ببینیم که جامعه چقدر به روزنامه‌های الکترونیکی اقبال نشان می‌دهد اما تا به امروز که توجه کافی وجود نداشته است. حسین عبداللهی با مقایسه نشریات کاغذی و الکترونیک اظهار کرد: نشریات مکتوب قدمت بسیار زیادی دارند و به عنوان یک اطلاع‌رسان سنتی شناخته می‌شوند اما نشریات الکترونیکی که در فضای مجازی عرضه می‌شوند به عنوان یک وسیله ارتباطی مدرن هستند که به سرعت خبر را می‌کنند. رسانه‌های کاغذی باید ذائقه مخاطب را بسنجند و از انتشار اخبار صرف پرهیز کنند و موقعیت و جایگاه واقعی فناوری اطلاعات در جهان و کشور ما را بپذیرند.
او ادامه داد: اگر هزینه‌های نشریات الکترونیکی بالا باشد و از طرف دیگر فرهنگ خواندن روزنامه‌های الکترونیکی وجود نداشته باشد، صرف الکترونیکی شدن، نمی‌تواند انگیزه و اهدافی که در بحث جذب مخاطب وجود دارد را به سرانجام برساند. از طرف دیگر نشریات الکترونیکی همان هزینه‌های نشریات کاغذی را دارند و فقط چاپ نمی‌شوند؛ بنابراین منبع درآمد نشریات الکترونیکی باید از طریق آگهی و … تأمین شود و تحریریه و تولید محتوا سر جای خود باقی است. حال این پرسش ایجاد می‌شود که آیا بنگاه‌های تبلیغاتی و کسانی که به تبلیغات نیاز دارند، حاضرند با نشریات الکترونیکی کار کنند و دولت باید در این مساله کمک کند.
این فعال مطبوعاتی با بیان اینکه لازمه دیجیتالی شدن و الکترونیکی شدن دسترسی به امکانات است، اظهار کرد: در حال حاضر در بسیاری از نقاط کشور مشکل اینترنت داریم. زمانی روزنامه‌نگاری توسعه پیدا می‌کند که سواد آموزش هم گسترش پیدا کند. اما ما فعلا پله اول را طی کرده‌ایم و امکانات و بسترهای لازم را برای سوادآموزی فراهم نکردیم. در جوامع غربی هم زمانی اینترنت به شکل ارزان در دسترس عموم قرار گرفت که توانستند تکنولوژی آن را انجام دهند. همچنین برخی از روزنامه‌ها در کشورهای غربی الکترونیکی شده بودند اما دوباره به سمت نسخه چاپی برگشتند. به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایسنا ، او ادامه داد: اعتقاد دارم روزنامه‌های الکترونیک به هیچ وجه جایگزین روزنامه‌های کاغذی نخواهند شد. رسانه‌های چاپ سنتی هم از لحاظ کاری محدود شده‌اند و هم با توجه به گرانی کاغذ افزایش قیمت پیدا می‌کنند اما در نشریات الکترونیک چون فضا نامحدود است به کمک فناوری پایگاه‌های اطلاعاتی دسترسی به حجم گسترده‌ای از اطلاعات به سادگی فراهم می‌شود و این نشریات می‌توانند در بخش اطلاع‌رسانی توفیق داشته باشند. اما در این مساله که بتوانند جای رسانه‌های مکتوب و کاغذی را بگیرند، شک دارم. همچنین باید ببینیم که جامعه چقدر به روزنامه‌های الکترونیکی اقبال نشان می‌دهد و تا امروز که توجه کافی وجود نداشته است. شاید این روزنامه‌ها هزینه کمتری داشته باشند اما آن قشر روزنامه‌خوان کاغذی دنبال نشریات چاپی هستند و می‌خواهند کاغذ را لمس کنند.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ ساعت ۱۰:۱۴ ق.ظ
