چرا طلاق توافقی در جامعه ما در حال گسترش است
غفار میرزایی
گروه جامعه:در گذشته های نه چندان دور جاری شدن کلمه طلاق بر زبان، بار منفی زیادی ایجاد می کرد، اما امروزه اگر مرد جمله ای مانند »طلاقت می دهم« را بر زبان جاری کند زن بلافاصله در پاسخ به وی می گوید »نامردی اگر صبح طلاقم ندهی«و صبح می روند به دادگاه. اگر نیم روزی را در راهروهای دادگاه خانواده حضور پیدا کنید و به عنوان ناظر، شاهد برخی از رفتارهای زوجین باشید متوجه خواهید شد که زوجین دراوج با هم بودن، در کمتر از نیم روز جدایی را تجربه می کنند. آنها برای رهایی از زندگی مشترک با پای خود و بدون هیچ گونه مشاجره ای وارد دادگاه می شوند، به اختیار فرم جدایی را پر کرده و در خروج از دادگاه خانواده هر کدام راه خود را در پیش می گیرند. این شیوه از جدایی را در عرف «طلاق توافقی» می گویند.
هر چند که این شیوه از طلاق در قانون وجود ندارد اما طلاق توافقی به نوعی ابتکار زنان برای رهایی از خشونت های خانوادگی و دوری از قوانین سنتی و مرد سالار جامعه است. در قانون مدنی و خانوادگی ایران زنان هیچ حربه‌ای برای راضی کردن همسر خود برای جدایی ندارند و مطابق با ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی حق طلاق با مرد است و مرد هر وقت که بخواهد می‌تواند زن خود را طلاق دهد. زنان با علم به این قوانین، حربه جدیدی را برای فرار از زندگی مشترک انتخاب کرده و آن هم بخشش مهریه و همه حقوق مالی خود است.حال این سوال در ذهن مخاطب شکل می گیرد که چرا طلاق توافقی در جامعه ما در حال گسترش است؟ به نظر می رسد که طلاق عاطفی و نبود محبت در خانواده سرآغازی برای جدایی توافقی زوجین است. زوجینی که خانه و محل زندگی برای آنها خالی از محبت شده در دراز مدت نمی توانند رویه زندگی را تحمل کرده و سعی دارند که جدایی خود را به شیوه ای آبرومندانه به پایان برسانند.یکی دیگر از عوامل گسترش طلاق توافقی در بین جوانان بحث تغییر سبک زندگی است. در شرایط کنونی که شیوه‌های همسریابی دچار تغییرات فراوانی شده، ازدواجی که بدون تکیه بر عقل و تنها در پاسخ به احساسات فرد باشد به یقین نسبت به دیگر سبک های ازدواج دوام کمتری دارد.در سال های اخیر که ملاک های ازدواج در جامعه ایرانی تغییر کرد و ازدواج های درون گروهی و هم فرهنگی جای خود را به ازدواج برون گروهی بدون توجه به قومیت، مذهب، زبان و منطقه جغرافیایی داد، شاهد بودیم بعد از فرونشینی احساسات زودگذر جوانی توقعات و خواسته‌های زوجین از یکدیگر شکل تازه ای به خود گرفت تا جایی که آنها تازه متوجه شدند که شناخت کافی و مناسب از همدیگر نداشته اند.اعتیاد سرپرست خانواده(مرد) می تواند نقش مهمی در جاری شدن طلاق توافقی داشته باشد. در حالی که زنان ایرانی اغلب بسیار سازگار و حاضر به سازش به شرط تامین حداقل امکانات و نیازهای مادیشان هستند، اما وقتی که مرد نه تنها از تامین همان حداقل عاجز است و کمتر آورده خود را نیز هزینه خرید مواد مخدر کند، زن قادر به ادامه زندگی نخواهد بود، و طلاق توافقی را به عنوان راه حل فرار از زندگی انتخاب می کند.
استقلال مالی زن و بالا رفتن سطح توقعات این قشر یکی دیگر از عوامل گسترش طلاق توافقی در جامعه است. از زمانی که تعریف نقش زن و مرد در مناسبات اجتماعی جامعه تغییر کرد توقعات و خواسته های زوجین نیز وارد دنیایی متفاوت شد که می تواند زمینه را برای فروپاشی خانواده فراهم کند. هر چند که نمی توان تمامی این پیش فرض ها را به خانواده های ایرانی تعمیم داد اما برخی از زوجین به ویژه زنان با توجه به استقلال مالی و جایگاهی که در جامعه کسب کرده اند خود را بی نیاز از خانواده دانسته و سعی دارند زندگی مستقل را برگزینند.
بررسی گزارش یادداشت و مقاله های منتشر شده در زمینه طلاق نشان از آن دارد که بررسی آسیب های این معضل در تمامی آنها مورد توجه قرار گرفته است اما در این یادداشت سعی می شود برخی از نکات مثبت طلاق توافقی مورد توجه قرار گیرد زیرا طلاق همیشه آسیب زا نیست بلکه به گفته برخی از کارشناسان حوزه خانواده طلاق انتخاب یک پایان تلخ برای زندگی های غیر قابل تحمل است که بهتر از یک تلخی بی پایان به شمار می آید و تلخی بی پایانی که فرد در آن تنها بر حسب اجبار اجتماعی شریک زندگی خود را تحمل می کند.
اگر طلاق توافقی راهکاری برای فرار از طلاق عاطفی باشد به یقین می تواند نسخه ای ساده برای درمان محسوب می شود. زیرا زمانی که مرد و زن دچار طلاق عاطفی می شوند ممکن است احتمال خیانت در آنها افزایش پیدا کند. با افزایش خیانت در جامعه مشکلات دیگری مانند قتل، تجاوز و آزارهای جنسی و جسمی افزایش پیدا کرده و ادامه این روند در سطح کلان به مشکلات فراوانی در جامعه منتهی خواهد.
یکی دیگر از مزایای طلاق توافقی برداشتن بار سنگین اطاله دادرسی بر روی دوش قوه قضاییه است. در شرایط کنونی که میزان طلاق در جامعه ما رو به افزایش است و پرونده های حجیم طلاق دادگاه های خانواده را پر کرده، طلاق توافقی می تواند بروکراسی های پیچیده و کاغذ بازی های اداری را دور زده و راه زن و مرد را در کمترین زمان ممکن از هم جدا کند.
در نهایت طلاق توافقی بسیاری از تنش های خانوادگی را کاهش می دهد زیرا زمانی که زوجین دچار تنش در زندگی شوند و کار آنها به دادگاه های خانوادگی کشیده می شود، تنها ۲ نفر درگیر این کار نیستند بلکه این ۲ یا چند خانواده است که به شدت تحت تاثیر دعواهای زن و شوهر قرار می گیرند. طلاق توافقی این مزیت را دارد که بدون درگیر شدن دیگران جدایی را بین زن و مرد رقم بزند.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۰۴ بهمن ۱۳۹۵ ساعت ۷:۰۱ ق.ظ
