ناتوانی سپرده‌گذاران از دریافت سپرده خود و بازارداغ شرخری
گروه اقتصادی: بعد از این که در جریان حواشی یک موسسه غیرمجاز و مشکلاتی که برای مشتریان آن ایجاد شد، برخی با سوء استفاده از شرایط نامناسب موجود دست به دلالی و خرید و فروش سپرده‌های آن زدند، اکنون سپرده گذاران از ارقامی که از سوی برخی کارکنان موسسه برای باز پرداخت وجوه آنها پیشنهاد و دریافت می‌شود گله دارند.
موضوعی که در جریان ساماندهی موسسات غیرمجاز به طور ویژه‌ای مشهود بوده و برای تمامی آنها تکرار شده است به جریان پرداخت وجوه و تعیین تکلیف سپرده گذاران بر می‌گردد. به هر صورت به دلایل مختلفی زمانی که قرار است چندین هزار سپرده گذار تعیین تکلیف و به طور همزمان وجوه آنها پرداخت شود طبیعی خواهد بود که منابع نقد و در جریان پاسخگویی به طور همزمان را نخواهد داشت. در چنین شرایطی سپرده گذاران مضطرب و نگران از بین رفتن سرمایه خود تلاش کرده تا بتوانند آن را به هر صورتی زنده کنند. حال با تجمع و اعتراض در مقابل موسسه و یا رفتن سراغ افرادی که می‌توانند به هر طریقی برای آنها کمکی باشند، چرا که این تصور برایشان وجود دارد که ممکن است وجوه آنها دیگر قابل برگشت نبوده و در شرایط فعلی بتواند حداقل آن نیز به دست آورد.
بازار پول طی دو تا سه سال اخیر از این موارد کم تجربه نکرده، چرا که در این مدت چندین تعاونی و موسسه اعتباری در جریان ساماندهی قرار گرفته و فعالیت آنها متوقف شده است. البته در این بین سپرده‌گذاران از زیان دیدگان اصلی بودند، چرا که در نهایت با توجه به غیرقانونی بودن فعالیت آنها دارایی‌های موسسات قدرت پاسخگویی به وجوه مشتریان را نداشته است.در ماه‌های اخیر ایجاد حواشی برای چند موسسه و از جمله یکی از آنها به طور خاص موجب شد تا با توجه به سپرده‌های هنگفتی که در این موسسه وجود داشت و از سویی شرایط بلاتکلیفی که در آن قرار دارد و معلوم نیست چه زمانی در مورد آن تصمیم گیری می شود، سپرده‌گذاران آن با مشکلات زیادی مواجه شدند. در این مدت سپرده‌های این موسسه در فروشگاه‌های اینترنتی به دست افرادی افتاده که برای خرید و فروش اقدام می‌کنند و البته با ارقامی حتی تا بیش از تا ۲۵ درصد پایین تر از مبلغ اصلی حاضرند سپرده‌های این افراد را بخرند، موضوعی که خود تامل برانگیز است، چرا که در اوضاع نامعلوم آینده این تعاونی پذیرش ریسک بالای خرید سپرده‌ها تنها می‌تواند از سوی کسانی اتفاق بیفتد که کاملا به وضعیت آینده آگاه بوده و یا به گونه‌ای به سپرده‌ها دسترسی دارند. البته برخی از این افراد در هنگام خرید سپرده به وضوح اعلام می‌کنند که از اخباری مطلع هستند که خرید را برای آنها کم ریسک می‌کند!گرچه با وجود آشکار شدن دلالی سپرده در این موسسه تاکنون اقدامی عملی برای ممانعت از چنین سوء استفاده‌ای از سپرده گذاران اتفاق نیفتاده و تنها در حد طرح موضوع در شورای پول و اعتبار است، ولی جریانی دیگر گریبانگیر سپرده‌گذاران شده است.آن طور که سپرده‌گذاران این موسسه گزارش می‌دهند برخی کارکنان به طور پنهانی از آنها می‌خواهند که با کسر مبلغی از سپرده‌ها وجوه را در اختیارشان قرار دهند. یکی از مشتریان عنوان می‌کند که کارمند موسسه به او پیشنهاد داده تا برای ۱۲۰ میلیون تومانی که سپرده‌گذاری کرده حدود ۳۰ میلیون تومان را به او پرداخت و ۹۰ میلیون دیگر را در ازای آن دریافت کند و یا برخی سپرده‌گذاران دیگر گزارش داده‌اند مبالغ آنها از طریق کارکنان به طور مرحله‌ای ولی هر بار با دریافت وجهی از حساب‌شان خارج شده و در اختیارشان قرار گرفته است. این در حالی است که با توجه به اوضاع نامطلوبی که وجود دارد، پرداخت وجوه کلان به طور یک جا ممکن نیست و در این حالت سپرده گذارانی که به مبالغ خود نیاز فوری دارند ناچارند برای نقد شدن آن حتی به قول خودشان به برخی از این کارکنان باج دهند.در مجموع اکنون فضای مناسبی برای سپرده‌گذاران این موسسات وجود نداشته و عدم تعیین تکلیف وضعیت آن موجب شده تا از نگرانی‌های حاکم بر سپرده‌گذاران سوء استفاده شود. جریانی که به طور حتم مسئولان مربوطه از آن مطلع هستند، ولی تاکنون اقدامی برای پیشگیری از آن اتفاق نیفتاده است.این در حالی است که یکی از موسسات اعتباری غیرمجاز که مدتی است نمی‌تواند پاسخگوی درخواست سپرده‌گذاران خود باشد، اکنون سپرده‌های آن به محلی برای دلالی و سودآوری عده‌ای تبدیل شده است؛ جایی که در سویی از آن برخی سپرده‌گذاران ناچارند برای رهایی از تنگنای مالی و وضعیتی که گرفتارش شده‌اند به وسوسه خریداران پاسخ داده و سرمایه خود را با قیمت پایین‌تر بفروشند. در سویی دیگر نیز خریدارانی با هویت نامشخص قرار دارند و معلوم نیست که با چه تضمینی ریسک خرید سپرده‌های گزاف را می‌پذیرند. در این بین ظاهرا قانونی هم برای مقابله با این جریان مبهم وجود ندارد.مدتی است که سپرده‌های یک موسسه با درج آگهی در فروشگاه‌های اینترنتی و حتی محل‌های دیگر مورد خرید و فروش قرار می‌گیرد و البته این صاحبان سپرده نیستند که تقاضای فروش را مطرح می‌کنند، بلکه عمدتا برای خرید آن سپرده‌ها تقاضا وجود دارد.این موسسه که مدتی است درگیر حواشی شده توان پاسخگویی کامل به مشتریان و بازگرداندن وجوه سپرده‌گذاران را از دست داده است و همچنان تکلیف مشخصی برای آینده آن وجود ندارد. در این فضا که سپرده‌گذارانی با شرایط متفاوت وجود داشته و حتی به نقد شدن چند میلیون آن نیاز دارند، دلالی سپرده رواج یافته است.این خرید و فروش سپرده‌ها در حالی انجام می‌شود که مشخص نیست خریداران با چه هدفی و با چه تضمینی نسبت به پرداخت ارقام کلان برای سپرده‌ها ورود کرده‌اند. در عین حال با وجود اینکه این معاملات چندان طبیعی هم به نظر نمی‌رسد، مرجعی برای پایان دادن به آن وارد نشده است.پرس‌وجوی ماجرا از برخی مدیران ارشد نظام بانکی و همچنین مسئولان سابق بانک مرکزی در رابطه با اینکه پشت پرده خرید و فروش سپرده چه می‌گذرد، نظرات متفاوت اما نزدیک به یکدیگری را به همراه داشت. عنوان می‌شود که این خرید و فروش عمدتا در قالب چند مورد است؛ اول اینکه کسی که به موسسه بدهکار است و قدرت بازپرداخت ندارد به طور طبیعی و به مرور زمان به بدهی آن جریمه تاخیر و سود تعلق می‌گیرد. در این حالت شخص ترجیح می‌دهد بدهی خود را با شخصی که سپرده‌گذار در موسسه است، تهاتر کند. در این حالت بدهی وی با سپرده شخصی که حاضر به فروش وجوه خود است در موسسه مبادله می‌شود. به عبارتی فرد بدهکار سپرده را با مبلغی برای چند ماه بعد خریداری می‌کند که در این شرایط هم بدهی خود را پرداخت کرده و هم سپرده‌گذار مطمئن می‌شود که وجوه خود را دریافت خواهد کرد و هم اینکه بدهکار بدهی خود را پرداخته است.
اما مورد دیگر افراد سودجویی هستند که مانند شرخرها عمل می‌کنند. به عبارتی از فضای موجود و ناتوانی سپرده‌گذاران از دریافت مبالغ خود سوء استفاده کرده و با توجه به نیازی که آنها برای دریافت منابع دارند نسبت به تحریک صاحب حساب و خرید سپرده اقدام می‌کنند. مثلا سپرده ها را با نرخی پایین‌تر از ارزش واقعی خریداری کرده و منتظر می‌مانند تا وقتی که وضعیت موسسه به حالت عادی برگشت بتوانند آن را وصول و به طور مشخص ارقام بالاتری را دریافت کنند.
با این حال عنوان می‌شود عملکرد کسانی که خریدار سپرده‌ها هستند و به ویژه برای سپرده‌های کلان ارقام بالا پرداخت می‌کنند تامل برانگیز است، چرا که وقتی یک موسسه در اوضاع نامناسبی قرار داشته و هر آن ممکن است پرداخت کامل وجوه سپرده‌گذاران یا سودهای متعلق به آن با اما و اگر مواجه شود، خرید سپرده‌ها می‌تواند دو حالت داشته باشد؛ اول اینکه خریدار به هر طریقی ریسک بالای خرید چنین سپرده‌هایی را می‌پذیرد که احتمال آن ضعیف خواهد بود و دوم اینکه خریداری که آگهی خرید سپرده را منتشر می‌کند، باید با اطمینان نسبت به اینکه سپرده‌ها وصول خواهد شد و امکان هدر رفت آن حداقل است، ریسک این کار را بپذیرد. به عبارتی برای او وصول سپرده‌ها تضمین شده است!
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایسنا، اما در این بین اینکه چرا در دلالی سپرده هیچ دستگاهی نظارتی ورود نکرده و مانع از آن نشده، موضوعی است که دلیل آن نبود راهکار قانونی عنوان می‌شود. در حالی بر اساس مصوبه شورای پول و اعتبار در سال ۱۳۸۱???? فقط امکان انتقال سپرده های سرمایه‌گذاری بلندمدت به پدر، مادر، همسر و فرزندان سپرده‌گذاران با رعایت مقررات بلامانع است که در رابطه با خرید و فروش آن قانون سکوت کرده است.
EMAIL.Agazadeh1@gmail.com
نوشته شده توسط admin در یکشنبه, ۲۳ مهر ۱۳۹۶ ساعت ۵:۱۴ ق.ظ
