مینی مالیسم یاخلاصه انگاری

فاطمه کوه کن
اشاره: نوشتار کوتاه زیر نیم نگاهی است به آثار ارائه شده در نمایشگاه عاشورایی دانشجویان رشته گرافیک دانشکده سماء ارومیه در نگارخانه حوزه هنری این شهر.هفته گذشته هم زمان با آغاز ماه محرم¬الحرام نمایشگاهی از آثارعاشورایی دانشجویان رشته گرافیک دانشکده سماء در نگارخانه حوزه هنری ارومیه برگزار شد. در این نمایشگاه ۲۰ اثر گرافیکی در قالب پوستر و چیدمان با عناوین آسمان معاصر، آب مقدس و صحنه جنگ با شیوه هنر معاصر و نگاهی نو به واقعه عاشورا توسط ۲۰ نفر از دانشجویان رشته گرافیک دانشکده سماء ارومیه ارائه شده بود.در میان این آثار، نمونه¬های کار شده گرافیکی و پوستر کاملاً در حد اختصار و خلاصه شده به تصویر کشیده شده بودند که نشان از استقبال دانشجویان از ایده¬های مینی¬مالیستی یا خلاصه¬نگاری داشت. اگرچه پرداختن به این شیوه ابتدا به ساکن برداشت و نتیجه¬گیری ذهنی مخاطب از تصاویر ارائه شده در آثار را علی¬الظاهر آسان و سهل¬الصول می¬کند ولی در نگاهی دوباره می¬توان همچنان به برداشت¬هایی متفاوت حتی غیر از آنچه صاحب اثر در ذهن پرورانده و در نهایت شکل یافته، رسید. خصوصیت اصلی چنین آثاری از دیدگاه اجرایی (یعنی ساختن و پرداختن اثر)، تقلیل دادن و کنار زدن زوائد و موانعی است که پیرامون ایده اصلی اثر در فرا یند شکل گیری آن در ذهن سازنده، جهت رسیدن به انتزاع صرف در کل (رسیدن به اختصار و کوتاهی) و به عبارتی رسیدن به محتوای ناب ذهنی که عنیت¬پذیر نیز باشد و عصاره و جوهر حسی نهایی را انتقال دهد، است. ولی نباید این ساده¬انگاری چنان باشد که به ساختار زیبایی¬شناسی بصری اثر، که در عناصر بکار رفته در کالبد و متن آن متبلور است، خدشه وارد کند و نتیجتا ً با اثری شسته رفته و خالی از خلاقیت، ظرافت¬ها و نکته¬های کلیدی یک اثر گرافیکی مواجهه گردیم. همانطور که تنوع رنگ که از عناصر اصلی و تأثیرگذار بصری است در اکثر آثار کاملا ًتحلیل رفته وتک¬بعدی جلوه می¬کرد (مثلا ًاستفاده از دو رنگ عمده قرمز و سیاه به شکل صرف و بی¬بعد یا تزئینی!). باید در نظر داشت که در نمایشگاه¬های جمعی یکی از مواردی که برای هنرمندان و در کل صاحبان اثر مطرح است همسو شدن آنان با تکنیک و ارائه سبک در راستای فکر جمعی و گروهی حاکم بر فضای نمایشگاه است و این یکی از موانعی است که می¬تواند روح آزاد هنرمند و صاحب اثر را در فرم بیان ایده خود، به شکل آزار دهنده¬ای محدود و دست و پا گیر کند. طبیعتا ًدر چنین نمایشگاه¬هایی انتظار بازدیدکنندگان این خواهد بود که شاهد آثاری متنوع از لحاظ طرح و ساختار، ایده و فرم و … باشند که این تصور بدیهی به نظر می¬رسد. ولی گاهی لازم است برای برقراری ارتباط موضوعی با اهداف نمایشگاه و انتقال پیام از سوی جمع هنرمندان و صاحبان اثر در جهت تأثیر بهتر عکس موضوع فوق نیز اتفاق بیفتد.اما در مورد کارهای حجمی این نمایشگاه، اول اینکه از لحاظ استفاده از تکنیک¬های ساختاری، مواد و مصالح و نحوه اجرا تا حدودی متفاوت¬تر به نظر می¬رسیدند و دوم اینکه هر اثر منحصربه فرد و کاملا ً مستقل از آثار دیگر بود ولی در کل همه آثار پیام و تلقی واحدی را بیان می¬کردند. در این مسیر ایده¬های ناب و بکر هر کدام می¬توانستند تفسیری متفاوت را در مخاطب برانگیزانند ولی به لحاظ شتاب در جریان اجرای ایده¬ها یکی از اصول مهم چیدمان و ساخت¬¬گرایی که همان اصل باورپذیری است نادیده گرفته شده بود. در این اصل دو طرفه بودن باورپذیری شرط لازم است. یعنی هم اجرا و هم ایده از یک طرف در ذهن هنرمند به حد قابل قبولی از باورپذیری رسیده باشند و از طرف دیگر مخاطب اثر هم با مشاهده اثر به این باورپذیری برسد. تا زمانی که ایده اولیه و احساس سازنده اثر در مراحل مختلف اجرا و ساخت آن در وجود و تفکر او به حد اعلاء و نهایت نرسد اثر در بیرون از ذهنیت صاحب خود، قابل قبول نبوده و بصورتی خام ظاهر خواهد شد. برای مثال حجم ساخت¬گرای مربوط به «آب، دست نیافتنی است»! در مقابل اگر گفته شود قصد فقط اشارتی به موضوع آب در واقعه عاشورا بوده، باید گفت حجم اثر از نظر کمی و ابعاد چیزی فراتر از این اشاره را می¬رساند. یعنی خام بودن پیام نسبت به ابعاد و کیفیت پرداخت اثر! (مثلا ًبرداشتن کاسه آب از میان سیم خاردارهای تنیده دراثر که برای مخاطب آسان می¬نمود!)در نهایت اینکه برگزاری چنین نمایشگاه¬های در قالب¬های مختلف دانشجویی و هنری می¬تواندغنای پرداختن به موضوعات آئینی از سوی هنرمندان و دانشجویان را بالاتر برده و از دیگر سو در ایجاد فضای فراگیر جهت تعامل مراکز هنری و دانشگاهی و بدنه اصلی جامعه مثمر ثمر باشد. باید در نظر داشت برگزاری چنین نمایشگاه¬هایی می¬تواند بستر اصلی حضور مخاطبان مختلف و متنوع از نظر فکری، اجتماعی و فرهنگی باشد.

نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۰ آبان ۱۳۹۳ ساعت ۶:۵۷ ق.ظ

• ۰ نظر
• 670 بازدید
•    تویت
•  چاپ