معضل یارانه به حال خود رها شده است
گروه اقتصادی: مبلغی که دولت برای پرداخت یارانه کنار گذاشته بود را نمایندگان هم با کسر اندکی از آن تائید کردند تا بار دیگر فضا برای پرداخت یارانه به جمعی غربال نشده باز باشد و در مجموع اتفاق تازه ای برای پیشگیری واصلاح وضعیت موجود توزیع یارانه نقدی نیفتاد. در این حالت دولت و مجلس با وجود انتقادات و چالش‌هایی که در رابطه با هدفمندی با یکدیگر دارند، رسماً کاری برای حل موضوع انجام نداده و تنها عباراتی را روی کاغذ نوشتند که بعید است زمانی اجرایی شود.
اهم نتیجه بررسی تبصره هدفمندی یارانه‌ها در لایحه بودجه ۱۳۹۸ در مجلس این بود که دولت باید سه دهک بالای درآمدی را از دریافت یارانه حذف کند و از سویی دیگر مجوز ۴۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومانی برای پرداخت یارانه نقدی و غیرنقدی صادر شد. در مجموع این مصوبات مجوزی برای توزیع یارانه به روال سال جاری و البته سال‌های گذشته صادر شد و نشانی از تفکری تازه و یا راهکاری برای حل معضل پرداخت یارانه‌ها به همراه نداشت.
دولت منابع پرداختی برای یارانه را در لایحه ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان پیش بینی کرده بود که با مصوبه مجلس به ۴۱ هزار و ۱۰۰میلیارد تومان کاهش پیدا کرده است. این کاهش ۱۴۰۰ میلیارد تومانی از سهم پرداخت یارانه تنها می‌تواند سهم یارانه حدود دو میلیون و ۶۰۰ هزار نفر را کم کند. این در حالی است که با رقم ۴۲ هزار و ۵۰۰ میلیاردی که دولت در نظر گرفته بود حدود ۷۸ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر مشمول دریافت یارانه بودند که با کاهش منابع به ۴۱ هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان تعداد آنها به ۷۵ میلیون و ۲۰۰ هزار میلیارد تومان کاهش پیدا می‌کند که در مقایسه با هزینه سنگین توزیع نقدی و تعداد موجود، رقم قابل توجهی نیست.
البته همین ۲٫۶ میلیون نفری که در نتیجه کاهش منابع هدفمندی باید کنار گذاشته شده تا منابع و مصارف همتراز شوند هم از تضمینی برخوردار نیست، همان‌طوری که طی سال‌های اخیر اقدام مناسبی برای غربالگری یارانه‌بگیران و تکالیف بودجه‌ای در این رابطه نشده است.از سویی دیگر حذف سه دهک بالای درآمدی بر عهده دولت گذاشته شده که در سال‌های اخیر نیز این تکلیف وجود داشته و دولت رسماً اعلام کرده است که توان ورود به این موضوع را ندارد.
در عین حال که دولت خود در لایحه بودجه پیشنهاد حذف استانی یارانه‌بگیران را مطرح کرده بود که آن هم جای سوال بسیاری داشت و در کمیسیون تلفیق مجلس رد شد و به صحن علنی نرسید.
آوردن تکالیف یارانه‌ای در بودجه و بی‌توجهی به آن اصلاً موضوع جدیدی نیست و در سال‌های قبل هم تکرار شده و حتی برای سال جاری هم هیچ اتفاقی نیفتاد. جایی که دولت در بودجه می‌توانست ۳۰ هزار میلیارد تومان منابع برای یارانه صرف کند که در این حالت باید فقط به ۵۴ میلیون نفر پرداخت انجام می‌داد ولی در نهایت گزارش‌ها نشان داد که ۷۸ میلیون نفر در سال جاری یارانه می‌گیرند و حذفی انجام نشده است.
در مجموع با شرایط موجود و مصوبات مجلس، روال ۹ ساله پرداخت یارانه برای سال آینده هم ادامه داشته و بار دیگر در هر ماه مبلغ همان ۹ سال پیش یعنی ۴۵ هزار و ۵۰۰ هزار تومان به حساب ۷۸ میلیون نفر از جمعیت حدود ۸۰ میلیونی یارانه‌بگیران واریز خواهد شد مبلغی که به اذعان مسئولان دولتی و نمایندگان دیگر ۲۰ هزار تومان هم ارزش ندارد.این در حالی است که برای سال آینده نیز دولت راهکار دیگری در لایحه بودجه پیشنهاد کرد مبنی بر اینکه یارانه‌بگیران را به طور استانی و با تفویض اختیار به استانداران شناسایی و حذف کنند. اما این طرح دولت نیز در جریان بررسی‌ها در کمیسیون تلفیق حذف شد و پیشنهاد حذف سه دهک بالایی در بودجه باقی ماند.
با ورود لایحه به مجلس در حالی که این انتظار وجود داشت که حداقل پیشنهاد تازه‌ای مطرح شده و پرداخت‌های نقدی به نوعی دیگر پیش برود، در پایان بررسی‌ها بار به مانند سال‌های قبل حذف سه دهک بالایی مورد توجه قرار گرفت و تاکید شد که دولت با استفاده از کلیه بانک‌های اطلاعاتی در اختیار نسبت به شناسایی و حذف سه دهک بالای درآمدی از فهرست یارانه‌بگیران اقدام کند.
البته در زمان بررسی تبصره هدفمندی یارانه‌ها نظراتی برای غربالگر، و حذف پردرآمدها وجود داشت که با مخالفت‌هایی نیز مواجه شد؛ به طوری که برخی نمایندگان پیشنهاد کردند یارانه نقدی فقط به خانوارهای تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، سازمان بهزیستی و کسانی که در نوبت این نهاد قرار دارند، داده شود. همچنین زنان بی‌سرپرست و بد سرپرست خانوار و متقاضی آنها و فرزندان آنها و کسانی که مشمول هستند یارانه دریافت کرده یا نیاز خود را به سازمان هدفمندی یارانه‌ها اعلام کنند. اما در مقابل مخالفان معتقد بودند که در حال حاضر در حاشیه شهرهای بزرگ خانواده‌هایی هستند که حاضر نیستند به کمیته امداد امام خمینی (ره) مراجعه کرده و در نهایت از طریق یارانه امرار معاش می‌کنند. این شامل برخی از خانواده‌های بدسرپرست و بی‌سرپرست هم می‌شود و کارمندان و بازنشستگان نیز بعضاً محتاج یارانه نقدی هستند که نباید آنها را از دریافت مستثنی کرد.
البته این نظر نمایندگان در حالی مطرح می‌شود و می‌گویند که “برخی خانواده‌ها با یارانه نقدی امرار معاش می‌کنند” که باید گفت، حتی اگر یک خانواده پنج نفره هم باشد و یارانه آنها در هر ماه به حدود ۲۳۰ هزار تومان برسد، در شرایط موجود تورمی و اوضاع اقتصادی آیا این ۲۵۰ هزار تومان دردی از این خانوارها دوا می‌کند که اصرار بر پرداخت این یارانه وجود دارد. آن‌هم در شرایطی که دولت می‌تواند با حذف پردرآمدها و کاهش هزینه در توزیع نقدی، رقم ۴۲ هزار ۵۰۰ میلیارد تومانی که برای توزیع بین ۷۸ میلیون نفر کنار گذاشته، بین تعداد کمتر و با مبلغ بیشتری پرداخت کند که همین خانوارهایی که راه معاش آنها یارانه نقدی است بتوانند منابع بیشتری دریافت کنند.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایسنا، در هر حال با نحوه تصمیم‌گیری مجلس و دولت، موضوع غربالگری یارانه‌بگیران همچنان در حاشیه خود باقی ماند و در این حالت برای سال آینده هم هیچ امیدی به ورود دولت برای حل و فصل این معضل بزرگ وجود ندارد.
Arazazarbaijan.aghtesadi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۱ اسفند ۱۳۹۷ ساعت ۱:۲۸ ب.ظ
