مافیا یا معضل!؟ کدام یک!
علی رزم آرای
گروه فرهنگی: من نویسنده این نوشتار به تجربه دریافته¬ام که خروجی مطبوعات در جامعه شهری من یعنی ارومیه با بی¬سواد و عقل معاش صاحبان پخش خرده و مویرگی یعنی دکه‌داران و یا به اصطلاح کیوسک داران مرتبط است. دلیل این مدعا این است که اکثر کیوسک داران شهر من سواد و دانش کافی به شکل معمول ندارند و از موضوع فرهنگ، اطلاع رسانی و خبررسانی، مطالعه و … چیزی نمی¬دانند و همین است که در نظر کیوسک دار و توزیع کننده و روزنامه و مطبوعات، هر نشریه مکتوب نوشتاری، کاغذی است که ارزش آن به قیمت و سود و درصد فروش آن است که سهم کیوسک را مشخص می¬کند. برای او اطلاع رسانی ارزش ندارد بلکه سود فروش آن مهم است. از نظر بسیاری از این کیوسک داران، ارزش فروش سیگار و آب میوه و مجلاتی که عکس و اخبار آنچنانی و زرد را چاپ می¬کند بیشتر از مطبوعاتی است که فرهنگ سازی و خبررسانی می¬کنند و به سرنوشت کشور در بخش¬های مختلف سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و اجتماعی بها می¬دهند. در کنار معضلات مختلف شهری، معضلات کیوسک¬های روزنامه فروشی نیز از عمده مشکلات شهری و به خصوص در مناطق پر ازدحام و متراکم جمعیتی در شهر ارومیه است. به شکل معمول تصویر اکثر کیوسک‌های سطح شهر چنین است:عده¬ای از مردم و جوانان با ازدحام و تجمع در کنار و مقابل کیوسک‌ها، یا در حال گفت و گو هستند یا به خرید سیگار و خوراکی و آب معدنی و خواندن روزنامه مشغولند. سد معبر و مشکل رفت و آمد مردم و به خصوص بانوان در پیاده روهای مناطق مرکزی شهر، سر کوچه¬ها و خیابان¬هایی که کیوسک‌ها قرار دارند بیش از گذشته افزایش یافته است. در حالی که در بسیاری از کشورها، فروش سیگار، روزنامه و تنقلات، آب معدنی، نوشابه، کنسرو، بیسکویت و حتی مجلات از طریق سوپرمارکت‌ها یا مغازه‌هایی با صورت و جایگاه مشخص… انجام می‌شود و به طبع این مسئله کیوسک¬های روزنامه فروشی از کمیت کاهش یافته و از نظر کیفیت ساماندهی شده تا هم مشکل رفت و آمد و ازدحام مردم حل شود و هم فعالیت عمده فرهنگی اجتماعی این مکان‌ها برای توزیع اقلام فرهنگی و مطبوعات شفاف شده و متناسب می¬گردد. اما در کشور ما، هنوز برنامه¬ای برای ساماندهی این مکان¬ها انجام نشده است؛ جز چند برنامه نیم بند موقت در پایتخت و چند شهر بزرگ آن هم به صورت کاملا ً ناموفق! مجوز کیوسک¬ها ظاهرا ً برای فروش روزنامه و مجله صادر می¬شود اما متأسفانه به دلایل مختلف از جمله گرانی مغازه¬ها، ملک، زمین، فروش اقلام سوپرمارکتی نظیر آب میوه، کنسرو، آب معدنی، بیسکویت و چیپس و پفک و … در کیوسک¬ها متداول شده است و درآمد اصلی کیوسک¬ها از فروش این اقلام است و سهم کسب و کار روزنامه در کل درآمد کیوسک‌ها بسیار کم است. از سوی ظاهرا ً متولی اصلی این صدور مجوز هم نه اداره ارشاد استان و یا شهرستان که سازمان میادین شهری شهرداری شهر و یا شهرستان است و این یعنی به واسطه امر و نگاه کاربردی به سازوکارهای شهری، مکان توزیع اقلام فرهنگی هم ردیف مکان توزیع میوه و تره بار و… تعریف شده است! اهالی مطبوعات خود نیز نسبت به رفتار برخی کیوسک داران اعتراض دارند. در شهرستان¬ها و استان¬ها مانند استان آذربایجان غربی و شهر ارومیه برخی هفته‌نامه و دو هفته‌نامه¬ها و حتی تنها روزنامه آن به جای این که هر روز یا هفته روی دکه قرار گیرند سه یا چهار شماره آن‌ها باهم روی دکه دیده می-شوند زیرا سود فروش این مطبوعات کم تیراژ، کم است و کیوسک¬ها تمایلی به همکاری با ناشران آن‌ها ندارند. مثلا ً یک هفته نامه یا روزنامه عمومی کم تیراژ در استان و یا شهر ارومیه سود زیادی برای کیوسک¬ها ندارد به جای آن که هر روز یا هفته و مثلا ً از ۸ صبح تا ۱۲ ظهر روی دکه باشند، عملا ً هفته¬ ای یا ماهانه یکی دو بار و چند شماره باهم در دکه قرار داده می¬شوند. به عنوان مثال شماره روزهای شنبه، یکشنبه، دوشنبه و سه شنبه یک هفته‌نامه در یک ماه همزمان با هم در روز سه شنبه در دکه قرار داده می‌شود. در مورد تنها روزنامه استان نیز این موضوع صادق است. به عقیده یک مدیر با تجربه در کار توزیع روزنامه‌ها، که کار روزنامه و تضمین موفقیت آن به چهار اولویت مهم بستگی دارد. اول توزیع در کیوسک¬ها و توزیع به مشتریان، دوم هم توزیع و سوم هم توزیع و در مرحله چهارم باید به فکر سردبیر و تحریریه بود. اصل اول در توزیع، شبکه کیوسک¬ها و توزیع کنندگان، ترمینال بین شهری و روستایی، فرودگاه‌ها و … است که باید با آن‌ها ارتباط برقرار شود. اصل دوم قرارداد و ارسال و نظارت بر کار آن‌ها است و اصل سوم توجه به برگشتی¬ها و آمار فروش و برگشتی و ساعت درست توزیع و مواظبت و مراقبت از کیوسک¬ها و رفتار و عمل آن‌ها است. برخی از این کیوسک¬ها تا سکه طلا و پول و سود و درصد خوب نگیرند عملا ً روزنامه را جای مناسبی با دید مناسب قرار نمی¬دهند. برخی از آن‌ها مطبوعات را به جای فروش تبدیل به کاغذ باطله می¬کنند و می¬فروشند. برخی دیگر، روزنامه مورد نظر خود را در جای مناسب و بقیه را لابه‌لای بقیه و در جای نامناسب قرار می‌دهند. خلاصه آن که فروش روزنامه و اطلاع رسانی و فرهنگ سازی رسانه¬ای و خبررسانی به جای آن که مرتبط با قلم نویسنده و کیفیت چاپ و مطلب باشد به رفتار کیوسک¬ها در شهرستان¬ها و استان¬ها و… مرتبط است. پس اولویت اول و دوم و سوم در دنیای نشریات ایران، توزیع روزنامه است و بعد تحریریه و سردبیر و خبرنگار. تا زمانی که کیوسک‌ها ساماندهی نشوند و روزنامه‌ها در قفسه‌ها و جای مناسب در فروشگاه‌ها و مغازه‌ها و کتاب فروشی و … درجای مناسب نباشد و قیمت مناسب بابت روزنامه و مجلات پرداخت نشود مشکل خبررسانی و فرهنگ سازی همچنان به جای خود باقی است و این مافیای توزیع و کیوسک‌ها هستند که تکلیف خبررسانی و فرهنگ سازی و اطلاع رسانی را مشخص می کند نه نویسنده و وزارت ارشاد و سردبیر و …با این وضعیت باید فکری برای ساماندهی کیوسک‌های روزنامه فروشی انجام شود تا هم توزیع نشریات درست انجام شود و حمایت از ناشران به خوبی انجام شود.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۱ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۱۱:۱۱ ق.ظ
