فرهنگ کار جمعی معضل فردگرایی
علی رزم آرای
گروه فرهنگی:اشاره،نویسنده این نوشتار پیش از نیز حول محور موضوع نگاه جمعی به امور حیات انسانی در شاکله یک جامعه¬انسانی مشخص و نیز فرهنگ جای و ساری در آن مطالبی به قلم سپرده است. توسعه¬فرهنگی توسعه¬انسانی، جامعه-شناسی توسعه، فرهنگ صنعتی یا صنعت فرهنگی و غیره از جمله کلید واژه های اصلی مطالب مورد اشاره است. در این مسیر نوشتار زیر با دیدگاهی آسیب¬شناسانه به سراغ روحیه جمعی انسانی در قالب فرهنگی آن و حول محور حیات¬انسانی در جامعه شهری مشخصی چون ارومیه می¬رود:یکی از مهمترین جنبه‌های زندگی شهری و تفکر شهروندی، در قالب یک جمعیت انسانی، تعامل جمعی و جمع اندیشی در آن است. اصولا ً تفکر شهروند مدار فرد شهروند یا انسان شهروند را جمعی می‌بیند و انسان شهروند را بیش از پیش به سوی ذات اجتماعی خود سوق می‌دهد. همان جمله معروف: انسان موجودی اجتماعی است! شاید جمعی دیدن امور یک شهر با توجه به تقسیم اصولی آن به مجموعه‌های خرد که مانند یک تیم عمل می‌کنند، بهترین راه اداره و تدبیر یک جامعه شهری مانند بزرگ شهر ارومیه در شرایط حاضر و با وجود مشکلات بی‌شمار شهری و… آن باشد. متأسفانه در استان آذربایجان‌غربی و شهر ارومیه به طبع سراسر کشور، وجود اندیشه شهروند محوری و سیاست گذاری‌های اصلی بر اساس آن به دلیل واقعی نبودن کار گروهی و دراصلاح خود تیمی- که بیشتر مستحیل در اصطلاح همکاری است نه استخدام حرفه‌ای بر اساس کار حرفه‌ای و تخصصی- برد عملی و اجرایی ندارد.
از نظر دیگر و به شکل عمومی‌تر به دلایل تاریخی و اجتماعی اصولا ً مفهوم کار گروهی و تیمی در جامعه شهری ما (که خود به عنوان یک شهر باید، منبع و نمود اصلی این کار گروهی باشد) جایگاه نظری و عملی ندارد. مدیریت منطقه‌ای و استانی نیز به مفهوم مشارکت مستقیم در فرایند تدبیر شهری نسبت به اهالی شهرارومیه کمتر توجه دارند. این در حالی است که وجود سازمان‌ها و نهادهای تکمیلی نظیر سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری، فرهنگسراها و…همگی در راستای ایجاد شخصیت عینی برای حضور اهالی یک شهر به عنوان شهروند در امورات شهری خود، نقش اساسی دارند. از سوی تغییر ماهیت مفاهیم نیز باعث تغییر رویه میشود. برای مثال شهردار یک شهر شاید از نظر حقوقی یک نفر باشد یا مسئولیت حقوقی امور به عهده یک نفر به عنوان شهردار باشد ولی شهرداری مفهومی جمعی و تدبیرشهری نیز مفهوم و تصوری فراتر از یک فرد به عنوان مسئول را شامل میشود. در کلان شهرهای مانند تهران اصفهان و … وجود و فعالیت این سازمان‌ها و نهادها، هم در جهت حضور مستقیم شهروندان در متن امورات شهری خود و هم در جهت فرهنگ سازی مستمر دراین راستا، نقش محوری داشته و دارند. در واقع رسیدن به این مفهوم بزرگ : شهردار شهر خود باشد! اشارت فوق فقط بسط دادن موضوع کار جمعی و گروهی در بعدی بزرگ‌تر مانند یک شهر بود. اما برای تشریح دقیق‌تر موضوع می‌بایستی محور‌های اصلی کار گروهی و یا تیمی به شکل مستقل و روشن تشریح شود. در توضیحاتی که در متن نوشتارحاضر خواهد آمد، ناچارا ً برای حفظ صورت اصلی اصطلاحات کلیدی و همچنین استنادات متنی، از واژگانی نظیر تیم به جای گروه سازمان به جای جامعه شهری یا کشوری و… استفاده خواهد شد.
تیم چیست و چه تفاوتی با گروه کاری دارد؟ چند نوع تیم وجود دارد؟ دلیل اهمیت کاری تیمی در دنیای امروز درچیست؟ مفهوم کار تیمی در حقیقت آنقدر ساده است که اغلب مردم فهم آن را بسیار عادی و ساده تصور می‌کنند. همین که آنها با این فرض، کار تیمی انجام می‌دهند مشکل‌ساز میشود چرا که آنها در اصل کار گروهی انجام نمی‌دهند. به طور معمول هر کس تجربه حضور در یک جلسه و ایفای نقش در آن و یا مواجهه با یک گروه جدید از همکاران و انجام کار جمعی را داشته است، اما اینها صرفا ًمثال‌هایی از گروه‌های کاری‌اند. به همین دلیل ابتدا ً باید منظور از کار تیمی روشن و مشخص شود. این واژه برای افراد مختلف معانی گوناگونی دارد. ذهن برخی، از شنیدن این واژه به ورزش، مربیگری، و تمرین‌های سخت برای در انجام یک رشته خاص ورزشی کشیده میشود. برخی نیز به ارزش‌های کار تیمی همچون مشارکت، همکاری و کمک به یکدیگر توجه می‌کنند. برخی دیگر فکر می‌کنند اعضاء هر گروهی که با یکدیگر همکاری دارد، یک تیم هستند و ذهن بعضی‌ها هم در وهله اول به مشارکت دو نفر همچون ازدواج و یا شراکت‌های کاری و… معطوف میشود. اما برخلاف تصورهمگانی یک تیم به تعداد کمی از افراد گفته میشود که دارای مهارت‌های تکمیل کننده یکدیگر بوده و مقاصد، اهداف، و رویکرد مشترکی نیز دارند که بر مبنای آنها به هم پیوند خورده و به یکدیگر تکیه می‌کنند. در واقع اعضای تیم به یکدیگر وابسته‌اند و این بدین معنی است که عدم فعالیت یک عضو از تیم باعث عدم انجام کار تیمی میشود. در واقع کار آنها اثر متقابل بر یکدیگر می‌گذارد. اما به عکس گروه‌های کاری، گروهی از افراد هستند که با یکدیگر کار می‌کنند و از راهنمایی یک نفر بهره می‌برند و کار شخصی در آنها بیشتر نمود دارد. این بهترین دلیل برای تیمی بودن فعالیت مطبوعاتی است که درآن کارافراد بر یکدیگر تأثیر متقابل دارد.تفاوت گروه با تیم در چیست؟ اگر در یک جمع چندنفره، فرصت و یا نیاز عملکردی مهمی که لازمه تیم شدن این جمع است، وجود نداشته باشد، آن جمع را باید گروه نامید. در چنین شرایطی اعضا در ابتدا برای تبادل اطلاعات مشارکت می‌کنند و با سعی فراوان از دیدگاه‌های خود برای تصمیم‌گیری در جهت کمک به هم‌گروهی‌ها در راستای فعالیت شان بهره می‌گیرند. در واقع هیچ قصد، هدف، عملکردی و یا محصول مشترکی وجود ندارد که مستلزم رویکرد تیمی یا مسئولیت متقابل باشد.
عوأمل مؤثر بر یک کار تیمی مفید و تخصصی را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد.فناوری: رشد و پیشرفت‌های به وجود آمده در فناوری اطلاعات، افراد را قادر ساخته است تا به روشی کاملا ًمتفاوت با هم کار کنند. البته مجهز بودن به دانش امکانات بروز در جهت برخورداری از معیارهای عینی جامعه محل و هدف فعالیت نیز مهم و ضروری است. با برخورداری از این امکانات می‌توان به تنوع و کثرت کاری رسید. برای مثال طرح شهروند الکترونیک و یا ازهمه مهمتر فراگیر شدن سواد( IT )(همان فناوری اطلاعات )در بزرگ‌شهرارومیه همسان با کل کشور.رقابت: هر سازمان باید توانایی بررسی و یادگیری از محیط اطراف خود را داشته باشد. باید قادر باشد تا اطلاعات را ذخیره، بازیابی، و آنگاه با در میان گذاشتن با کارمندان خود، دانش آنها را گسترش دهد. برای اینکه چنین فرایند اطلاعاتی به حالت کاربردی درآید، یک کار گروهی لازم است. به عبارت ساده تر تا حس رقابت برای انجام امور شهری که صورت شخصی یا جمعی با توجه به اطلاعات روز و امکانات روز، در بین شهروندان ایجاد نشود، نمی توان به بک تدبیر سالم شهری رسید. برای مثال رایج شدن استفاده از عابر بانک و ترویج شیوه جدید در بازیافت زباله ها و… افراد درگیر در کار: این موضوع که افراد به تنهایی قادر نخواهند بود در سیستمی که در آن فعالیت می‌کنند کار فوق‌العاده‌ای از خود نشان دهند امروزه امری روشن و بدیهی است. این اتحاد و کارگروهی است که چرخ‌های سیستم را به حرکت درمی‌آورد و تضمین می‌کند که کار به انجام برسد.از سویی شرایط کاری ( در یک جامعه شهری شرایط زندگی و حیاتی) به سرعت تغییر می‌کند اما مشکل این است که افراد به همان سرعت تغییر نمی‌کنند. چرا که ممکن است یک جمعیت انسانی ( گروه – تیم!) از نظر فناوری در قرن بیست‌و‌یکم باشد اما از نظر احساسی و روانی همچنان در عصر حجر! این تضاد اغلب در جوامعی که درگیری مستقیم با مفاهیم سنت و مدرنتیه قرار دارند، دیده می شود.
در این جوامع تیم‌های فعال هرچند متخصص و رسمی تشکیل می‌شوند، ولی نیازها و احساس‌های منفعت طلبانه و فردی خاصه از سوی مدیران تیم باعث رکود، افت و درنهایت ورشکستگی تیم میشود. ساده تر اینکه شهروندان یک جامعه شهری با یکسان و با شرایط مساوی درقالب جامعه شهری خود برای تدبیر و اداره آن تلاش کنند. در واقع طبقه، منطقه و محله آنان در تخصیص امکانات و خدمات شهری مد نظر نباشد.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۷ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۶:۵۹ ق.ظ
