گزارش//

فرهنگ غلط پاشنه آشیل فرزندآوری و جوانی جمعیت

گروه اجتماعی: ترویج فرهنگ فرزندآوری شاه کلید و شاید تنها راه حل عبور از چالش سالمندی در آینده کشور و کمرنگ کردن آن است اما هنوز با اهدافی که در این خصوص ترسیم شده فاصله وجود دارد و هر روز با فرهنگ غلطی که در بین برخی خانواده ها و در فکر بسیاری از جوانان شکل گرفته، امکان بروز سونامی سالمندی در کشور و آذربایجان غربی بیشتر و بیشتر می شود.
پرهیز از فرزندآوری و تقلید ناشیانه از نسخه کهنه غرب مبنی بر تک فرزندی همچنان در جامعه ما به پیش می تازد و از شتاب آن کاسته نشده است و به عبارتی سالمندی چالش امروز جامعه ماست و هنوز بسیاری از خانواده ها از فرزنددار شدن خودداری کرده و یا تنها به داشتن یک فرزند اکتفا می کنند.
هنوز برخی دیگر از زوج های جوان نگهداری حیوانات خانگی را که هرکدام هزینه های هنگفتی دارند، بر فرزنددار شدن ترجیح داده و با تبعیت از سبک زندگی غربی در منزلشان به جای اتاق خواب کودک، اتاق خواب هایی شیک برای حیوانات خانگی آماده می کنند؛ آنها براین باورند فرزند به چه درد می خورد؟
مشکلات معیشتی، هزینه های بالای نگهداری و دست و پاگیر بودن فرزند از جمله بهانه هایی است که از سوی خانواده های مختلف به‌ویژه زوج های جوان مطرح می شود در حالی که باید توجه داشت این روند و حاکمیت این تفکر برخانواده ها و جامعه روز به روز کشور را سالمندتر می کند و آینده مبهمی برای آن رقم می زند.اگرچه سال ها از زمان ابلاغ سیاست های کلی افزایش جمعیت توسط رهبر معظم انقلاب می گذرد و هرچند مقوله جوانی جمعیت مطرح شده، اما هنوز گامی جدی برای تحقق این مهم برداشته نشده است و حتی بسیاری از نهادهای اجرایی و دخیل در موضوع نیز تنها به حرف اکتفا کرده و در مرحله عمل کارنامه موفق و قابل قبولی ندارند.
کمتر تبلیغات رسانه ای در رسانه های جمعی در این خصوص دیده می شود، کمتر فیلم و سریالی با این محتوا پخش می شود در حالی که در این موضوع تمامی دستگاه ها و طیف های مختلف جامعه مسوولیت دارند.
ادامه این روند و بی تفاوتی در برابر چالش جمعیت بی آنکه بدانیم و در نهایت ناباوری جامعه را خالی از نیروهای بالقوه و توانمند کرده و چه بسا در عرصه فرا ملی نیز قدرت کشور ضعیف تر می شود و به وجود آمدن چنین وضعیتی آینده ناخوشایندی برای کشور رقم می_زند.
تبلیغات رسانه ای عاملی مهم برای ترویج فرزندآوری
مدرس دانشگاه ارومیه ای براین اعتقاد است که رسانه ها بستری مناسب برای ترویج فرهنگ فرزندآوری است و سریال ها و فیلم های تلویزیونی تاثیر قابل توجهی بر ذهن مخاطب گذاشته و شهروندان را به سمت فرزندآوری سوق می دهند.کوثر رضایی ادامه داد: تاثیری که فیلم و سریال بر ذهن مخاطب می گذارد، بارها از ساعت ها سخنرانی و توصیه بیشتر است برهمین اساس جای مقوله جوانی جمعیت در رسانه ملی بسیار خالی است.
وی افزود: رغبت به تک فرزندی همچنان اولویت زوج های جوان است بیشتر آنها به خاطر راحتی و فرار از مسوولیت از داشتن فرزندان متعدد خودداری می کنند؛ فرزندی که خواهر و برادر ندارد به لحاظ روحی و روانی آسیب های مختلف گریبان‌گیرش می شود.وی اظهار کرد: هنوز جامعه و برخی از مسوولان دخیل در این امر به این باور نرسیده اند که افزایش سالمندی جامعه، تبعات خطرناکی دارد و قدرت رشد و ترقی را از کشور می گیرد و مهمتر از همه نمی خواهند بپذیرند بسیاری از کشورها که امروز نبض اقتصاد جهان دست آنهاست، به واسطه داشتن نیروی انسانی جوان و کارآمد به این مرتبه رسیده اند.
خودداری از فرزندآوری جامعه را از نیروی نخبه خالی می کند
نماینده مردم آذربایجان غربی در مجلس خبرگان رهبری و رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نیز در این خصوص گفت: پرهیز از فرزندآوری و بی رغبتی خانواده ها به داشتن فرزند، جامعه را بی نصیب از نیروی انسانی نخبه کرده و حوزه های نظامی، سیاسی و اقتصادی و منطقه ای را با خطرات زیادی مواجه می سازد.آیت الله عسگر دیرباز با بیان اینکه یک‌هزار و ۴۰۰ سال قبل، اسلام به مقوله فرزندآوری تاکید کرده است، اضافه کرد: مقوله فرزندآوری باید فرهنگ سازی شود و دراین زمینه رسانه های جمعی و ملی با تولید فیلم، تئاتر، مجموعه های تلویزیونی و فیلم سینمایی می توانند نقش آفرین باشند.
وی افزود: تمامی دستگاهها در ترویج فرهنگ فرزند آوری باید عمل کنند و با اعطای مسکن، وام مناسب، وسیله نقلیه، کاهش هزینه های سفر و تسهیلات دیگر موجب تشویق خانواده ها به فرزند آوری شوند.
رییس موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران اظهار کرد: در گذشته برخی سیاست ها با این تصور که اگر جمعیت کشور افزایش یابد، امکانات موجود جوابگو نیست بر تعداد فرزند کمتر تکیه کرده و چه بسا از دادن شناسنامه به فرزند چهارم خانواده خودداری می کردند و حتی خانواده هایی که اولاد چهارم داشتند، این فرزندان شامل بیمه نمی شدند و با راههای مختلف در تلاش برای متوقف کردن رشد جمعیت بودند.
وی ادامه داد: اما پس از آن مقام معظم رهبری با تیزبینی و درایت، سیاست های کلی افزایش جمعیت را ابلاغ کرده و هشدار جدی داده و افزایش جمعیت را یکی از استراتژی های مهم کشور قرار دادند.آیت الله دیرباز گفت: در دولت قبل، سیاست افزایش جمعیت عملیاتی نشده و قدم های جدی هم دراین زمینه برداشته نشد.
وی افزود: امروز متولدان دهه ۶۰ در شرایط سنی قرار دارند که باید ازدواج کنند و اگر سن افراد بگذرد، شاهد توقف فرزندآوری می شویم.وی ادامه داد: ترویج فرهنگ فرزند آوری باید اولویت جامعه قرار گرفته و باید به این مهم معتقد باشیم که سالمندی کشور با ترویج فرهنگ فرزند آوری کمرنگ می شود.
بسترهای لازم برای فرزند آوری فراهم شود
مدرس مدارس علوم دینی اهل سنت ارومیه هم در این باره با تاکید بر جوان کردن جمعیت از طریق فرزندآوری، گفت: امروزه بسیاری از کشورهای جهان به سوی جوانی جمعیت روی آورده‌اند، راهی که اسلام صدها سال قبل بدان تاکید کرده است.
ماموستا عبد الرحمن محمدپور افزود: کشورهایی نظیر چین و هند به واسطه داشتن جمعیت جوان و نیروی انسانی ارزان، امروز نبض اقتصاد جهان را به دست گرفته و مسیری را انتخاب کرده‌اند که اسلام، مسلمانان را به آن فرا خوانده است.وی اظهار کرد: شعار فرزند کمتر زندگی بهتر دیگر در دنیای امروز باطل شده و خود غرب نیز به جایی رسیده که مشوق‌هایی برای فرزندآوری از جمله مرخصی بیشتر برای زنان شاغل تعیین کرده است.این مدرس مدارس علوم دینی اهل سنت با اشاره به اینکه تبعات حرکت جمعیت به سمت پیری و فرزند کمتر غیرقابل جبران است، ادامه داد: نهادهای مسوول و دخیل باید بسترهای لازم، ‌امتیازات و امکاناتی را که برای خانواده‌ها و فرزندآوری نیاز است، برای نسل جوان فراهم کنند.
ماموستا محمدپور با بیان اینکه در اعتقاد ما رزق و روزی دست خداست، تاکید کرد: با این وجود نهادهای مدنی اگر با همکاری دولت زمینه اشتغال را فراهم کنند، قطعا ایران اسلامی شاهد جوانی جمعیت شده و با سرعت بیشتری به سمت توسعه حرکت خواهد کرد.وی با بیان اینکه دلیل تاکید مقام‌معظم رهبری بر جوانی جمعیت ناشی از نگاه دین به این مقوله است، گفت: جوان نشاط، شادابی و جامعه ای پویا را به وجود می‌آورد.
جامعه سالمند بی نصیب از سرمایه عقلی برای مقابله باهجمه ها
امام جمعه اهل سنت ارومیه هم تک فرزندی و پرهیز از داشتن چند فرزند را تقلیدی ناشیانه‌ از فرهنگ غرب دانست و افزود: دین اسلام و خداوند متعال قطع نسل را حرام دانسته و بر فرزند آوری تاکید کرده است.ماموستا مامد کلشی نژاد به تبعات تک فرزندی اشاره کرد و ادامه داد: تک فرزندی کودک را از محبت برادر و خواهر محروم کرده همچنین خانواده را از داشتن کمک و پشتیبان و از نگاه اسلام برکت بی نصیب می‌سازد.
وی اضافه کرد: همچنین تک فرزندی تبعات زیادی براقتصاد جامعه داشته و کشور را از داشتن نیروی انسانی توانمند برای فعالیت در عرصه‌های اقتصادی، ‌ اجتماعی و فرهنگی محروم می‌کند.وی تاکید کرد: پرهیز از چند فرزندی و ‌داشتن تنها یک فرزند باعث می‌شود در حوادثی همانند زلزله یا شیوع امراض گوناگون با مرگ احتمالی کودک، خانواده دچار آسیب روحی و ‌روانی غیرقابل جبران شود.
امام جمعه اهل سنت ارومیه به سیاست‌های گذشته و شعار »فرزند کمتر زندگی بهتر« اشاره کرد و گفت: متاسفانه این شعار ذهن مردم را تحت الشعاع قرار داده و حتی فراتر از آن تفکرات غربی را به آنها القا کرده و ‌باعث شده که آنها با تبعیت از این تفکر به شیوه‌های مختلف برای صاحب فرزند نشدن و یا تک فرزندی روی بیاورند.
ماموستا کلشی نژاد افزود: غربی که تک فرزندی و ‌بی فرزندی را سال‌ها تبلیغ کرده، امروز جامعه‌ای مثل آمریکا براساس آمارها افسرده ترین در دنیاست و ‌خانواده از استحکام لازم برخوردار نیست و رواج بی فرزندی مشکلات روحی و روانی زیادی برای خانواده‌ها بوجود آورده است.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا، قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت مشتمل بر ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره در جلسه مورخ بیست و چهارم مهرماه ۱۴۰۰ در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی طبق اصل هشتاد و پنجم (۸۵) قانون اساسی تصویب شد و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت هفت سال در تاریخ ۱۴۰۰/۸/۱۰به تایید شورای نگهبان رسید که در این قانون وظایف دستگاه‌های مرتبط اعلام و همچنین به مشوق های جمعیتی نیز پرداخته شده است.
اهمیت فرزندآوری و نگرانی‌ها از گسترش جمعیت سالمندی موجب شد تا رییس جمهور در نخستین نشست ستاد ملی‌ جمعیت تاکید کند که همه رسانه‌ها باید همت کنند تا قانون جمعیت به خوبی در جامعه انعکاس پیدا کند و مشوق‌ها برای افزایش و جوان‌سازی جمعیت به روشنی برای مردم تبیین شود.براساس این گزارش زنگ خطر نرخ »رشد جمعیت ایران« به صدا درآمده است و به گفته جمعیت‌شناسان تا سال ۱۴۲۰ این نرخ به »صفر« می‌رسد، این در حالی است که گفته می‌شود، ایران وارد مرحله اول سالخوردگی جمعیت شده و موالید نیز مانند کشورهای دیگر کاهش یافته است، این عوامل دست به دست هم داده تا مسوولان سیاست‌های تشویقی جهت افزایش جمعیت را اتخاذ کنند.
صاحب نظران جمعیتی کشور معتقدند که زمان عملیاتی کردن بحث تجدیدنظر در سیاست‌های جمعیتی فرا رسیده و راهکارهای متعددی نیز ارائه شده است، یکی از نخستین و مهمترین گام‌هایی که باید مورد توجه دولت و برنامه ریزان برای اجرای سیاست‌های افزایش میزان باروری قرار گیرد، توافق بین مسوولان، برنامه ریزان، و رسانه‌ها است، نیل به چنین اجماع و توافق بدان سبب اهمیت دارد که باعث می‌شود اعتماد و مشارکت تمامی گروه‌های موثر و تعیین کننده در تنظیم و اجرای این قبیل راهکارها و سیاست‌ها جلب شود.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com