غربت کتاب در مدارس
یاسمن نقی زاده
کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی تأثیر قابل توجهی در گسترش فرهنگ مطالعه دارند. در این میان کتابداران و کتابخانه‌های عمومی به دلیل ارتباط بیشتر با افراد جامعه، نقش ویژه و مهمی در این حیطه ایفا می‌کنند؛ زیرا ترغیب به کتابخوانی و گسترش فرهنگ مطالعه از وظایف کتابخانه‌های عمومی است. میزان گرایش به مطالعه، امروزه یکی از شاخص‌های توسعه به شمار می‌رود. عادت به مطالعه چیزی نیست که در یک دوره خاص به وجود آمده باشد، بلکه عادت به مطالعه در درازمدت عملی می‌شود. تشویق به مطالعه دانش‌آموزان، حمایت از رشد فکری و آموزشی عامه، آشنا ساختن دانشآموز با فرهنگ شفاهی و مکتوب کشور، دسترسی به همه انواع اطلاعات و دانش روز، فراهم کردن امکانات آموزش سواد رایانهای افراد و در نهایت حمایت و پشتیبانی از برنامه‌های سواد‌آموزی در مدارس می‌باشد. طبق استاندارد در مدارس باید به ازای هر نفر دو کتاب و به ازای هر پنج هزار نفر یک کتابخانه وجود داشته باشد، در حالی که براساس آمار به ازای هر ۴ نفر یک کتاب و برای هر ۴۲ هزار نفر یک کتابخانه وجود دارد.میزان گرایش به مطالعه، امروزه یکی از شاخص‌های توسعه به شمار می‌رود. چشم‌انداز وضعیت کتابخوانی در میان نسل جوان با وجود وضعیت نا‌مطلوب فعلی، چندان تیره نیست. برای رفع موانع و ایجاد زمینه و بستر لازم برای ترویج و توسعه فرهنگ مطالعه، نهادهای مختلف در پنج بخش شامل: خانواده، مدارس و نظام آموزشی، کتابداران و کتابخانه‌ها، دولت و رسانه‌های گروهی و ناشران و کتاب فروشی‌ها، باید با رفع مشکلات موجود همسو و همهدف، به سمت مشخصی حرکت کنند.
* اهداف کتابداران برای ترویج فرهنگ کتابخوانی در مدارس
تشویق به مطالعه دانش آموزان، حمایت از رشد فکری و آموزشی عامه، آشنا ساختن دانش آموز با فرهنگ شفاهی و مکتوب کشور، دسترسی به همه انواع اطلاعات و دانش روز، فراهم کردن امکانات آموزش سواد رایانهای افراد و در نهایت حمایت و پشتیبانی از برنامه‌های سواد‌آموزی در مدارس می‌باشد.
سازماندهی و اشاعه اطلاعات از فعالیت‌های اصلی حرفه کتابداری است؛ نگاهی به فعالیت‌ها و برنامه‌های متنوع کتابخانه‌ها در توسعه سواد اطلاعاتی به خوبی نشان می‌دهد که حرفه کتابداری تا چه حد و چگونه در این زمینه اقدام کرده است. تعداد و حجم همایش‌های برگزار شده و نیز گستره پژوهش‌های کتابداران خصوصاً در سال‌های اخیر میتواند نشان‌دهنده رویکرد این حرفه نسبت به آموزش سواد اطلاعاتی باشد. از جمله این فعالیت‌ها، تشکیل کمیته‌های سواد اطلاعاتی در انجمن‌های کتابداری و برگزاری همایش‌های تخصصی در کشورهای مختلف است. با افزایش تعاملات و ارتباطات جهانی و شکل گیری جوامع اطلاعاتی و تداوم فرایند جهانی شدن، اطلاعات و اطلاع‌رسانی جایگاه ویژه‌ای پیدا می‌کند. نقش آموزشی کتابدار کتابخانه عمومی در مدارس نقش رهبری مؤثر است. ابعاد این نقش رهبری، شامل این موارد است:
-• رهبری آگاهانه علاقه به تحقیق در زمینه مربوطه و یادگیری از آن و استفاده از این تحقیق‌ها برای شکل دادن به ابتکارات آموزشی؛
• – رهبری هدفمند احراز دیدی روشن از نتایج مطلوب یادگیری برای دانش‌آموزان، تمرکز بر اندوخته های فکری دانش‌آموزان به منظور توانمندی در دانش‌پروری، ایجاد فهم و درک و کسب معنا؛
-• رهبری خلاق تلفیق خلاقانه توانایی‌ها به منظور دستیابی به ارزش‌های واقعی و مستند‌سازی شواهد و نتایج یادگیری واقعی دانش‌آموزان؛
این ابعاد، سنگ‌بنا برای آینده برتر کتابداران کتابخانه‌های عمومی و نتایج برتر نقش آنان را تشکیل می‌دهد. کتابداران کتابخانه‌ها، از کتابداران با روش‌های خلاقانه خود می‌توانند فعالیت‌های کتابخوانی را رشد داده و حتی به حوزه‌های بیرون از کتابخانه به خصوص مدارس بکشانند. برخی از صاحب نظران معتقدند که توجه به استانداردهای موجود در راه اندازی و ایجاد کتابخانه‌های عمومی و مجهز نمودن آن‌ها به کتاب‌های جدید و به روز، تجدید نظر در شیوه مجموعه سازی و انتخاب کتاب برای کتابخانه‌های عمومی، برگزاری جلسات نقد و بررسی کتاب با حضور نویسندگان و اعضای کتابخانه‌ها، برگزاری برنامه‌های جنبی از قبیل مسابقات کتابخوانی، قصهگویی، شب شعر، نمایش فیلم جهت جذب مراجعین، غنی کردن و گسترش فضاهای مناسب مطالعه در کتابخانه‌ها، ایجاد ارتباط و هماهنگی با مدارس جهت بازدید دانش‌آموزان از کتابخانه‌ها و حضور کتابداران کتابخانه‌های عمومی در مدارس و تشریح خدمات و فعالیت‌های کتابخانه از راهکارهای ارتقاء فرهنگ مطالعه و کتابخوانی توسط کتابداران و کتابخانه‌ها می‌باشد.
نتیجه گیری: وجود کتابدار کاردان و با تجربه نقش بزرگی را در هدایت دانش‌آموزان به کتاب و ایجاد روحیه پذیرش تحقیق و جستجو در منابع کتابخانه‌ای ایفا می‌کنند. نقش کتابداران کتابخانه‌های عمومی در مدارس به عنوان عامل کل و وحدت‌آفرین تلقی می‌شود. برای دستیابی به امکان تحلیل توصیه‌های نیازها و ویژگی‌های آموزشی این نوع حرفه‌ها سه جز کلی تعریف می‌شود که این کلیت را به وجود می‌آورد. •
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۹ آبان ۱۳۹۲ ساعت ۷:۳۹ ق.ظ
