گزارش//

شهرچایی ارومیه رودخانه‌ای غرق در گل و لای بی توجهی

گروه گزارش:رودخانه»شهرچایی« بدون شک یک ظرفیت کم نظیر گردشگری است که از وسط شهر ارومیه می‌گذرد و چنان زیبایی به آن می‌بخشد که کمی توجه به آن می‌تواند سبب جهشی در حوزه گردشگری منطقه شود اما این مهم در سایه بی توجهی مدیریت شهری معلق مانده است.
با وجود اینکه آذربایجان‌غربی دارای ۲ اثر ثبت شده جهانی و صدها آثار تاریخی و گردشگری است اما همواره از استان‌هایی به شماره می‌رود که کمترین جذب گردشگر در کشور را با توجه به ظرفیت‌هایش داشته است.
شاید برخی‌ها مدعی باشند صنعت گردشگری در ایران با محدودیت‌های خاصی روبه روست اما نیم نگاهی به بررسی صنعت گردشگری کشورهای مسلمان حاکی از آن است که این صنعت مهم در ایران عملا در لابه لای ندانم کاری‌های مسوولان در گذشته و بهانه‌های واهی دچار سندروم بی توجهی شده و ما عملا نتوانسته‌ایم در حوزه توسعه گردشگری حلال عرض اندام کنیم.
رودخانه»شهرچایی« به طول ۷۴ کیلومتر یک ظرفیت بزرگ گردشگری در منطقه است که حدود ۱۱ کیلومتر آن از وسط شهر ارومیه می‌گذرد و احاطه تمامی آن در محدوده شهری توسط فضای سبز، زیبایی کم نظیری به آن بخشیده است.
اما متاسفانه طی چند سال گذشته عدم توجه به لایروبی و پاکسازی این رودخانه نه تنها بهره مندی از ظرفیت گردشگری آن را عملا به صفر رسانده، بلکه چهره ناشایستی نیز به منطقه بخشیده است.انتشار تصاویری از وضعیت نامناسب رودخانه شهرچایی ارومیه در فضای مجازی و واکنش کاربران در شبکه‌های اجتماعی، حاکی از این است که شهروندان از عدم توجه مسوولان مدیریت شهری به ساماندهی رودخانه‌ای که از وسط به اصطلاح کلان شهر ارومیه می‌گذرد، گله مند هستند.
رودخانه شهرچایی به دپوی زباله تبدیل شده است
»امیر« یکی از شهروندان ارومیه‌ای با انتقاد از بی توجهی مسوولان شهرداری به وضعیت شهرچایی ارومیه، معتقد است این رودخانه در سایه غفلت مسوولان نه تنها ظرفیت گردشگری خود را از دست داده بلکه به محلی برای دپوی زباله‌ها تبدیل شده است.
او با اشاره به بخش‌هایی از رودخانه شهرچایی در مناطق ساحلی سه چشمه معتقد است این مناطق به دلیل انباشت زباله، محل تجمع حیوانات موذی شده است.
فاضلاب‌هایی که راهی شهرچایی می‌شوند
»زینالی« یک فرهنگی بازنشسته است؛ وقتی متوجه ضبط گزارش از وضعیت نابسامان شهرچایی ارومیه می‌شود، گلایه‌های خود را مطرح می‌کند.
او با اشاره به طبیعت زیبای اطراف شهرچایی ارومیه می‌گوید رسیدگی نکردن به لایروبی و تمیزی این رودخانه، نا سپاسی به نعمت‌های خداوند متعال است.
این شهروند با اشاره به اینکه برخی مجتمع‌های مسکونی فاضلاب خود را به داخل شهرچایی روانه می‌کنند، اضافه کرد برخی نیروهای فضای سبز شهرداری بعضا باقی مانده‌ هرس درختان فضای سبز را در رودخانه تخلیه می‌کند؛ البته مشاهدات عینی خبرنگار گواهی بر این ادعا بود.
این فرهنگی بازنشسته ایجاد روحیه و نشاط اجتماعی را از وظایف مسوولان مدیریت شهری عنوان کرد و گفت: وقتی شهروندان از کنار رودی که از وسط شهر می‌گذرد، عبور می‌کنند باید این حس خوب و زیبا از محیط اطراف به آنان منتقل شود نه اینکه با تبدیل یک نعمت خدادادی گردشگری به محل دفع زباله، چهره‌ای ناشایست به شهر بخشید.
وی ادامه داد: آقایان شورا و شهرداری وقتی شعارشان این است که شهر خانه دوم شهروندان است، باید این سوال را پرسید که آیا آنان در حفظ زیبایی خانه شخصی خود نیز عملکرد اینگونه دارند و به آن بی توجهی می‌کنند؟
آیا شهرچایی به اندازه یک پروژه سیاسی برای اعضای شورا مهم نیست؟
از علاقه مندی شهروندان حاضر در منطقه برای بیان نظراتشان اینگونه برداشت می‌شود که بی توجهی به این ظرفیت عظیم گردشگری و زیبایی خدا دادی سبب گلایه مندی همگان است.
»یوسف عمرانی« یکی از دیگر از شهروندان ارومیه معتقد است وضعیت شهرچایی به گونه‌ای شده که شهروندان به جای مطالبه برای تبدیل آن به یک منطقه گردشگری، امروز بدنبال آن هستند فقط زباله‌های درون رودخانه پاکسازی و برای بوی نامطبوعی که از برخی مناطق آن استشمام می‌شود، چاره‌ای اندیشیده شود.او می‌گوید مسوولان مدیریت شهری به جای سرمایه گذاری در پروژه‌های سیاسی و گرفتن عکس یادگاری با این و آن، باید بر روی ظرفیت‌های گردشگری تمرکز و با جذب بخش خصوصی برای سرمایه گذاری در این حوزه، از این نعمت خدادادی برای تعریف یک درآمد پایدار برای شهر بهره مند شوند.در حین انجام این مصاحبه‌ها، تجمع سگ‌های ولگرد در قسمت پارک الغدیر حاشیه رودخانه نظر شهروندان را به خود جلب می‌کند.
در این بین »پیمان علیخانی« می‌گوید تصاویر این چنینی از نگاه یک مسافر، شان شهر زیبای ارومیه را پایین می‌آورد.
پیمان با اشاره به تلاش برخی کشورهای همسایه برای بهره مندی هر چه بیشتر از ظرفیت گردشگری برای درآمد زایی، معتقد است اگر شهرچایی در یکی از کشورهای منطقه بود، آن را به بزرگترین پتانسیل گردشگری و درآمد زایی تبدیل می‌کردند.
شورا: وضعیت نامناسب فعلی به دوره‌های گذشته مربوط است
تمامی این گلایه‌ها و حساسیت کاربرای شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی سبب شد تا به سراغ مسوولان مدیریت شهری برویم؛ پس از اینکه »مرتضی بهرام« از اعضای کمیسیون محیط زیست و خدمات شهری شورای اسلامی شهر ارومیه با وجود تماس‌های مکرر پاسخگو نشد؛ به سراغ »علی مصطفی زاده« سخنگوی شورا رفتیم.
سخنگوی شورای اسلامی شهر ارومیه با تایید وضعیت اسف بار رودخانه شهرچایی در محدوده شهری ارومیه معتقد است وضعیت فعلی نشات گرفته از عملکرد ضعیف مدیران دوره گذشته مدیریت شهری است.او می‌گوید رودخانه شهرچایی در محدوده شهری حدود هفت سال است که لایروبی نشده تا امروز به یک معضل شهری تبدیل شود.وی با اشاره به مشکل بودن لایروبی رودخانه شهرچایی، گفت: این رودخانه نه تنها بخشی از حق آبه دریاچه ارومیه را تامین می‌کند، بلکه بخشی از آب آن نیز در آبیاری اراضی کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد به همین دلیل همواره آب در این رودخانه در جریان است از سویی برای لایروبی این رودخانه باید حداقل ۱۵ روز هیچ آبی داخل آن نباشد تا ماشین آلات بتوانند عملیات لایروبی را انجام دهند.
طرح مطالعاتی بستر سازی شهرچایی در حال انجام است
این عضو شورای اسلامی شهر ارومیه البته خبر خوبی نیز داد و با بیان اینکه طرح مطالعاتی بستر سازی رودخانه شهرچایی در محدوده شهری ارومیه در حال انجام است، افزود: به دنبال بستر و کف سازی این رودخانه و بهره مندی از ظرفیت گردشگری آن هستیم.
مصطفی‌زاده ادامه داد: تا پایان اردیبهشت یکی از طرح‌های ارائه شده برای بستر سازی شهرچایی ارومیه انتخاب و عملیات لازم برای اجرای آن، آغاز می‌شود.
وی رودخانه شهرچایی ارومیه را یک ظرفیت مهم گردشگری دانست و اظهار کرد: در آینده‌ای نه چندان دور شاهد اجرای طرح‌های نور پردازی، آب نمای موزیکال، ساماندهی ساحل این رودخانه و ایجاد محلی برای بازی کودکان و زمین‌های ورزشی اطراف آن خواهیم بود.
سخنگوی شورای اسلامی شهر ارومیه با بیان اینکه تعلل در لایروبی این رودخانه را قبول می‌کنیم، گفت: برای اجرای طرح‌های ساماندهی رودخانه شهرچایی نیازمند رعایت برخی الزامات و استانداردها هستیم که شاید زمان بر باشد.
مصطفی‌زاده همچنین از اتمام لایروبی این رودخانه در سه نقطه آبگیر تا ۲ ماه آینده خبر داد؛ خبری که طبق بررسی‌های میدانی خبرنگار کمی بعید به نظر می‌رسد.
لایروبی لاک‌پشتی!
۱۱ کیلومتر از ۷۴ کیلومتر رودخانه شهرچایی ارومیه در محدوده شهری واقع شده و عملا تمامی این ۱۱ کیلومتر نیاز به لایروبی دارد.
با توجه به اینکه طبق اذعان «مصطفی میلان» معاون خدمات شهری شهرداری ارومیه لایروبی بستر این رودخانه در آبگیر دانشگاه ارومیه ۱۰ روز است که آغاز شده ولی مشاهدات عینی خبرنگار حاکی از آن است که طی این مدت حتی ۱۰۰ متر از این رودخانه در منطقه یاد شده، لایروبی نشده است.پیگیری‌های خبرنگار از برخی متخصصان این حوزه حاکی از آن است که برای لایروبی فقط یک منطقه از این رودخانه در محدوده شهری نیازمند برداشت حجمی گل و لای به میزان ۶۰ هزار کامیون است که این کار عملا در توان شهرداری ارومیه نیست.»مصطفی میلان« معاون خدمات شهری شهرداری ارومیه معتقد است لایروبی این رودخانه با این حجم وسیع فقط یک سمت ماجراست و باید ساز و کار لازم برای ورود گل و لای به قسمت‌هایی از این رودخانه که در محدوده شهری واقع شده، اندیشیده شود.به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا، البته شهرداری ارومیه هم اکنون در همکاری با شرکت آب منطقه‌ای آذربایجان‌غربی و با بهره مندی از دستگاه ماشین آلات این شرکت در تلاش برای لایروبی این رودخانه است اما حجم کار بسیار بالاست و به نظر می‌رسد باید راهکار دیگری همچون بهره‌مندی از ظرفیت نهادهای حاکمیتی یا بخش خصوصی در دستور کار قرار گیرد.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com