شعر تنها دردایره ادبیات انقلاب اسلامی استان
گروه فرهنگی: شعر انقلاب در ذات خود به دلیل تأثیرگذاری آنی و زمانی¬گرایی خاص و وجود دوره¬های مختلف رشد و نمو، ثمر و حیات و در نهایت تداوم و گسترش خود، دارای وجه شعاری است.
شعار و پیام عمومی و رسمی انقلاب! جز این نباید به دنبال ذهنیت خاص در شعر انقلاب و ادبیات انقلاب در کل گشت! هر انقلابی با توجه به مقاطع مختلف حرکت و جریان خود، دارای بردهای گوناگون است. پس به دنبال ادبیات و شعر تثبیت شده نیست.
جدا از این، ادبیات انقلاب با زمانه و حوادث زمانه سر و کار دارد و در پی ادبیات شخصی و خصوصی نیست پس جنبه جمعی و عمومی هم دارد چرا که با ذهنیت مردمی و اندیشه مردمی سرکار دارد نه با خواص و امثالهم.
همین روند در شعر زنده یاد عبدالحسین شیرپنجه رضایی»تنها« هم نمودار بوده و قابل رصد است.
پس یک وجه شعریت شعر او شعار است در معنایی که شرح شد. وجه دوم شعریت شعر »تنها«، به سوابق گذشته شعر و ادبیات انقلاب در ایران باز می¬گردد یعنی انقلاب مشروطه و چند وجهی بودن آن! نزدیک¬ترین و بی¬بدیل ترین ¬نمونه و سرمشق برای شاعران انقلاب اسلامی در ایران شعر و ادبیات مشروطه بوده و هست! وجود اشتراک فراوان میان این دو حرکت بزرگ هم خود نشانگر این امر است.
حضور علما و روشفکران متعهد، مقابله با تفکرغیربومی و غیرایرانی که مناسبتی با جنس حرکت انقلاب نداشت، اتحاد کلمه اقوام و ادیان در جریان انقلاب، یک کلام شدن همه زبان¬ها و صورت¬های شعری و ادبی، مطبوعات فعال در بدنه جامعه، حضور واقعی مردم از هر قشر و طبقه و قوم و… به این ترتیب هدف¬گذاری¬ عمده¬ی نقطه ثقل جریان انقلاب بوده و هست! نه این زبان یا آن زبان و یا این قوم تا آن قوم و…
البته این را هم اضافه کنیم که در کیفیت شاید هم طرازی بین دو عصر دیده نشود اما تأثیر و تکرار در اغلب مواضع و روند کلی، غیر قابل انکار است.وجه سوم شعریت شعر «تنها» را باید در روند تأثیرگذاری و در اقبال مردم در زمانه خودش دید و به بررسی نشست. شعر انقلاب در کل از دو راه هم زمان هم انتشارعمومی پیدا کرده و هم اثر گذار می¬شود. یکی از راه مطبوعات و رسانه¬های جمعی است و دوم دست به دست شدن در بین مردم و انتشار عام آن در بدنه جامعه! هر دو صورت امروز باهم ممزوج شده-اند.
چرا که امروزه هر کسی می¬تواند شعر خوانده شده، دیده شده و … را در رسانه¬ها و یا در دست مردم در فضای مجازی و در حوزه شخصی خودش یعنی وی لاگ و یا وب سایتش منتشر کند و این شعر مدام در این فضا دست به دست شود. در قدیم¬الایام نقل سینه به سینه وجود داشت اما امروز اینگونه است. در نظر بگیریم که خود اینترنت و فضای مجازی هم امروزه رسانه¬ای جمعی تلقی می¬شود. اما شعر «تنها» در زمان خود، در قالب سرود و پخش از رادیو و تلویزیون و مطبوعات زمانه خود در بین مردم منتشر می¬شد و حتی خارج از شهر ارومیه هم بیشتر اقبال داشت. شعر »تنها« از این طریق به زبان مردم کوچه و خیابان وارد می¬شد و دیگر اینکه همان خاصیت مقطعی شعرانقلاب در هر مقطعی اوج و فرود خود را دارد، حساسیت¬های خاص خود را دارد.
زمانی مبارزه با مارکسیسم و کمونیسم دغدغه اصلی مسیر انقلاب اسلامی بود و امروزه به شکل ریشه¬دار مبارزه با استکبارجهانی و رسیدن به تفکر مقاومت و پایداری! وجه چهارم شعریت شعر »تنها«، خاصیت فلکلوریک آن است که هم ویژگی اصلی زبان مادری او یعنی زبان ترکی¬آذری است و هم تأثیرزمانه و روزگار حیات اوست! در زمینه انتشار کتاب در مسیر شعر و ادبیات انقلاب اسلامی و در کل در فضا و محیط آذربایجان¬غربی ِ بعد از انقلاب، زنده »تنها« به همراه حاج¬بیت ا… جعفری اولین گام¬ها را برداشتند. ابتدا ًاحاج بیت¬ا…جعفری با مجموعه شعر قان-بایرامی(عیدخون) در سال ۱۳۵۸ و زنده »تنها« با مجموعه اشعار یاشیل یاپراقلار( برگ¬های سبز) در سال۱۳۶۰٫ جایگاه »تنها« در جریان شعر و ادبیات انقلاب اسلامی در ارومیه:به شکل غیرقابل انکار، جایگاه زنده¬یاد تنها در شعر انقلاب اسلامی ارومیه مشخص است. او به همراه حاج¬بیت¬ا… جعفری دو رکن محکم و اصیل این جریان شعری بودند و امروزه نیز حاج¬بیت¬ا…جعفری هست.
نگاهی که در بررسی شعریت شعر او عرضه و شرح شد دلیل این مدعا است.از ویژگی و مشخصات اصلی این جریان باید به چند نکته اشاره کرد که زمینه ساز این جایگاه در هر دو شاعر بوده و هست:
۱-اتکا به پتانسیل مردمی و فرهنگ شفاهی در دو زبان ترکی و فارسی و به ویژه ترکی¬آذری که در انجام ترجمه شعارهای فارسی که در تهران سرداده می¬شد قابل رصد است!
۲- عینی بودن ابعاد انقلاب¬اسلامی و محیطی و پیرامونی بودن آن، که در شعارهای آن هم متبلور بود!
۳- مرکزیت و کانونی بودن زمینه¬های انقلاب اسلامی، حماسه عاشورا، دفاع از مستضعفین، کفر ستیزی، آزادی خواهی انسانی و دینی، جهاد و …. که متعلق به همه مردم ایران بود و خاص یک عده و یا یک گروه نبود.
۴- عنصر بومیت و ادبیات بومی در آن
مشخصات و ویژه گی زبان شعری شخص »تنها« را هم که بیشتر متوجه جایگاه او در جریان شعر انقلاب اسلامی در ارومیه است را می¬توان در مورادی همچون حساسیت در کاربرد واژه¬های غیرمأنوس و دارای عدم کاربرد در زبان ترکی-آذری، توجه به عناصر مذهبی و درونی¬سازی این عناصر در شعر برای مثال ماده تاریخ برای شهدا،علما و بزرگان، اهل ادب و شعرا؛ شعری کردن عناصرغیرشعری اعم از کاربردی و غیرکاربردی درشعر که سبک ویژه¬ای برای او ساخته بود.
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۸ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۴:۵۶ ق.ظ
