رکود بازار کتاب‌های ورزشی در تابستان سال جاری

گروه فرهنگی: ورزش و مطالعه از جهاتی شبیه به همند.
ورزش زمینه ساز »سلامت جسمی« و مطالعه زمینه ساز »سلامت فکری« است. حال در این میان وضعیت نشر کتاب‌های ورزشی در تابستان سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که همچنان بازار کتاب‌های ورزشی در رکود است.
براساس اطلاعات ویژه‌نامه آیینه نشر موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در بهار و تابستان سال جاری تولید عناوین کتاب ۹ درصد رشد داشته است، به طوری که طی ۶ماه نخست امسال ۵۰ هزار و ۲۷۷ عنوان کتاب منتشر شده اما در مدت مشابه سال قبل، ۴۶ هزار و ۲۹۸ عنوان منتشر شده است.
نگاهی به آمار شمارگان کتاب‌های منتشر شده، رشد ۶ درصدی را در این بخش نشان می‌دهد؛ در ۶ماه نخست امسال ۴۹ میلیون و ۵۲۱ هزار و ۴۰۵ نسخه کتاب منتشر شده، درحالی که ۶ماه نخست سال ۱۴۰۰ این تعداد حدود ۴۷ میلیون و ۹۴۶ هزار و ۵۵۶ نسخه بوده است.
اما طی سه ماه دوم امسال در تابستان سال جاری ۱۸ هزار و ۸۷۵ عنوان کتاب منتشر شده، درحالی که تابستان گذشته، ۱۹ هزار و ۶۴۲ عنوان کتاب منتشر شده و براساس آمار، ۴ درصد کاهش داشته است.
نگاهی به شمارگان کتاب‌ها در تابستان سال جاری نشان می‌دهد که کتاب‌ها در شمارگان ۱۵ میلیون و ۲۴۰ هزار و ۱۲۶ نسخه منتشر شده‌اند و این آمار در تابستان سال گذشته، ۱۶ میلیون و ۵۴۶ هزار و ۶۲۹ نسخه بوده که نشانگر ۸ درصد کاهش شمارگان است.
بر اساس این گزارش، میانگین شمارگان کتاب‌های منتشر شده، در تابستان ۱۴۰۱، ۸۱۳ عنوان است که این عدد در تابستان سال گذشته ۸۵۶ عنوان بوده و نشان دهنده ۵ درصد کاهش است، همچنین بیشترین افزایش شمارگان در کتاب‌های زبان با ۲۳ درصد و در دین با ۲۰ درصد رشد همراه بوده است. مروری بر آمار کتاب‌های تالیفی نیز بیانگر یک درصد رشد در این بخش است، به طوری که در تابستان امسال ۱۳ هزار و ۸۸۰ عنوان کتاب منتشر شده و سال گذشته این عدد ۱۳ هزار و ۷۲۸ عنوان بود.
اطلاعات نشان دهنده ۱۶ درصد کاهش در تعداد کتاب‌های ترجمه شده است؛ در این زمینه تابستان ۱۴۰۱ حدود ۴ هزار و ۹۹۵ عنوان کتاب منتشر شده اما در مدت زمان مشابه، این عدد هزار و ۹۱۴ عنوان بود.
براساس این آمار، نسبت کتاب‌های تالیف به کل، در تابستان امسال نسبت به تابستان سال گذشته ۴ درصد رشد داشته است، تابستان امسال ۷۴ درصد آثار تالیفی و ۲۶ درصد ترجمه شده بودند، اما در تابستان ۱۴۰۰ آثار تالیفی ۷۰ و آثار ترجمه شده ۳۰ درصد بودند.
براساس اطلاعات ثبتی، کتاب‌هــای تابســتان ســال ۱۴۰۱ را ۲ هزار و ۴۶۶ ناشر منتشر کرده‌اند که ۲ هزار و ۴۲۹ ناشر دارای پروانه نشر و ۳۷ ناشر موردی هستند. تعداد ناشران فعال (دارای پروانه نشر) در سال ۱۴۰۰ حدود ۲ هزار و ۳۹۱ مورد بود که در تابستان سال جاری با ۲ درصد افزایش به دو هزار و ۴۲۹ ناشر رسیدند.
در این میان اگر بخواهیم نگاهی به سهم بازار کتاب‌های ورزشی داشته باشیم بر اساس اطلاعات و آماری که در »آینه نشر ایران« ویژه تابستان ۱۴۰۱ منتشر شده است، در موضوع کلان »ورزش« آثار تألیفی و ترجمه خود را در پنج زیرموضوع زیر روانه بازار کتاب کرده‌اند که به ترتیب تعداد آثار از زیاد به کم عبارت‌اند از: »بازی و ورزش در فضای باز« ۷۹ درصد، »بازی‌های سالنی و بازی‌های شانسی« ۱۷ درصد، »ورزش‌های آبی و ورزش‌های هوایی« ۲ درصد، »ماهیگیری، شکار و تیراندازی« ۲ درصد و »ورزش‌هایی که با حیوانات انجام می‌گیرد« ۰ درصد.
بر اساس این آمار، در تابستان ۱۴۰۱ درباره »بازی و ورزش در فضای باز« ۱۳۵ عنوان کتاب منتشر شده است که ۹۵ اثر تألیف بوده و ۴۰ اثر ترجمه و از این تعداد ۱۱۳ مورد چاپ اول بوده‌اند و ۲۲ مورد چاپ مجدد.
زیرموضوع بعدی »بازی‌های سالنی و بازی‌های شانسی« است که به‌طور کل درباره آن‌ها ۲۹ عنوان کتاب روانه بازار نشر شده است که از این تعداد ۱۹ عنوان تالیف، ۱۰ ترجمه، ۱۳ عنوان چاپ اول و ۱۶ عنوان تجدید چاپ بوده است.
»ورزش‌های آبی و ورزش‌های هوایی« زیرموضوع سوم ورزش است که تنها ۴ عنوان کتاب در این موضوع منتشر شده که ۴ مورد آن تالیف است.
درنهایت به موضوع »ماهیگیری، شکار و تیراندازی« می‌رسیم که در بهار امسال فقط ۳ عنوان تألیفی درباره آن منتشر شده است که هر سه نیز چاپ اول بوده‌اند؛ درصورتی‌که نسبت‌به بهار سال گذشته، هم در بحث ترجمه و هم چاپ مجدد آثاری موجود بوده است.
جمع کل آثار مرتبط به »ورزش« ۱۷۱ عنوان بوده است که تألیفی‌ها سهم بیشتری داشته‌اند با ۱۲۱ اثر و ترجمه نیز ۵۰ اثر. چاپ اولی‌ها هم در مقایسه با چاپ مجدد که ۳۸ عنوان کتاب بوده، آمار جالب‌توجهی دارند با ۱۳۳ اثر.
اساساً، ورزش و مطالعه از چند جهت به هم شبیه هستند. البته وجود این شباهت‌ها کاملاً طبیعی است، چرا که ورزش زمینه ساز »سلامت جسمی« و مطالعه زمینه ساز »سلامت فکری« است.
هرگاه این دو در کنار یکدیگر قرا گیرند، شرایط لازم برای ایجاد سلامت »روح و روان« آدمی مهیا می‌شود. در نهایت جامعه ای که در آن ورزش و مطالعه فراگیر شده باشد، می‌تواند به سوی سلامت و سعادت گام بر دارد.
با این تفاسیر، اما نگاهی به بازار کتاب‌های ورزشی در تابستان سال جاری همچنان نشان می‌دهد که وضعیت نشر این کتاب‌ها حتی نسبت به بهار امسال تفاوت فاحشی نداشته و در فهرست موضوعاتی که حتی یک درصد در وضعیت نشر کشور سهم دارند هم نیامده است. به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایبنا،ضروری به نظر می‌رسد که متولیان ورزشی در کشور نیز به وضعیت بازار نشر کتاب‌های ورزشی توجه بیشتری نشان دهند.
.Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com