گزارش//

رودخانه مهاباد و سیمایی که شهروندان را آزار می‌دهد

گروه گزارش: عبور رودخانه مهاباد از داخل این شهر که یکی از زیبایی های سیمای این شهر است، مدتی است بر اثر بوی نامطبوع آن باعث آزار شهروندان و بویژه ساکنان محلات حاشیه این رودخانه شده است.
۲ رودخانه از شهر مهاباد عبور می کند که یکی از آنها به نام رودخانه مهاباد از غرب این شهر (پس از تاج سد) شروع و پس از طی مسیری پنج کیلومتری به سد یوسف‌کند می رسد و رودخانه فصلی »یرغو« نیز که یکی از سرشاخه‌های رودخانه مهاباد است، از کوه‌های شرقی مهاباد و اطراف روستاهای »شیلان‌آباد« و »سیدآباد« سرچشمه می‌گیرد و پس از عبور از بخشی از شهر مهاباد، پایین‌تر از بوستان خانواده وارد رودخانه اصلی مهاباد می‌شود و سپس همراه آب این رودخانه به سمت دریاچه ارومیه روانه می‌شود.
مردم این شهر از قدیم خاطرات زیادی با رودخانه مهاباد دارند و روزگاری این روخانه تنها جاذبه نبود بلکه به دلیل رونق ماهیگیری در آن رزق و روزی برخی از خانواده های مهاباد را نیز تامین می کرد و اواخر هفته خانواده ها برای تفریح و حتی شنا در آن به حاشیه این رودخامه می رفتند و برخی خانواده ها در آن حتی شستشو اسباب و اثاث منزل را هم انجام می دادند.
اما پس از احداث سد مهاباد در دهه ۵۰ در بالا دست رودخانه و ورود فاضلاب برخی محلات مهاباد به این رودخانه، برخی کارکردهای آن از جمله ماهیگیری در آن از دست رفت و اکنون این رودخانه که بر روی آن ۶ دهنه پل نیز نصب شده، زیبایی خاصی به شهر مهاباد بخشیده است.مدتی است برخی شهروندان و رهگذران از بوی بدی که از این رودخانه متصاعد می شود گلایه دارند، همین موضوع را سوژه گزارشی قرار دادم و به برخی محلات حاشیه این رودخانه رفتم تا ببینم در واقع چنین مشکلی تا چه حدی واقعیت دارد.
در نخستین گام در مسیر رودخانه مهاباد به نزدیک پل آموزش و پرورش رفتم، در این فصل از سال آب رودخانه مهاباد جریان ندارد و به همین دلیل آب و شاید بخشی از فاضلاب محلات بالا دست این منطقه وارد بستر رودخانه شده بود و بر اثر تجمیع آن بوی بدی به مشام می رسید.زیبا سازی حاشیه پل که مدتی قبل انجام شده بود، بر زیبایی این مسیر افزوده بود اما دریغ از اینکه بوی بد آب تجمع شده باعث می شد که زیبایی این مسیر کمتر دیده شود.
با یکی از رهگذران که ماسک زده بودف هم صحبت شدم وی گفت: وقتی این بوی را احساس ی کنم سردرد می گیرم و به همین دلیل است تا موقعی که از این مسیر تردد می کنم از ماسک استفاده می کنم.
ناصر محمدی افزود: من دوست دارم این مسیر را پای پیاده طی کنم اما اعضای خانواده ام به خاطر بوی بد مسیر، با خودرو تردد می کنند و برای طی این مسیر با من همراه نیستند.وی اضافه کرد: هوا کمی خنک شده و تا حدودی از بوی بد ان هم کاسته شده اما مدتی قبل بوی رودخانه بسیار شدیدتر بود و حتی خودروها هنگام تردد در این مسیر شیشه خودرو خود را بالا می بردند.
پس از پایان این گفت و گو کوتاه راهم را ادامه دادم و به پل قانع در نزدیکی پارک خبرنگار مهاباد رسیدم، در آن مسیر هم بوی بدی از رودخانه متصاعد می شد اما جریان بسیار کمی از آب در این مسیر وجود داشت.
یکی خانواده هم برای صرف نهار مشغول برپا کردن سفره و ظاهرا مسافر بودند.پدر این خانواده که از یکی از شهرهای استان کردستان به مهاباد سفر کرده بودند گفت: ما از داخل ماشین مسیر را نگاه کردیم و اینجا بسیار زیبا به نظر می رسید اما وقتی که پیاده شدیم و زیرانداز و سفره با پهن کردیم متوجه بوی بد رودخانه شدیم و چون نهار سرد می شد دیگر جابجا نشدیم.مهران فروغی افزود: این همه هزینه برای زیبا سازی این مسیره شده است و اما حیف که بوی بد رودخانه باعث می شود که مردم نتوانند در این مسیر زیبا استراحت و تفریح کنند.وی اضافه کرد: اگر شهرداری هر سال بخشی از روخانه را لایروبی کند دیگر این مشکل به وجود نمی آید.
آب سد مهاباد باید رهاسازی شود
مسوول روابط عمومی شهرداری مهاباد گفت: حدود سه ماه است که هیچ آبی از سد مهاباد رهاسازی نشده و به همین دلیل آب در رودخانه جریان پیدا نکرده است و آب‌های تجمیع شده و ساکن در آنبوی بد گرفته است.سیدعطا سیدی افزود: در سالهای قبل در اوایل پاییز هم یک نوبت برای کشت پاییزه آب سد رهاسازی می شد و با جریان پیدا کردن آب ردخانه دیگر مشکل این چنینی پیش نمی آمد و با شروع فصل سرما و بارش برف و باران ردخانه تا حدودی جریان آب داشت.وی اضافه کرد: آب به همراه گل و لای انباشت شده در بستر رودخانه باعث شده است که این بوی بد از رودخانه متصاعد شود و تا زمانی که آب رهاسازی نشود این بوی بد همچشنان در مسیر رودخانه مهاباد تداوم خواهد داشت.
رهاسازی آب از سد مهاباد تا پایان زمستان ممکن نیست
مدیر امور آب مهاباد گفت: هم اکنون حجم آب ذخیره شده پشت مخزن سد مهاباد به ۵۶ میلیون مترمکعب کاهش یافته که این مقدار کاهش حجم آب در این سد طی ۱۰ سال اخیر بی‌سابقه بوده است و تا پایان زمستان که فصل آبگیری سد است، رهاسازی آب ممکن نیست.خالد رحمانی با بیان اینکه تا اسفند ماه برنامه‌ای برای رهاسازی آب سد در دست نداریم، اظهار کرد: تابستان امسال در راستای کمک به حفظ محیط زیست و احیای تالاب‌های این شهرستان، علاوه بر سهمیه بخش کشاورزی، یک میلیون مترمکعب آب به تالاب بین المللی »کانی برازان« رهاسازی شد.وی اضافه کرد:سد مهاباد دارای ۱۹۷ میلیون متر مکعب ظرفیت اسمی و ۱۷۲ میلیون متر مکعب ظرفیت مفید است که علاوه بر تأمین آب شرب شهر، بیش از ۱۲ هزار هکتار از اراضی کشاورزی این شهرستان را نیز زیر پوشش قرار می‌دهد.
سد مهاباد که در ضلع غربی این شهر احداث شده است تنها یک کیلومتر با شهر فاصله دارد و به همین لحاظ نزدیک‌ترین سد به مناطق مسکونی در جهان به شمار می‌آید.اما مسوولان این شهر ضمن ابراز نارضایتی از بوی بد رودخانه این شهر، برای لایروبی بستر رودخانه در مسیرهای داخل شهر اقداماتی را شروع کردند که یکی از آنها لایروبری بسیتر رودخانه مهاباد است.
لایروبی رودخانه مهاباد آغاز شد
شهردار مهاباد گفت: لایروبی رودخانه مهاباد در مسیر خیابان پلیس و پارک خبرنگار این شهر آغاز شد.بابک رستم‌پور اظهار کرد: در فاز نخست ابتدا، رسوب‌ها و لجن داخل رودخانه با استفاده از یک دستگاه بیل مکانیکی زنجیری و یک دستگاه بلدزر جمع‌آوری و پس از خارج شدن آب از رسوبات، به بیرون از محدوده رودخانه حمل می شود.وی اضافه کرد: طبق برنامه‌ریزی انجام شده لایروبی و برداشت رسوبات از رودخانه مهاباد تا قبل شروع رهاسازی آب از سد مهاباد تداوم خواهد داشت.
شهردار مهاباد با شاره به اتمام لایروبی رودخانه »یرغو« مهاباد نیز گفت: لایروبی و تخلیه مسیر رودخانه »یرغو« مهاباد حد فاصله منطقه سیدآباد تا انتهای خیابان پلیس به طول سه کیلومتر توسط نیروهای خدمات شهری با توجه به نزدیک شدن به فصل بارش‌ و جلوگیری از سیلاب‌های احتمالی انجام شده است.وی افزود: لایروبی رودخانه»یرغو« نیز با استفاده از ۲ دستگاه بیل مکانیکی و ۶ دستگاه کمپرسی انجام شد و به زودی حجم رسوبات تخلیه شده از این رودخانه پس از نقشه برداری آن مشخص می شود.رستم‌پور گفت: لایروبی رودخانه‌ها یکی از مهمترین مسایلی است که به هنگام بارش باران می‌تواند خطر جاری شدن سیلاب را کاهش داده و از ورود آب به سطح خیابان، مغازه و پیاده‌روها جلوگیری کند.
شهردار مهاباد در خصوص گلایه برخی شهروندان از بوی بد رودخانه مهاباد نیز اظهار کرد: با توجه به اینکه حدود سه ماه است که آب از سد مهاباد رهاسازی نشده است و آبی در رودخانه جریان ندارد، آب و رسوبات انباشت شده، بوی بدی ایجاد کرده است.
وی ابراز امیدواری کرد: با لایروبی رودخانه و رهاسازی آب سد و جریان پیدا کردن آب، مشکل بوی بد این رودخانه نیز از بین برود.حال با این اوصاف باید منتظر ماند که بر اثر بارش برف و باران دوباره آب رودخانه مهاباد و سرشاخه های آن جریان پیدا کند و آب تجمیع شده در بستر این رودخانه از آن خارج شود و یا اینکه زمستان به پایان برسد و امور آب مهاباد با رهاسازی آب، جریان دوباره رودخانه را برقرار سازد.اما نکته مهم این است مهاباد تنها شهری نیست که رودخانه از داخل شهر جریان پیدا کرده باشد، دیگر شهرهای این منطقه از این پتانسیل به خوبی استفاده کردند و نه تنها مشکل عبور رودخانه برای آنان معضل نشده بلکه از این جاذبه و پتانسیل به خوبی استفاده کرده و اماکن تفریحی و گردشگری را در حاشیه آن احداث کردند.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا، مسوولان مهاباد برای حل این مشکل و استفاده بیشتر از پتاسیل عبور رودخانه از داخل شهر و آن هم رودخانه‌ای که به دلیل قرار گرفتن در پایین دست سد که امکان و زمان رهاسازی آب آن تحت کنترل است، می توانند از اقدامات شهرداری مراغه و ارومیه که از نمونه های موفق در این زمینه است استفاده کند.شهرستان مهاباد با ۲۶۰ هزار نفر جمعیت در جنوب آذربایجان غربی واقع شده است.
Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com