راهکارهای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید عسل استان
مهدی قلی پور
گروه اقتصادی :هم‌اکنون ۳ شرکت تعاونی تولیدی با داشتن کارخانه‌ی بسته‌بندی عسل، پرورش و تولید ملکه، بیش از ۱۰۰۰ کلونی زنبور عسل و فروشگاه عرضه محصولات تولیدی نقش موثری را در جذب عسل، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید ایفا می‌کنند.
آزمایشگاه بهترین روش تشخیص کیفیت عسل است و هر چند می توان با نگاهی به ظاهر عسل تا حدودی در خصوص کیفیت آن اعلام نظر کرد اما در مورد ارزش غذایی فقط آزمایشگاه مرجع مورد اعتماد است.
آذربایجان‌غربی از قطب‌های تولید عسل در کشور است و سالانه ۲۹ درصد عسل تولیدی کشور در آذربایجان‌غربی تولید و عرضه می‌شود.
آذربایجان‌غربی یکی از قطب‌های مهم تولید عسل در کشور بوده که با داشتن بیش از ۹۵۳ هزار کندوی مدرن و بومی و با تولید سالانه بیش از ۱۸ هزار و ۵۰ تن عسل، رتبه‌ی نخست کشوری را به خود اختصاص داده است.
طبق آمارهای رسمی؛ سال گذشته در مقایسه با ۲ سال پیش از نظر تولید عسل ۵ درصد، به‌لحاظ شمار کندوها ۱۵ درصد و از نظر شمار زنبورداران، حدود ۱٫۶ درصد رشد داشته است و هم‌اکنون بیش از ۹۵۰ هزار کندو شامل ۸۶۰ هزار کندوی مدرن و ۸۹ هزار کندوی بومی در استان وجود داشته که میانگین تولید عسل از هر کندوی مدرن ۲۰٫۶ کیلوگرم و از کندوی بومی ۷٫۱کیلوگرم است.وجود ۱۴ تعاونی زنبورداری فعال در زمینه‌ی تهیه‌ی نهاده‌ها و ملزومات اولیه زنبورداری، ۶ کارخانه موم آج‌کنی، ۴ کارخانه و ۶ کارگاه بسته‌بندی عسل به‌صورت نیمه اتوماتیک در سطح استان از دلایل رشد و رونق زنبورداری در این استان است.
مسئولان جهاد کشاورزی استان همچنین اخیرا از فراهم شدن مقدمات اولیه برای اجرای یک پروژه بزرگ اصلاح و پرورش ملکه در جمعیت‌های بسته که با واگذاری ایستگاه پرورش ملکه خوی به تعاونی زنبورداران این شهرستان عملیاتی می‌شود خبر دادند و معتقدند که تثبیت صفات مطلوب در توده‌های بومی از جمله مقاوم‌سازی در برابر بیماری‌ها، زمستان‌گذرانی مطلوب و آرام بودن از اهداف اجرای این طرح است.این در حالی است که زنجیره‌های تولیدی عسل در آذربایجان‌غربی به‌عنوان نخستین استان دارای این زنجیره تولید در کشور تکمیل است و در این راستا هم‌اکنون ۳ شرکت تعاونی تولیدی با داشتن کارخانه‌ی بسته‌بندی عسل، پرورش و تولید ملکه، بیش از ۱۰۰۰ کلونی زنبور عسل و فروشگاه عرضه محصولات تولیدی نقش موثری را در جذب عسل، افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید ایفا می‌کنند.
از توانمندی‌های این استان در زنبورداری اجرای دو مقطع تحصیلی کاردانی و کارشناسی زنبور عسل که اکنون در شهرستان‌های ارومیه و خوی توسط مرکز آموزس عالی شهید باکری در حال اجراست و هر سال نیز با برگزاری و اجرای دوره‌های پرورش زنبورعسل صنعتی درجه ۱و۲ و پرورش ملکه با نظارت سازمان جهاد کشاورزی در شهرستان‌های مختلف که باعث رشد و توسعه این صنعت زنبورداری در سطح کشور شده است.طبق گفته مسئولان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی, شمار بهره‌برداران این بخش بالغ بر ۵۷۲۰ نفر است و ۲۲۷۴ نفر نیز به صورت فصلی در زمینه پرورش و تولید عسل در زنبورستان‌های استان فعالیت می‌کنند و شهرستان خوی ۵ درصد عسل تولیدی استان در حدود ۹۹۶۰۰ کیلو گرم را با داشتن بیش از ۳۳۰ هزار کندوی زنبور عسل تولید می‌کند.
تقویت بنیه علمی و فنی تولیدکنندگان و آشنایی با روش‌های نوین زنبورداری ، تقویت تشکل‌های بخش خصوصی و تعاونی‌های زنبورداران استان، افزایش راندمان تولید عسل از یک کندوی قوی و جلوگیری از گسترش و تکثیر بی‌رویه کلونی‌ها، تولید و پرورش ملکه‌های اصلاح شده متناسب با سازگاری و شرایط جغرافیایی منطقه، پیگیری و ایجاد کارخانجات صنایع تبدیلی برای توسعه‌ی صنعت زنبورداری و ایجاد تنوع محصولات از جمله اهداف و برنامه‌های اولویت دار بخش زنبور عسل باید باشد.
از سوی دیگر؛ فرهنگسازی و برطرف کردن موانع موجود در بیمه‌ی محصولات کشاورزی و افزایش سطح پوشش بیمه، برنامه‌ریزی برای توسعه و اشتغالزایی این صنعت و خارج کردن از تولید تک محصولی و تولید عسل ارگانیک بدون سموم و ایجاد انگیزه برای زنبورداران در تولید سایر فرآورده‌های زنبور عسل از جمله زهر زنبورعسل، ژله رویال، گرده ، موم و بره موم و اختصاص تسهیلات و اعتبارات لازم برای این بخش از دیگر اهداف و سیاست‌های مسئولان امر در این راستا باید باشد.
عمده شهرستان‌های برداشت عسل آذربایجان‌غربی نیز خوی، ارومیه و پلدشت است و استان آذربایجان‌غربی به‌علت هم‌جواری با کشورهای ترکیه، جمهوری آذربایجان و عراق موقعیت بی‌نظیری در صدور این محصول به کشورهای اروپایی دارد و افق آینده این صنعت پیش به سوی تولید عسل ارگانیک و ایجاد صنایع تبدیلی و بسته‌بندی عسل و خارج شدن از تولید تک محصولی است.
این در شرایطی است که عسل طبیعی در بهبود بیماری های قلبی و گوارشی و غیره کمک کرده و یک غذای مفید برای کودکان دو سال به بالا به حساب می آید که در رشد آن ها تأثیر به سزایی دارد، همچنین مصرف آن در کودکان و کهنسالان به علت هضم و جذب سریع حائز اهمیت است. عسل طبیعی به علت جذب سریع در داخل دستگاه گوارش، تخمیر الکلی ایجاد نمی کند و وجود اسیدهای آزاد در آن سبب جذب مواد چربی شده و کمبود آهن را جبران می کند. استفاده از آن به عنوان منبع انرژی در ورزش هایی چون : فوتبال، شنا، دو، کشتی، دوچرخه سواری بسیار معمول است. طبق آمار رسمی, زنبورداران شهرستان مهاباد هم سالانه افزون بر سیصد تن عسل تولید و روانه بازارهای داخلی و خارجی می کنند و ۱۸هزار و ۵۰۰ تن عسل از بیش از ۹۵۰ هزار کندوی مدرن و بومی استان آذربایجان غربی برداشت شد.این در حالی است که فراهم شدن مقدمات اولیه برای اجرای پروژه بزرگ اصلاح و پرورش ملکه در جمعیت‌های بسته که با واگذاری ایستگاه پرورش ملکه خوی به تعاونی زنبورداران این شهرستان عملیاتی خواهد شد، نیز در نوع خود قابل تقدیر است.
نوشته شده توسط admin در سه شنبه, ۰۵ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۴:۴۹ ق.ظ
