ذات وحدت ملی در همگرایی و همنوایی هویتهای متعدد است
گروه جامعه:یک دکترای جامعه شناسی گفت: ذات و خمیرمایه وحدت ملی در همگرایی و همنوایی هویت¬های متعدد و متکثر است.
دکتر حسن اسماعیل‌زاده با بیان اینکه هویت ملی و هویت قومی دو مولفه اساسی در شکل¬گیری هویت ایرانی محسوب می‌شوند و همسازی فراوانی بین این دو وجود دارد، اظهار کرد: احتمال و برآورد وقوع گسست و فاصله میان اقوام ایرانی با یکدیگر و تعمیق شکاف میان آنان باعث کاهش انسجام و یکپارچگی اجتماعی در جامعه می¬شود. وی ادامه داد: هویت قومی مجموعه‌ای خاص از عوامل عینی، ذهنی فرهنگی، اجتماعی، عقیدتی و نفسانی است که در یک گروه انسانی متجلی می‌شود و آن را نسبت به دیگر گروه‌ها متمایز می‌سازد.
* هویت جمعی هویت قومی و ملی را نیز در برمی‌گیرد
این دکترای جامعه‌شناسی با تاکید براینکه هویت جمعی که هویت قومی و ملی را نیز در برمی‌گیرد به معنای درک ما از این مطلب است که چه کسی هستیم، درک چه کسی بودن نیز همواره با این واقعیت همراه است که دیگران کیستند افزود: بنابراین هویت همواره در ارتباط با دیگری شکل می‌گیرد و متکی به تفاوت و شباهت است. اسماعیل‌زاده بیان کرد: عدم تجانس و تعارض میان اقوام و خرده فرهنگ‌های ایرانی موجود در جامعه متکثر و متنوع فرهنگی ایران و فاصله گرفتن آن¬ها از یکدیگر مایه نگرانی و اسباب دل¬ مشغولی علاقمندان، نخبگان و صاحب¬نظران است. وی تاکید کرد: طبیعتا افزایش ارتباطات درون قومی و برون قومی، برقراری روابط و مشارکت اجتماعی افراد با هم قومی¬ها و همچنین سایر اقوام، از طریق برگزاری جشنواره¬ها و ایجاد آیین‌های پیوندگر به منظور افزایش همبستگی درون و میان اقوام امری ضروری و لازم به نظر می¬رسد. این مدرس دانشگاه گفت: یکی از مهم‌ترین ضرورت¬های وجودی برگزاری اینگونه آیین¬ها در ایران امروز احساس تعارض و تضاد بین هویت ملی و هویت¬های قومی از یک طرف و تعارض میان اقوام از طرف دیگر است.
*هویت ایرانیان چند بعدی یا ترکیبی است
وی ادامه داد: ذات و خمیرمایه وحدت ملی را باید در همگرایی و همنوایی هویت¬های متعدد و متکثر دانست که با برگزاری جشنواره¬ها و بازخوانی و معنابخشی دوباره به میراث فرهنگی مشترک گروه¬های قومی این مهم امکان¬پذیر خواهد بود. اسماعیل زاده با اشاره به اینکه هویت ایرانیان چند بعدی یا ترکیبی است تصریح کرد: میان ابعاد و منابع هویت‌بخش جامعه ایرانی تناقض و تعارض و ناسازگاری وجود ندارد بلکه هویت جمعی فرهنگی جامعه ایرانی همزمان از چند منبع مختلف سرچشمه گرفته و به دلیل خصلت تدریجی تاریخی و استمراری بودن فرآیند تکمیل ظرفیتهای مختلف آنها در شرایط سازگاری و انطباق با همدیگر قرار دارد. این دکترای جامعه‌شناسی عنوان کرد: جامعة ایران متشکل از اقوام مختلفی است که هر کدام از این قوم‌ها دارای تفاوت‌های فرهنگی-زبانی و … با سایرین است. همان‌گونه که مطرح شد، بازخوانی و معنابخشی میراث فرهنگی مشترک اقوام و تاکید بر نقاط قوت و برجستگی¬های فرهنگی اقوام مختلف و مزیت¬های خاصی که هر کدام دارند، باید بیشتر مدنظر گردانندگان و برگزارکنندگان جشنواره اقوام ایران زمین باشد.
*رابطه تعارض آمیز و قطبی میان اقوام ایرانی وجود ندارد
وی با بیان اینکه هویت قومی و هویت ملی هر دو در میان اقوام ایرانی به طور توأمان قوت و برجستگی دارند و میان آن¬ها رابطه تعارض آمیز و قطبی وجود ندارد، خاطر نشان کرد: این دو مکمل یکدیگر بوده و در طول هم قرار دارند. این مدرس دانشگاه مهم¬ترین آسیبی که اقوام را تهدید می‌کند رواج تفکرات قوم¬ مدارانه دانست و با اشاره به اینکه متاسفانه این مهم در بین بعضی اقوام در حال رشد است، عنوان کرد: همان طور که می-دانیم هویت قومی ناظر بر برخی ویژگی‌های فرهنگی از جمله زبان، گویش رسوم، ارزش¬ها و هنجارها و … است که گروه‌های قومی با تفاخر به این ویژگی‌ها و برجسته‌کردن برخی از آن¬ها، احساس برتری بر اقوام دیگر داشته که این خود منشأ تعارض قومی و مانع ایجاد اتحاد و انسجام در سطح جامعه است. اسماعیل‌زاده تاکیدکرد: فاصله گرفتن از قوم¬ مداری، آموزش مناسب، فقدان تبعیض احترام به خرده فرهنگ¬ها به ویژه در سطح رسانه¬های ملی و استانی و … باید در اولویت برنامه‌ریزی¬های فرهنگی قرار گیرد به نحوی که قومیت¬ها احساس کنند که به فرهنگ بومی و قومی آن¬ها بها داده شده و مورد احترام است. وی افزود: کیفیت تعاملات و مناسبات میان ملیت و قومیت¬ها با هم یا قومیت¬ها با یکدیگر همواره مثبت و هم افزایانه نیست. این دکتری جامعه شناسی با بیان اینکه رواج قوم¬گرایی که پدیده¬ای اجتماعی و چندبعدی بوده گاه ممکن است آثار اجتماعی مثبت یا منفی داشته باشد و بر نوع تعاملات تاثیر بگذارد، مطرح کرد: احساس تعلق به قوم فی‌نفسه منفی نیست و چه بسا آثار بسیار مثبتی نیز داشته باشد.
*قوم¬گرایی در معنای تعلق مثبت به قوم با عام گرایی منافاتی ندارد
اسماعیل زاده با تاکید براینکه قوم¬گرایی در معنای تعلق مثبت به قوم با عام گرایی منافاتی ندارد، اضافه کرد: با این‌حال، قوم¬گرایی وجهی منفی نیز دارد و آن تمایلی خاص¬گراست که در آن اعضای یک گروه قومی حیات اجتماعی خود را در تقابل یا حتی تخاصم با اقوام دیگر می¬بینند. در چنین حالتی نقش نهادها و سازمان¬های فرهنگی بیش از پیش مهم می¬شود. تلاش جهت بالا بردن آگاهی افراد جامعه نسبت به اقوام و خرده‌فرهنگ‌های مختلف، تاکید بر وجوه اشتراک و دوری از وجوه افتراق تنش¬زا باید در طراحی و تدوین بسته‌های فرهنگی، برگزاری همایش¬ها، نشست¬ها و دیگر آیین¬ها در اولویت قرار بگیرد.
*ایجاد همگرایی بین اقوام مختلف کشور یکی از کارکردهای سمن¬هاست
این مدرس دانشگاه یکی از مهم‌ترین کارکردهای سمن¬ها را ایجاد همگرایی بین اقوام مختلف کشور برشمرد و با باین اینکه یکی از محورهای اصلی فعالیت سمن¬ها، اقوام، با حوزه فعالیت اتحاد اقوام و کمک به انسجام و وحدت ملی است، یادآور شد: دست¬یابی به این مهم از طریق تحقق موضوعاتی همچون کمک به انسجام و وحدت ملی، حفظ سنت‌ها، آداب و رسوم احیای سنت¬های پسندیده اقوام و توسعه فرهنگ بومی است. وی با بیان اینکه عدم وابستگی سمن¬ها به دولت و حاکمیت در کنار اعتماد و مشارکت آگاهانه و اختیاری، دو مولفه اصلی هستند که ظرفیت سمن¬ها را در این زمینه را افزایش داده¬اند، عنوان کرد: استفاده از ظرفیت نخبگان قومی در کنار ویژگی¬های فوق می¬تواند زمینه را برای ارتباط بهتر و بیشتر میان اقوام و به تبع آن افزایش اعتماد بین قومی فراهم آورد.
Arazazarbaijankhabarname@gmail.com
نوشته شده توسط admin در جمعه, ۱۶ اسفند ۱۳۹۸ ساعت ۸:۰۴ ب.ظ
