حضرت ابراهیمین داستانی

علیرضا ذیحق
تانری لیق ایدّعاسی ائده ن ” نمرود ” کی عصرین اَن گوجلو و احتشام لی پادشاه لاریندان ایدی ، بیر گون قصرین باش منجّمی نی چوخ دوشونجه لی و کدر لی گؤرونجه ” نییه بئله پوزقونسان می ؟ ” دییه جاواب ائشیت مه دی. آنجاق نمرود ون ائتدی یی ایصرار اوزره ، اولدوز لاردان آنلادیقی آجی بیر حقیقت دن بئله سؤز آچدی:
“بو گون لرده بیر اوغلان ائولادی دوغو لاجاق کی گله جک ده سلطنت و تاج تختین تمل لرینی تیتره درکن ، خلقین سنه اولان معنوی اینانجینی دا سوسدالدیب تفرقه یه سَبَب اولاجاق دی. ”
نمرود غضب له نه رک چوخلی صلاح و مشورت دن سونرا فرمان وئردی هر ائله و عائیله یه جاسوس لار قویولسون کی هر هاردا اوغلان اوشاقی دوغولورسا دایانیلمادان اؤلدورولسون .
بئله لیک له بوتون اؤلکه ده وحشت و قورخو یاشاناراق مین لر اوشاق قانینا بله نیب بیر ایله جان خلقه قان اوتدوردولار. او گون لرده حضرت ابراهیم آنا بطنین ده اولاراق ، آناسی حامیله لی یی نین سون آی لارینی داغلار قوینونداگؤز لردن کناریاشایاراق بالاسینی دوغوری. سونرا دا اونو امیز دیریب بَله یر کن اَمن بیر غاراقویوب قاییدیر خلقین ایچینه . او هرگون ائولادینا باش ووراراق بیر گون گؤرور کی ابرا هیمین بارماق لارین دان سود چاغلاییر و آجدیقدا بارماق لارینی آغزینا آپاراراق اونلاری اَمیر. آناسی یبیر جه تانری نین حیکمت و مصلحَتی نه حئیران قالاراق گؤرور کی آز بیر مدّ ت ده ایسه بالاسی بؤ یویوب بوی آتدی.
حضرت ابراهیم اون اوچ یاشینا جان تکجه آناسی نان گؤروشسه ده بوتون طبیعتی و داغ داشی دولاشاراق آی ، اولدوز ، گونش و کایناتی دوشونه رک گؤرونمز بیر جه آللاها اوره ک دن اینام بسله یه رک بیر گون آناسی دئدی :
“خلق ایچینه گلدیک ده اینانجی نی گیزلت کی بو اؤلکه ده هامی نمرودی اَن بؤیوک بیر تانری تک نییاییش ائدیر و چوخلو بت خانا لاردا وارکی خلق، او داش دان آغاج دان یوغرولموش بت لاری تانری بیلیب اونلارا سجده ائدیرلر. ”
حضرت ابراهیم اؤز آجی تقدیرینه سون قویماق اوچون آللاه تعالا یا گووه نه رک خلق ایچره قاییتما غا قرار وئریر. آناسی اونا بو ایشین نه قَدَر خطر لرین دن دانیشسا دا ابراهیم آناسی لا بیر لیک ده عائیله سی ایچره قاییدیر. ابراهیم ین آتاسی آزَرکی اوغلونون وارلیقین دان و خانیمی نین بو گیز لی سیرریندان ، اوزونه گتیرمه دن خبری وار ایدی ابراهیمی ائوده گؤردوک ده باغرینا باسیب و اونون ییرمی یاشیندا بیر گنج ای ییت گؤروندویو اوچون هامی یا دئدی:
” غربت ده کی اوغلوم دور ایل لر سونرا ائوه قاییدیب دیر. ”
ابراهیم عائیله سی له یاشارکن خلقین چیرکین عمل لرینی گؤره رکن اونلارا بیرجه گؤرونمز آللاهدان سؤزآچسادا ، نمرود ون قورخونج کؤلگه سی سانکی بوتون گؤزلری و قولاقلاری کار ائتمیشدی.بیرگون حضرت ابراهیم یارانان بیر فورصَت دن فایدالاناراق ، شهرین اَن عظمت لی بت خاناسینا گئدیب بوتون بت لارا یئمک ایچمک تعارف ائده رک اونلاردان هئچ بیر سس و حرکت گؤرمه دن ،بالتانی گؤتوروب بوتون بت لاری قیریب یئره تؤکدو. سونرادا بالتانی لاپ بؤیوک بت ون الینه وئردی.
نمرود و آداملاری بو ایش دن خبردار اولاراق ابراهیم نن هر نه سوروشسالاردا ، او حضرت طعنه لی حالت ده بویورور:
” بو ایش او بؤیوک بت ون ایشی دی. اینانمیر سیز اگر ،اؤزون دن سوروشون !” هامی دینیب دانیشمادان دوروب باخاراق ، ابراهیم اؤزونو آللاه طرفین دن مأمور اولدوغونو بیلدیره رک خلقی اؤز رسالَتینه و گؤرونمز بیرجه آللاها دعوت ائتدی.
نمرود ون نَظرینه بو ایش بؤیوک بیر سوچ ساییلاراق ، ابراهیمه آغیر جزالار کسدیردی. امر ائتدی حضرت ابراهیمی اودلار آلاو لار ایچره آتیب یاندیرماق اوچون تونقال لار قالانسین . ائله بیر اود یاندیردیلار کی آتش لر گؤیه یوکسه له رک ، گؤی ده اوچان قوشلار دا کاباب اولوردولار.
حضرت ابراهیمی مانجاناق ایله اَن اوجالاردان ، آلاولار ایچینه آتارکن ، بیر آن دا یئر گؤی دیله گله رک اونون تانری دان نجاتینی دیله ییب مَلَک لر آغلاشدیلار:
” ای آللاهیمیز بیر عصر ده کی ابراهیم قَدَر سنی کیمسه سئومه ییر ، ندن گرک بو آجی و قورخونج تَقدیری یاشایا ؟”
حضرت ابراهیم آتش لر قوینونا دوشمه دن ، تانری نین اَمری ایله جبرئیل اونو یئر گؤی آراسیندا توتاراق، اود آلاولار بیر آن دا بوز تک سویویوب ابراهیمین جانینا اوشوتمه دوشدی. سونرا دا خلقین گؤزو اؤنون ده او آتش لر بیر گولوستانا چئوریلیب گول چیچک لی بیر باغ اولدی. هامی بو ایشه حئیران قالاراق ابراهیمه ایمان گتیره نلر اولدی و دئدی لر :
” اگر بیر تانری وارساکی سییتاییش ائتمه یه لاییق دیر اودا حضرت ابراهیمین آللاهی دیر. ”
بو آن دا بیر ساحر خلق ایچینه گئده رک ایدّعا ائتدی :
” بو بیر حوققادی و من ائله یه بیل له م بیر وِرد اوخویوب دوعا ائتمک له ، ابراهیمی بیر گؤز قیرپیمین دا یاندیریب یاخام .”
بو ساحرین سؤزو هله آغزین دا ایدی کی گؤرونمز بیر یئردن آلاولی بیر اوخ اونون قلبینی سؤکدی و جماعت حئیرت لر ایچره دالاراق ، بیرجه تانری یا ایمان گتیردیلر. ”
حضرت ابراهیم ین بو عظمت لی معجزه لری و بو چئشید نجات تاپماسی ، نمرودی وحشته سالاراق دئدی :
” ای ابراهیم منه اؤز آللاهین دان دانیش گؤروم داها نه گوجی واردی؟”
حضرت ابراهیم دئدی :
” منیم آللاهیم ائله بیر گوجه صاحیب دیر کی اؤلدوروب دیریلتمک فقط اونون اَلین دن گله بیلر.”
نمرود ” بو ایشی ائله من ده گؤره بیل لم ” دییه دستور وئردی ایکی نفرین بوینونو ویر سین لار.آنجاق ابراهیم اونلارین یئنی دن دیریلمه سینی ایسته رکن نمرود بو ایشه عاجیز قالاراق ، حضرت ابراهیم سؤزون دوامینی بئله گتیردی :
” منیم تانریم گونشی مشرق دن چیخاریر کی سن ائده بیل سن ،اونو مغرب دن چیخارت !”
نمرود ، تانری لیق ایدّعاسی ائتمک ایله، سونرالار آللاه تعالا دونیانین اَن نارین و بالاجا بیر یارانیشی نی کی میغ میغا دان عیبارت ایدی اونا مسلّط ائتدی و قیرخ گئجه گوندوز او میغ میغ نمرودون بورنوندان گیره رک بئنینن ده دولاندی و آخیرداشیدّت لی عذاب لارلا هلاک اولدی.
آمما نمرود اؤلمه دن، اوحضرت ابراهیمین یاشامینی چوخ چتین له درکن اونو سورگون ائتدیریر.ابراهیم کی اؤز خالا سی قیزی ” ساره ” ایله ائولن میش دی حضرت لوط ایله بیر لیک ده کی هم قاینی و هم خال اوغلوسو یدی شاما گئتدیک دن سونرا بیت المقدّسه هیجرت ائدیر لر.
اونلار نمرودون تورپاقلارین دان چیخاراق ” عراره ” آدلی بیر پادشاهین مولکونه کی ” قبطیان “دئییلیردی چاتارکن،مأمورلار ابراهیمین کجاوه سین ده گؤزل بیر قادین گؤره رک پادیشاها خبر وئریر لر .
پادشاه گلیب کجاوه نین اؤرتویونو آچیب” ساره” نی گؤرمک ایسته یینجه اَلی قورویور و باشلاییر حضرت ابراهیمه یالوار یاخارا کی اگر اونون دوعالاری له شفا تاپیرسا ” قبطیان ” اؤلکه سین ده حیشمت و جلال لا یاشایا بیلَر. ابراهیم آللاه درگاهینا اَل لرینی قاغزارکن پادیشاه در حال شفا تاپیری آمما او یئنه عیبرت ائتمه دن “ساره ” یه اَل اوزالتماق ایستیر کی بو دفعه اَل لری قورویارکن بیلک لری ده گوج دن دوشوری. عراره ایشی بئله گؤرونجه حضرت ابراهیمه دئییر :” سن و آللاهین پاک ، طاهیر و غئیرت لی سی نیز و اینان بیر داها نه ” ساره ” یه و نه ده کیمسه نین ناموسون دا گؤزوم اولمایاجاق دیر. من گؤرونمز آللاها ایمان گتیره رک سن دن ایسته ییره م کی بیر داها منه شفا دیله یه سن !”
حضرت ابراهیم تانری یا :” اگر وئردی یی سؤزده دورورسا اونون شفاسینی وئر ” دییه عراره نین قوللاری آچیلیرو اَلین دن گلن حؤرمتی اسیرگه مه دن ” ساره ” یه “هاجر” آدلی بیر کنیز باغیشلاییر و ابراهیمین دعوتینی بیرجه آللاهی سییتاییش ائتمه ک اوچون جان ائوین دن اولاراق قبول ائدیر.
حضرت ابراهیم آز مدّت اوردا قالسادا ، لوط نبی نی ” شامات ” تورپاق لارین دا اؤز یئرین ده جانشین قویاراق اؤزو اصحابی ایله برابر ، باش آلیب اوزاق لارا گئدیر.
ایل لر کئچسه ده ابراهیم له ساره نین اوشاقلاری اولمور تا کی ساره نین ایصراری ایله حضرت ابراهیم هاجر ایله ائوله نه رک اسماعیل آدلی بیر اوغلو اولور.
ابراهیم بیر گون گزیب دولاشارکن آللاهین بوتون یاراتدیق لارینی حئیران لیق لا ایز له یه رک بیردن بیره جانسیز بیر نهنگین بدنینی سویون کناریندا گؤرور کی قورد قوشلار داراشیب اونون اَت قانینی یئمک ده دیلر . حتتا سوموک لره یاپیشان نارین اَت لردن ده کئچمیرلر. بو گؤرونوش دن ابراهیمین اوره یی اود اولوب آلاولاناراق اوزونو تانری یا توتاراق دئییر :
“ای بؤیوک تانری ، منه گؤستر کی نئجه اولا بیلر بیر اؤلموش وارلیق کی اونون جیسمی باشقا حئیوانلارین اَتی نن و قانی نان قاریشیر یئنه دیریله بیله ؟”
تانری “بو ایشه مگر اینانمیرسان کی بئله بیر ایسته یین واردی ؟” دییه ابراهیم بؤیوک اوتانج ایله آرتیریر :
“بوتون کؤنلوم له بو ایشه یقینیم واردی آمما یئنه گؤزلریم له گؤرمک ایستیره م.”
اولو تانری ابراهیمه فرمان وئردی دؤرد جوره قوش کی عیبارت ایدیلر ” طاووس” ، ” قارتال ” ، ” خوروز” و” اؤردک ” دن ، حاضیر ائده و اونلاری ذِبح ائده رک هَوَنگه سالیب دؤیه . او قَدَر کی اَت لری و سوموک لری بیر – بیر یندن سئچیلمه یه سونرا او قاریشیق اَت لری داغلار اوزه رین ده چئشیدلی یئرلره قویوب قوشلارین دیمدیک لرینی اَلین ده توتاراق تانری ایذنی له بیر داها دیریلمه لرین ایسته یه . آردی وار