ادریس نبی‌نین داستانی

علیرضا ذیحق
آنادیلیمیز:ادریس، نوح حضرت لری نین بُویوک جَددی ساییلاراق، دوزگون لویو و دوغرو دانیشماقی له، مهربان آللاهین لوطفونو مرحمتی نی قازانان و یوکسک معنوی اینام لارا صاحیب اولان بیر پیغمبرایدی.
او یئر اوزونده ایلک دفعه قلم له یازماغا باشلایان و ایلاهی حیکمت لری یازی یا آلان بیر اینسان ایدی. »یبوراسب« آدلی ظالیم بیر پادشاهین دؤرونده یاشایاراق، مین لر حاقسیزلیق و عدالت سیزلی یه شاهید اولوب اوره یی او ظولم لردن قان چاناغی اولموشدو. تا کی شاه و مَلَکه بیرگون مظلوم بیر رعیّت ین توپراق لارینی ألیندن چیخارماق ایچون، واهی تؤهمت لرله اونو اؤلدوتدوروب بالالارینی یئتیم قویورلار. تانری نین غضبی اود آلاوتک آلیشاراق ادریسه وَحی ائدیرکی پادشاهین حوضورونا گئدیب اونا: »نئجه قی یدین بو جینایته و طاماحاکی اونون هائیله سی دیدرگین اولاراق نامحرم لر ألینده اسیر اولدولار!؟« دئیه کی او بو سؤزلری سؤیله دیک ده »یبوراسب« و قصرین مَکیرلی ملکه سی ادریس ین اؤلومونه فرمان وئریب قیرخ نفر گیزلی حالدا مأمور اولدولارکی تئزلیک له اونو قَتله یئتیرسین لر.
ادریس ین بو ایش دن خبری اولارکن تانری ایله مُناجات ائدیب آللاه تعالایا یالواریر کی تا ظولم ایله داوارنماق بوتون لوک له بو اؤلکه ده ترک ائدیلمی ییب دی و گوناه ایشله مک سو ایچمک کیمی بیرزاد دی رحمت یاغیشی هئچ بیر زامان اورایا یاغمایا.
تانری بویوردی: “بئله اولورسا او اؤلکه بیر خرابه یه دؤنوب سایسیز اینسانلار هلاک اولوب آجی چکه جک لر.”
ادریس حضرت لری بو ایلاهی عَذابا یئنه ایصرار ائده ر ک تانری نین امریله بیرجه آللاها اینانان صالیح اینسانلارلا داغلارا گئدیب کؤهول لرده یوردیووا سالماق قرارینا گلدیر. ملک لر اونلارین روزی سینی هرگون یئتیره رک تانری عذابی او شَهره نازیل اولوب سولار قورویور و هئچ بیر بیتگی یئردن گؤوَرمیر. جماعت آزقالا بیر ـ بیری نین أتین یئیه رک شاه و ملکه ده ییرتیجی ایت لرین خؤره یی اولارلار. شَهَرده کیمسه قالمادان هره باش آلیب باشقا بیر یئره گئتمک مجبوری یه تینده اولور. ایللر اؤتوب فلاکت لی یاشاییش دان جانا گلن اینسانلار، بو عذابی ائتدی یی گوناهلاری نین ثَمَره سی بیله رک، بیرداها اؤز اؤلکه لرینه قاییدیب جان اینجیده ن قاوارالی پالتارلار گئییب باشلارینا تورپاق أله مک له، تانری یا اوز توتوب نجات یولو دیله ییرلر.
اولو تانری، ادریسه وحی یوللاییرکی: “خلق، پئشمان اولاراق توبه یه اوز گتیریب من ده اونلاری باغیشلاییرام. سئوگی من و رحمتیمی اونلاردان اسیرگه مه ییب بوتون گوناه لاریندان کئچیره م. آمما بو عذاب و اَذیی یه تی دایاندیرماق یئنه سنین ایسته یینه باغلیدیر.”
ادریس، تانری نین اونا وئردی یی وعده نی یئنه خاطیرلایاراق بؤیوک آللاها: “هله تئزدیر و بونلار بوننان دا آرتیق گرک چتین لیک چکه لر” دئدی.
تانری دا او لحظه دن ملک لره امر ائتدی کی بو گوندن، ادریس ین و اونون اصحابی نین روزی سینی کسه لر کی ادریس گؤره جماعت نه چکیری، ادریس و آداملاری اوچ گونه جان آج و سوسوز یاشایاراق، طاقت دن دوشوب صبرلری کسیلدی و ادریس تانری یا سجده ائده رک دئییر: “گؤروشونه نائیل اولمادان و هله اؤلومو دادمادان روزی می کسیب منی بوتون اقربامین و اصحابیمین دانلاقی آلتیندا نَدَن قویدون می تانریم؟”
اوجا تانری عظمت لی جلالی نان ادریسه بویورور:
“سن تکجه اوچ گون آجلیقا و سوسوزلوقا دؤزمه دن بوجور یالوار یاخارا دوشه رک، گؤر اونلارکی ییرمی ایل دی سنین ایسته یین اوزره، بو آغری لارا و آجی لارا دؤزوب لر، نه گون ده دیلر. سندن ایسته دیم شَفَقَت نورونو اونلارین حیاتینا ساچماقلا، کؤنول لرین شاد ائده ک کی اوره یین راضی اولمادی و ایندی سنده گرک باشقالاری تک یاشام موجادیله سی وئره رک معاشی نین دالیجا اولاسان.”
ادریس آجیندان آز قالاجان وئره رک شَهَره گیردی. هر یئری خارابا و اینسانلاری اؤلوم یاشام جایناغیندا دیذرگین گؤردو. شهرده هئچ بیر ائوین میتباغیندان توستو چیخمادان، تکجه بیر قاری آرواد گؤردوکی تاوادا أل یئکه لی یینده ایکی چؤره ک قیزاردیردی.
ادریس او قاری یا آغیز آچاراق بیر تیکه چؤره ک ایسته دی و اوقاری دئدی: “ادریس بیزی ائله گونه سالماییب که دیلنچی یه وئری لن بیر پاییمیزدا اولا. باشقا یئرلره گئت کی بوردا قالیرسان آجیندان اؤله رسن. سئوگی، بوللوق، شن لیک و حیات دادی بو توپراقا حرام اولوب و بو ایکی أل بوی دا چؤره یین بیری منیم دی بیری اوغلومون و هانسی میز اونو یئمه سک اؤلوموموز حتمی دیر.”
ادریس او قَدر یالواردی و ایلتیماس ائتدی کی قاری نین رحمی گلیب چؤره ک لردن بیرینی ادریسه وئردی. آنجاق قاری نین اوغلو اوگونو آخشاما چیخمادی و بالاسی اؤلموش او آرواد أل آتیب تئل لرینی یولاراق باشلادی ادریسه قارقیش ائتمه یه.
ادریس، قاری نین اؤنونه دیز چؤکوب باغیش دیله یه رک دئدی:
“یامان دئدی یین او ادریس منم و سنین اوغلونون روحونو، تانری دوعالاریمی قبول ائدیرسه، جان سیز بدنینه قایتاراجاغام!”
ادریس گؤزلرینی یوکسک لره تیکیب أل لرینی تانری یا ساری آچاراق گؤزه گؤرونمز تکجه آللاهدان اؤلن اوغلانین دیریلمه سین ایسته دی.
اونون دوعاسی مستجاب اولارکن، قاری، اوغلونون یئنی دن حیات تاپماسینی ایلاهی بیر معجزه گؤره رک، بوتون هر یئره جار سالدی کی ادریس بوردادیر و اوننان ایسته می لی ییک کی مَرحَمَتی نی بیزدن اسکیک ائتمه یه.
هامی خلق ایاق یالین، یئنی پادشاه لارین دا گؤتوروب بیرلیکده ادریس ین ایاقلارینا دوشوب یالواراراق، ادریس اونلاردان بیرجه تانری یا درین دن اینام بسله مک لرین و هر ایش ده عدالت له داورانماق لارین ایسته رکن تانری یا نیاییش ائتمک له بو عذاب دان قورتولماق لارین خاهیش ائتدی. بو آن دا تانری رحمتی جوشاراق گؤی اوزو بولودلارلا دولدو و گور یاغیش یاغاراق چایلار شاققیلداییب آخدی و هاردا قورو تورپاق وارسا اورا برکت گلدی.
سئوینج، اینانج، حیات و شن لیک یئنی دن اؤلکه یه قاییدیب ایمان، عدالت و عشق اوره ک لرده غونچا اولوب گول آچدی.
ادریس نبی۳۰۰ ایل یاشایاراق عؤمرونون سونلاریندا اوره یینه جالانان ایلاهی ایلهام لارلا، اوچ گون لوک اوروج توتوب گئجه گوندوزونی عیبادت ده کئچیره رک، عزرائیل له گؤروشمه یی آرزو ائتدی. بو اوزدن ایسه تانری نین ایراده سیله بیر ملاکه اونو قانادلارینا آلیب گؤیه اپاردی. عرشین دؤردونجو و بئشینجی قاتی نین: اورتالاریندا ایدی کی گؤی اوزه رینده عزرائیلی گؤردوکی چوخ محزون حالدا اونا یاخینلاشیر. عزرائیل دئدی:
“عرشین کؤلگه سینده ایدیم کی ندنسه بیردن بیره فرمان تاپدیم لاپ ائله بوردا جانینی آلام!”
ادریس ده بو ایش ده بیر حیکمت بیلیب گولومسه یه رک روحونو عزرائیله تسلیم ائتدی.
بئله لیک له ادریس حضرت لری تانری نین مرحمتی له جنّته یول تاپیپ همیشه لیک اوردا قالدی.