توجه به صنعت توریسم در آذربایجان غربی زمینه ای برای رونق اقتصادی استان در سال ۱۴۰۲

کمال الدین نیک رفتار خیابانی
گروه تحلیل: همانطوریکه می دانیم گردشگری به عنوان پاک ترین صنعت درآمدزا در سطح جهان مطرح شده و کشورهای مختلف از این ظرفیت برای توسعه و رونق اقتصادی خویش بهره می گیرند.
به گزارش آراز آذربایجان،بدون شک توانمندی استان آذربایجان غربی در حوزه های مختلف گردشگری نظیر آثار باستانی- طبیعت سرسبز و بکر- گردشگری بازار- گردشگری ورزشی و گردشگری سلامت مغفول مانده و نیازمند توجه بیشتر می باشد. آذربایجان غربی با داشتن خاکی حاصلخیز و فراوانی آب های سطحی و روان، دارای طبیعتی سبز و خیره کننده هست که می تواند منشا طبیعت گردی باشد. این استان با ۱۷ شهرستان که از تمامی مراکز شهرستان های آن رودخانه ای جاری می باشد، جایگاه خاص و منحصربفردی در حوزه طبیعت گردی را می تواند به خود اختصاص دهد. علاوه بر اینها ما شاهد پتانسیل های بالقوه فراوانی در سایر حوزه های گردشگری این استان هستیم که می تواند مورد توجه و برنامه ریزی مسئولان قرار گیرد. تغییرات چند ماهه اخیر در اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان در سطح مدیر کل تا معاونت ها، می تواند نوید تحولاتی مثبت در این حوزه در سال ۱۴۰۲ باشد. در ادامه یادداشت نگاهی خواهیم داشت بر توانمندی های صنعت گردشگری در سطح استان و راهکارهایی برای ارتقای بهره وری آنها.
جایگاه گردشگری در نظریه پایه توسعه آذربایجان غربی
در نظریه پایه توسعه استان آذربایجان غربی که توسط سازمان مدیریت و برنامه ریزی استان تدوین شده است چنین نوشته شده است: در راستای تحقق اهداف چشم انداز بلند مدت توسعه کشور، نظریه پایه توسعه ملی و جهت گیری های آمایش سرزمین و با توجه به ویژگی های استان، مأموریت ها و وظایف اصلی استان بر پایه:” توسـعه صـنعت، معدن و بازرگانی خارجی، استفاده حداکثر از قابلیت های کشاورزی و گردشـگری ” خواهـد بـود.
در بین بندهای پیشنهادی نظریه پایه توسعه استان سه مورد که درباره اهمیت صنعت توریسم و گردشگری به شرح زیر ارائه می گردد:
-ایجاد زیربناهای مناسب و تسهیلات لازم و آموزش عمومی به منظور توسعه بخش گردشگری بـا توجـه بـه ظرفیـت های طبیعی و تاریخی و صنایع دستی استان.
- برون نگری در توسعه روابط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی استان با دیگر مناطق و کشـورهای خـارجی بـا تاکیـد بـر توسعه گردشگری داخلی و بین المللی
-توسعه، تقویت و تجهیز مراکز درمانی استان با هدف عرضه خدمات درمانی تخصصی و فوق تخصصی با عملکـرد فـرا استانی و فراملی با رویکرد تقویت گردشگری سلامت و ارتقای شاخص های بهداشتی و سلامت در استان
-رونق بخشی به اقتصاد ورزش با ایجاد و توسعه واحدهای تولید تجهیزات ورزشی با هدف افزایش درآمدهـای اسـتانی و توسعه ورزش های همگانی و پایه جهت ارتقاء شاخص سلامت
-متنوع سازی فعالیت هاس اقتصادی جوامع روستایی و عشایری از طریق توسـعه آمـوزش هـای مهـارتی کسـب و کـار و تقویت و توسعه کسب و کارهای کوچک و خرد
موارد ذکرشده در نظریه پایه توسعه استان هر چند ناقص و ناکافی هست ولی می تواند اهمیت جذب توریسم و گردشگر به استان را مورد تاکید قرار داده و برنامه ریزی برای اینکار را تسریع نماید.
نگاهی به ظرفیت های گردشگری آذربایجان_غربی
هر شهر و منطقه ای از آذربایجان غربی با داشتن قومیت ها و فرهنگ های مختلف، جاذبه ای در حوزه گردشگری فرهنگی محسوب می شود.تنوع محصولات کشاورزی و طبیعی تولیدی در آذربایجان غربی مانند سیب- انگور- عسل و … نیز یکی دیگر از جاذبه های گردشگری استان هست که می تواند به مراودات اقتصادی استان رونق بخشد.
آذربایجان غربی همچنین با داشتن بناهای تاریخی، بخش مهمی از میراث باستانی کشور را در خود جای داده است که ظرفیت مهمی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی می باشد.
همچنین موقعیت جغرافیایی آذربایجان غربی و هم مرز بودن با سه کشور مهم آذربایجان- ترکیه و عراق، پتانسیل بسیار خوبی برای جذب گردشگران خارجی از این کشورها ایجاد می نماید. در امتداد همین فعالیت ها می توان با تقویت زیرساختهای بخش بهداشت و سلامت، به امر جذب گردشگران سلامت از کشورهای همسایه مبادرت کرد.
علاوه بر اینها یکی دیگر از مهم ترین جاذبه های گردشگری آذربایجان غربی، شاپینگ توریسم یا گردشگری بازار می باشد که با توجه به گرانی پوشاک و مرغوبیت البسه خارجی مورد توجه قرار گرفته و موجب رونق یافتن بازار تاناکورای ارومیه و برخی شهرهای کردنشین شده است. مورد دیگری از گردشگری که مورد غفلت مسئولین مربوطه قرار گرفته، گردشگری ورزشی می باشد که نمود اصلی آن در ورزش والیبال نمایان می باشد. وجود طرفداران بیشمار والیبال در ارومیه و آذربایجان با برپایی تورنمنت های مختلف ورزشی می تواند به یکی از بهانه های جذب گردشگر از سایر شهرها مبدل شود.
یکی از انواع گردشگرهایی که می تواند در این استان رونق یابد، جذب گردشگران خارجی با بهره گیری از ظرفیت هم مرز بودن با کشورهای آذربایجان- ترکیه و عراق می باشد که پتانسیل مناسبی برای توسعه صنعت توریسم و رونق اقتصادی آذربایجان غربی بشمار می رود.
راهکارهای توسعه گردشگری آذربایجان غربی برای سال ۱۴۰۲
سال ۱۴۰۲ می تواند به عنوان نقطه عطفی در گردشگری آذربایجان غربی تبدیل شود به شرطی که مدیران این سازمان حرکتی جهادی و نو را با همکاری سایر ادارات و سازمان ها و غعالان این حوزه و همچنین بهره گیری از ظرفیت ها و پتانسیل های جدید موجود در سطح استان آغاز نمایند.
راهکارهایی که می توان برای توسعه گردشگری در سال آینده برای آذربایجان غربی متصور شد به قرار زیر هست:
۱-ایجاد محتوای مناسب برای معرفی آثار تاریخی و باستانی آذربایجان غربی
۲-تولید ماکت آثار باستانی نظیر سه گنبد ارومیه برای ارائه به گردشگران داخلی و خارجی به عنوان یادگاری و رهاورد سفر
۳-برپایی نمایشگاه هایی در استان های مختلف برای معرفی جاذبه های گردشگری استان ۴- برپایی نمایشگاه هایی در کشورهای همسایه برای جلب گردشگران خارجی
۵-استفاده از ظرفیت بازارچه های مرزی و منطقه آزاد ماکو که می تواند گردشگران بازار و علاقمندان به خرید لباس را از سایر استان ها به آذربایجان غربی بکشاند.
۶-معرفی امکانات حوزه سلامت و بهداشت استان در کشورهای همسایه برای جذب گردشگران حوزه سلامت
۷-معرفی طبیعت زیبا و بکر آذربایجان غربی برای هموطنان به منظور جلب کردن توجه آنها و حضور در طبیعت استان
۸-برگزاری جشنواره های محصولات کشاورزی مختص هر شهر و منطقه استان به منظور معرفی این تولیدات و جذب گردشگران داخلی و خارجی نظیر جشنواره تولید بیدمشک، نقل و دوشاب
۹-وجود بیش از ۴۰ آبگرم در مناطق مختلف استان می تواند پتانسیل مناسبی برای جذب گردشگران علاقمند به این حوزه باشد که نیازمند توجه و تبلیغ بیشتر هست. بخصوص آبگرم ایستی سو قوشچی که جاده دسترسی مناسبی داشته و دارای ترکیبات منحصربفرد و پرفایده ای برای استفاده کنندگان می باشد.
۱۰-فعال کردن حوزه اخبار حوزه گردشگری در اداره کل با برپایی نشست های خبری دوره ای، برگزاری تورهای بازدید رسانه ای و استفاده از توانمندی رسانه های محلی و سراسری
۱۱-استفاده از توانمندی موجود در بازار تاناکورای ارومیه که در ایام تعطیل پذیرای شهروندان شهرهای سایر استان ها نظیر تبریزیان بوده و فرصتی هست که گردشگری بازار یا شاپینگ توریست را رونق می بخشد.
۱۲-بهره گیری از ظرفیت بازار تاریخی ارومیه و معرفی و ثبت این اثر تاریخی که می تواند گردشگران این حوزه را به استان جذب نماید.
۱۳-حمایت و نظارت بر اصناف و فعالان حوزه گردشگری نظیر هتل ها و اماکن اقامتی- موزه ها- رستوران ها و دفاتر خدمات توریستی که بتوانند متناسب با ظرفیت ها در توسعه این صنعت پاک نقش خویش را ایفا نمایند.
۱۴-استفاده از تجارب کشور ترکیه در جذب گردشگران داخلی و خارجی با برپایی نشست های مشترک با مسئولان این حوزه آنها
۱۵-همکاری با سازمان جهاد کشاورزی برای معرفی محصولات کشاورزی استان به کشورهای خارجی و رونق دادن به اقتصاد کشاورزی و جذب گردشگران بازار
۱۶-برپایی نمایشگاه هایی برای معرفی صنایع دستی استان در سایر استان ها و کشورهای همسایه
۱۷-برپایی بازارچه های دائمی عرضه صنایع دستی در شهرهای مختلف استان
۱۸-برگزاری فستیوال هایی در شهرهای مختلف استان با هدف معرفی صنایع دستی آن شهر و منطقه به اقشار مختلف مردم و حمایت از تولید کنندگان این صنایع
۱۹-استفاده از ظرفیت علاقمندان به رشته والیبال در ارومیه با همکاری اداره ورزش و جوانان برای برگزاری مسابقات و تورنمنت هایی با حضور تیم های داخلی و تیم های والیبال کشورهای همسایه که می تواند در شناساندن استان به آنها موثر بوده و در نهایت به رفت و آمد بیشتر و جذب گردشگران خارجی منجر گردد.
۲۰-یکی دیگر از جاذبه های آذربایجان غربی وجود اقوام مختلف می باشد که در کنار هم زندگی مسالمت آمیزی داشته و شعار رنگین کمان اقوام و مذاهب را برای این استان به ارمغان آورده است که می تواند بنوبه خویش در جذب گردشگران داخلی و خارجی نقش ویژه ای داشته باشد.
۲۱-اجرای طرح های توریستی با استفاده از روش جذب سرمایه گذاران داخلی و خارجی
در خاتمه امید هست با روی کار آمدن مدیریت جدید در راس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان غربی، شاهد تحولات اساسی در مبدل شدن صنعت توریسم به پیشران اقتصادی این استان سرشار از امکانات بالقوه توریستی باشیم.