تراژدی آبهای زیرزمینی؛ از بحران سرزمین تا خاموشی
گروه تحلیل: کسری منابع آب زیرزمینی در ۴۳ سال اخیر نشان میدهد از سال ۵۷ تقریبا مقدار تخلیه آب زیرزمینی از تغذیه بیشتر بوده و از حجم سفرهها و ذخیره استاتیک کم شده و هر سال کسری مخزن داشتهایم.
در این مدت بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیارد متر مکعب ذخایر استاتیکی را که از قبل جمع شده بود برداشت کرده و به سمت تولید بردیم. ابراهیم رئیسی ، درباره تداوم خشکسالی و وضعیت منابع آب زیرزمینی اظهار داشت: قرار بود با اجرای طرح تعادلبخشی آبهای زیرزمینی کاهش برداشت داشته باشیم، ما ۳۰ میلیارد متر مکعب اضافه برداشت داریم و این بدان معناست بیش از آنچه که باید برداشت شده است، کسری منابع آب زیرزمینی در ۴۳ سال اخیر نشان میدهد. از سال ۵۷ تقریبا مقدار تخلیه آب زیرزمینی از تغذیه بیشتر بوده و از حجم سفرهها و ذخیره استاتیک کم شده و هر سال کسری مخزن داشتهایم. در این مدت بین ۱۲۰ تا ۱۳۰ میلیارد متر مکعب ذخایر استاتیکی را که از قبل جمع شده بود برداشت کرده و به سمت تولید بردیم.
کشاورزان زوال آبهای زیرزمینی را درک میکنند
وی افزود: امسال مرئی کردن آبهای زیرزمینی نامگذاری شده مثلا وقتی از آب سطحی برداشت میشود محسوس است اما برداشت از آب زیرزمینی نامحسوس است و شاید تنها کشاورزان متوجه شوند زیرا هر سال باید از سطح پایینتری برداشت داشته باشند.
تعداد دشتهای ممنوعه را از ۱۵ به ۳۳۵ دشت افزایش دادیم
این عضو هیات مدیره فدراسیون صنعت آب در ادامه تصریح کرد: در سال ۱۳۴۷ از ۶۰۹ دشت ممنوعه کشور تنها ۱۵ دشت ممنوعه بوده این رقم در سال ۹۵ به ۳۵۵ دشت رسیده که این پیام را میدهد نمیتوانیم زیاد برداشت آب داشته باشیم. چارچوب منابع آب در کشور ما اینگونه است که ۶۰ درصد به آب زیرزمینی وابسته است و تکنولوژی هم این وابستگی را بیشتر و راحتتر کرده است، ضمن اینکه سوخت و برق ارزان هم مزید بر علت است. علاوه بر اینها آب زیرزمینی منبع مشترک است و اینگونه است که کشاورز این تصور را دارد اگر برداشت کمتری داشته باشد کشاورز همسایه بیشتر برمیدارد و این در اقتصاد به نام تراژدی منابع مشترک عنوان میشود.
بحران آب زیرزمینی تبدیل به بحران سرزمین خواهد شد
وی تاکید کرد: امسال باید مشکل آب زیرزمینی عیان شود و بگوییم در زیرِ زمین چه خبر است، سفرههای آب زیرزمینی در تخلخل سنگها قرار دارند و وقتی آب را بر میداریم سنگها روی هم قرار میگیرند و کمترین حالت اینکه حجم مخزن کوچک میشود، بعد از آن فرونشست رخ میدهد یعنی بحران آب زیرزمینی تبدیل به بحران سرزمین خواهد شد. وقتی زمین پایین میرود لولههای آب، برق، گاز، کابل و جادهها از بین میروند، اینها هزینههای اضافه هستند که جدای از کمبود آب دچار میشویم و با روند فعلی این اتفاقات شدیدتر میشود، ما از یک طرف مهار آبهای سطحی را جدی نمیگیریم و از یک طرف دیگر از آب زیرزمینی به شدت استفاده میکینم، زیرا تصور میکنیم دادن مجوز حفر چاه عین اشتغالزایی ارزان است، اما در حوزه اقتصاد ایجاد یک مشکل شدیدتر است.
۱۳۰ میلیارد متر مکعب آب از دسترفته جبران میشود؟
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایلنا، این کارشناس حوزه آب خاطرنشان کرد: راهکار اینکه ابتدا باید میزان ورودی به مخزن از مصرف بیشتر شود، بنابراین در بلندمدت باید ۱۳۰ میلیارد متر مکعب از دست رفته را جبران کنیم، در کوتاهمدت میزان مصرف و تولید برابر کنیم، میتوانیم از منابع دیگر استفاده کینم و یا راندمان را بالا ببریم، سیگنال قیمتی اعمال کنیم و انرژی را افزیش دهیم. ابزارهای سیاستی برای افزایش بهرهوری در کشاورزی بدون اینکه به معیشت مردم فشار وارد شود، بکار بگیریم، برای استفاده بهتر از آب مهمترین موضوع بهرهوری غذایی است و استفاده از معیشت جایگزین غیرمرتبط با آب زیرزمینی مثل تجدیدپذیر و گردشگری روستایی است تا کشاورزان بتوانند با آب کمتر درآمد بیشتری کسب کنند.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۹ تیر ۱۴۰۱ ساعت ۹:۳۹ ق.ظ