بیزیم عصرین ادئیسون لاری
اکبر سعادت
آنا دیلیمیز:بیرنئچه سوزآنتون چئخوف دان:آشیلماسینا ایمکان اولمایان هئچ بیر دووار یوخدور. یالان قده‌ر اینسانی آلچالدان بیر شئی اولماز. سئوگییه اینانجینی ایتیرمیش هر قادینین آرخاسیندا، بیر باشاریلی کیشی واردیر. آرخانیزجا دانیشان‌لار وارسا، دئمه‌لی اونلاردان اونده‌سینیز.یالنیزلیقدان قورخورسونوزسا ائولنمه‌یین. سنه بیر یاخشی، بیر ده کوتو خبریم وار. یاخشی خبر؛ هله اؤلمه‌میشیک، کؤتو خبر هله ده یاشاییریق
بوگون هرکیم نه بیلرسه گرک یازسین , نه بیلیرسه اوخوسون , نه بیلیرسه گرک کتاب آلسین و یا کتاب یایسین , چونکی بو حرکت هرنه اولورسادا اولسون گله جک ادبیات اوچون , گله جک اکین و بوستان و خرمنلریمیز اوچون شوخوم حکمونده درلر , و آچیقجاسی بوکی بواینجه اینجه آخار چشمه لر , آخار ارخلر جوشار بولاغلار گله جک .
ادبیات دامارلاردا جوشان قانلار کیمی وارلیق قلبیمیزه حیلت و یاشایشدر .
یوز ایل بوندان اقدم اولکه مین اطرافی اوتسوز علفسیز بیر قورو یئر اولوب، هئچ بیر کسه منفت وئرمیردی. بو سببه گوره او زامانین قدرینی بیلن بو یئر-لرین ایچینده یاتان میلیوْن‌لاردان، قیزیلدان خبردار اولان بیر کیمسه یوخ ایدی. چوخ اولا بیلسین کی، ایچه‌ریسینده میلیون‌لار یاتان بو یئرلرین اوستونده آجیندان اولن‌لر ده آز دئییلدی. آمما بیر گون اولدو کی، بو یئرلرین قدر و قییمتی بیلیندی.
بو یئرلر آرتیق موحترم و عزیز اولدو. هر بیر پارچالاری قیزیل قییمتینه برابر اولدو. یئر ایسه اوز ایچینده‌کی ثروت و سامانینی دیشاری چیخاردیب میلیوْن‌لار قازاندیرماغا باشلادی. بومیلیوْن‌لار سایه‌سینده اولکه مده اونون اطرافی دا کسبه حمیت ائدیب گئتدیکجه آبادلاشماغا باشلادی. ایندی بیزیم علمدن، صنایعدن محروم قالمیش اوْلان جاماعتیمیزی همین بو قییمتسیز یئرلره تشبیه ائتمک جاییزدیر.زیرا هئچ اونسوز دئییل کی، جاماعتیمیز ایچینده بوتون میللته خئییر و منفعت یئتیریب خلقی باشی اوجا ائده‌جک آدام‌لاریمیز اولماسین! اوآدام‌لار واردیر. لاکین اوْنلار هله اوز ایستعداد و قابیلیتِ خاریق‌العاده‌لرینی بوروزه وئرمیرلر. چونکو ایچه‌ریسینده یاشادیقلاری شرایط موساعید دئییلدیر. بوتون جاماعتیمیزی بوروموش اولان جهالت هر بیر شئیین، هر بیر تشببوثون قاباغینی بیر سد آهنین کیمی کسیب قوْیمور.
نه‌دندیر کی، اروپادا حدسیز آدام‌لار چیخیر کی اوز عاغیل، فراست و قابیلیت‌لری ایله دئییل یالنیز اوز میللت‌لرینه، بلکه عوموم اینسانیته هم مادی و هم معنوی منفت یئتیریرلر. آمما بیزیم ایچیمیزدن ائله‌لری چیخماییر .
مگر آللاه تعالی بیزی قابیلیتسیز، ایستعدادسیز یارادیبدیر؟ خئیر، بیزیم هامیمیزین خیلقتی بیردیر. آنجاق موحیطیمیز اولان شرایط بیزیم داهی‌لر اوچون موساعید دئییلدیر. بیزدن ده عوموم اینسانیت داهی‌لری چیخماغا یول وئرمیرلر. و ایشیق گلن یئرلری برک-برک باغلاییرلار.دوغوردان دا، نو ایجاد و ائحتیرام ائدیلیب ده خالقا منفت یئتیرن شئی‌لرین آدینا »مِن عملِ شیطان« دئینده، هانکی موسلمان اوْغلو موسلمان تئلئفون، تئلئقراف، ماشین و سایر بو کیمی شئی‌لر ایجاد ائتمک فیکرینه دوشردی؟ سایر علم‌لره، صنعت‌لره دخی بو نوقطه‌ی نظردن باخیلدیغی زامان اونلارین ترققیسی مومکون ایدی‌می؟ اوْنلاری ترققی ائتدیرن داهی‌لرین ظوهوری قابیل ایدی‌می؟ هله ایندییه قدر دئییل علم، بیلیک سایه‌سینده، بلکه اوز ایستعدادی_خودادادی‌نین زوروندان، گوج_برکتیندن شاعرلیکده، ادیبلیکده شوهرت قازانمیش اولان ادیب و شاعرلریمیز تلعین و تکفیر ائدیلمه‌ییبلرمی؟اینگیلیس‌لر، ثروت ِطبیعیسیندن میلیون‌لار قازانماقدان باشقا، دونیانین ان گوزل و قییمتلی بیر یئر گوشه‌سی اولان هیندیستانی تک بیر نفر آدام‌لارینا دیَیشمه‌یه راضی دئییلدیرلر. بو آدام کیم ایدی؟ شاعیرِ میللی‌لری اولان مشهور شئکسپیر ایدی. اینگیلیس اهلی او شاعیری بوتون هیندیستاندان عزیز توتوردولار.بئله بیر آغیر شرایط ایچینده یاشادیغیمیز حالدا بیزیم ایچیمیزدن اینگیلیسلرین شئکسپیرلرینه موقابیل آدام‌لاریمیز اولمادیغی طبیعی‌دیر، لاکین اوراسینی اونوتمامالی‌دیر کی، بیزیم میللتیمیز اوچون ده ایندی و یا گله‌جکده شئکسپیرلر ایستعدادیندا یارادیلمیش آدام‌لار یوْخ دئییلدیر. واردیرلار و بدبختلیک بوراسی‌دیر کی، بیز اوز جهالتیمیزله او داهی‌لرین ظوهورونا مانع اولوروق. اوْنلار اوچون موساعید شرایط حاضیرلامیریق کی، اوز ظوهورلاری ایله هم بیزی سایرلر ایچینده باشی اوجا ائتسینلر، هم ده اینسانیته بیر خیدمت گوسترسینلر.
ایندییه قده‌ر، بو نئچه ایل‌لر عرضینده ایچیمیزده داهیلیک اوچون دوغولموش افرادیمیز بئله جاهیل موحیط ایچینده ترققی ائده بیلمه‌ییب بوتوو ایستعدادلاری ایله ایتیب-باتیبدیرلار… سوز یوخدور کی، اگر ائدیسون دا بیزیم ایچیمیزده دوغولوب بئله شرایط اوزره یاشاسایدی، او دا بو گون ایجاد ائتدییی خاریق‌العاده ماکینالیغا شیطان عملی دئیردی. و اولا بیلسین کی، بو گون بیز ایچیمیزده ائدیسونون ایختیراعاتینا شیطان عملی دئین شخص‌لر اروپادا دوغولموش و بسلنمیش اولسایدیلار، اونلار دا ائدیسون کیمی جوربه‌جور ایختیراعات‌لاری ایله عالمِ اینسانیته خیدمت‌لر گوستره بیلردیلر، لاکین نه فایدا کی، ائله اولماییبدیر.
لاکین ایندی بو عصرده واختدیر کی، داها بیز اوز اینسانلیغیمیزا دیققت یئتیرک. اوزوموزون ده سایرلر کیمی مهارت‌لر گوستره بیله‌جک اینسان اولدوغوموزو نظره آلیب بیر کره او قارا پرده‌نی اوستوموزدن آتاق. مهارت و اوستادلیغیمیزین اوستونو بوروین کثیف قابیق‌لاری ییرتاق و ایچیمیزده مووجود اولان ثروت و سامانین اوهورونا و ظوهورو ایله هم اوزوموزه و هم بوتون اینسانیته خیدمت‌لر گوستره‌جه‌یینه مانع اولمایاق. بسدیر کی، ایندییه قده‌ر خالقین عاغیل و فراستی ایله منفعت‌بردار اولوردوق. قوی بوندان سونرا دا خالقین بیزدن ایستیفاده ائتمه‌سینه یول آچیلسین.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۰ آبان ۱۳۹۴ ساعت ۵:۴۹ ق.ظ
اینسانلارین استعدادلاری بیر بیریله فرقلیدیر و بو استعدادلارین بشریته فایدالی اولابیلمه سی اوچون دوغرو یونلندیرمه و اویغون اورتام و چئوره نین یارانماسی گَرَکلی اِلِمانلاردان ساییلیر .