بساط کتاب‌سازان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با فرهنگ نشر چه می‌کنند
گروه فرهنگی: از نگاه فعالان عرصه نشر،»کتاب‌سازان« که دامنه بساط خود را به غرفه‌های مترو، خیابان‌ها و مکان‌های مختلف کشانده بودند، با حضور خود در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، راهی را دنبال می‌کنند که می‌تواند موجب از بین رفتن بیخ و بُن فرهنگ چاپ کتاب در کشور شود.
چند سالی است که حضور بساط فروشندگان کتاب در شهر غیرقابل چشم‌پوشی است؛ البته نه دست‌فروشانی که کتاب‌های دست دوم را می‌فروشند، زیرا این قشر، افرادی هستند که به ادامه چرخه نشر کمک می‌کنند؛ در واقع با خرید کتاب دست دوم از افرادی – به دلایلی همچون کمبود فضای لازم برای نگهداری کتاب در خانه، مهاجرت و فوت کسی که کتاب‌ها را روزگاری جمع کرده- با قیمتی پایین‌تر از قیمت پشت جلد کتاب نو، می‌فروشند؛ اما بساط گستران افرادی هستند که کتاب‌ها را به شکل غیرقانونی چاپ می‌کنند.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
بساط گستران کتاب به طور معمول در میدان‌های بزرگ شهر، نمایشگاه‌هایی که در مدارس و دانشگاه‌ها برپا می‌شود، غرفه‌هایی که در شرکت‌ها و کارخانه‌ها اقدام به فروش کتاب می‌کنند و در فضای مجازی، فعالیت می‌کنند. این افراد کتاب را با تخفیف‌های بالای ۵۰ درصد می‌فروشند؛ تخفیف‌هایی که گاه تا بیش از ۸۰ درصد هم می‌رسد؛ اما مگر ناشر از انتشار کتاب چقدر سود می‌کند که این افراد می‌توانند تا این حد تخفیف دهند؟بساط‌گستران کتاب بعد از سال‌ها فعالیت، روش‌های جدیدی برای کسب سود بیشتر و ادامه این کار طراحی می‌کنند. اقدام جدید این گروه، فروش کتاب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای با تخفیف ۵۰ درصد و حتی بالاتر از آن است.این قشر از افرادی که کتاب‌هایی را چاپ می‌کنند و آن را با ۵۰ درصد تخفیف یا بیش از آن می‌فروشند، ناشرانی هستند که عنوان کتاب را از پرفروش‌های یک نشر انتخاب و با تغییرات اندکی در متن کتاب، چاپ می‌کنند. به همین دلیل می‌توانند کتاب را با تخفیف‌های بالا بفروشند؛ زیرا این ناشران هزینه مولف، مترجم، ویراستار، صفحه‌بند و بسیاری از هزینه‌های جاری یک ناشر را ندارند و فقط هزینه کاغذ و چاپ را می‌پردازند. برخی از این ناشران پیش از این حتی از یارانه دولتی که به کاغذ تعلق دارد هم استفاده می‌کردند اما با نظارت بیشتر بر این حوزه امید است کاغذ با یارانه دولتی به دست ناشرنماها نرسد.
ضرورت آگاه‌سازی مخاطب درباره آثار کتاب‌سازی شده
یکی از دلایلی که کتاب‌های چاپ شده توسط ناشرنماها سر از فروشگاه‌های زنجیره‌ای معروف درآورده، بی‌اعتمادی کتاب‌فروشان به این کتاب‌هاست. کتاب‌فروشان آثار ناشران اصلی را در فروشگاه می‌فروشند؛ زیرا بیشتر آثاری که توسط ناشر با کپی‌برداری منتشر شده، با کمبودهایی مانند فقدان برخی از صفحات کتاب، بی‌نظمی و بی‌کیفیتی در چاپ مواجه است. اشکال در ترجمه و محتوای کتاب و کیفیت پایین جلد، شاخصه دیگر این کتاب‌ها شمرده می‌شود.
اگر این ناشران اقدام به تغییر ترجمه کتاب کنند، به دلیل همکاری نکردن با مترجمان کاربلد، ترجمه ضعیفی ارائه می‌دهند. اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران اعلام کرده، در پرونده‌ای فردی در طول ۲ سال حدود ۲۰ عنوان کتاب در حوزه‌های مختلف فلسفه، موسیقی، ادبیات و … ترجمه کرده؛ مشخص است که هیچ مترجم حقیقی قادر به انجام چنین کاری نیست.
آگاه‌سازی مخاطب، موضوع دیگری است که باید توسط متخصصان این حوزه و رسانه‌ها انجام شود؛ زیرا همه مردم با روند انتشار آثار کتاب‌سازی شده آشنا نیستند. این مساله زمانی اهمیت بالای خود را نشان می‌دهد که فعالیت ناشرنماها گسترش یافته و به فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز رسیده باشد؛ زیرا با فروش کتاب‌های کپی‌برداری شده در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مردم می‌توانند با این دیدگاه که کالای با کیفیت در آن مجموعه فروخته می‌شود، این کتاب‌ها را خریداری کنند. به‌ویژه در شرایط اقتصادی که منجر شده کتاب از سبد خرید خانواده‌ها خارج شود، ارائه تخفیف بالا می‌تواند مشوق خوبی باشد.
آثار فروش کتاب در مکانی غیر از کتاب‌فروشی
فتح‌الله فروغی مدیر انتشارات شورا و دبیر انجمن فرهنگی ناشران کودک و نوجوان، سوپرمارکت را مکان مناسبی برای فروش کتاب نمی‌داند در حالی که به گفته او، فروش کتاب در فروشگاه زنجیره‌ای می‌تواند آثار مثبتی به همراه داشته باشد.فروغی در این رابطه به ایبنا گفته، سوپرمارکت کارکرد فروش کتاب را ندارد؛ تجربه‌های ناموفق پیشین نیز بیانگر این است که در سوپرمارکت‌ها مردم با چشم خریدار به کتاب نگاه نمی‌کنند و از تقدس و حرمت آن کاسته می‌شود. زیرا سوپرمارکت به طور معمول محل خرید آنی(فوری) است. مخاطب در سوپرمارکت‌ها، ایستایی ندارد و نیازمند خرید نیازهای روزانه‌اش است.به گفته این ناشر، عملکرد فروشگاه‌های زنجیره‌ای با سوپرمارکت‌ها متفاوت است زیرا در فروشگاه‌های زنجیره‌ای، به طور معمول برنامه‌های مشخصی برای عرضه و فروش کتاب وجود دارد؛ آنچنانکه کتاب در این فروشگاه‌ها در محلی خاص و متمرکز ارائه می‌شود. فروش کتاب در مکانی غیر از کتابفروشی‌ها نیز ممکن است و می‌تواند مفید باشد؛ به شرط اینکه با یک برنامه و جایگاه تعریف‌شده به آن پرداخته شود.
جولان متخلفان در فروشگاه آنلاین به‌دلیل نقص قانونی
دیجی‌کالا یکی از فروشگاه‌های آنلاین است که در سال‌های اخیر اقدام به فروش کتاب کرده است. هرچند این اپلیکیشن در فضای مجازی فعالیت می‌کند اما از جنبه‌هایی، قابل مقایسه با اقدام فروش کتاب در فروشگاه‌های زنجیره‌ای است؛ این در این شبکه فروش، کالاهایی بیشتر در دید مخاطب قرار می‌گیرد که نظرهای بیشتری درباره آن نوشته شده باشد. این مساله در مورد کتاب، موجب توجه بیشتر به کتاب‌های زرد و عامه‌پسند شده است.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا پلاس ، نکته مهم دیگر آنکه، در دیجی‌کالا، کتاب‌ها نیز با تخفیف‌های بالا فروخته می‌شود؛ به این دلیل که ناشران اصلی نمی‌توانند تخفیف‌های ۵۰ تا ۸۰ درصد ارائه بدهند، در نتیجه دیجی‌کالا، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، غرفه‌های مترو و بساط‌گستران میدان‌های و خیابان‌های پرتردد، همه کتاب خود را از ناشران مشابه(غیراصلی) تهیه می‌کنند تا بتوانند چنین تخفیف‌هایی را ارائه دهند.در روزهای گذشته دیجی‌کالا اقدام به انتشار آماری درباره فروش کتاب در این مجموعه کرده که نشان‌دهنده گسترش فعالیت در این روند است.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com
نوشته شده توسط admin در دوشنبه, ۱۳ دی ۱۴۰۰ ساعت ۹:۴۰ ق.ظ
