بازیهای گروهی وتربیت نسلی اجتماعی

لیلا پاشایی گلمرز
گروه اجتماعی:اگر کتاب تاریخ را چند برگ به عقب برگردیم می بینیم که، مادران دلسوز و فداکار روستایی، مشغول فعالیتهای روزمره خود هستند، عده ای چادرهایشان را بر کمر بسته اند و در حیاط خاکی مادربزرگ دور هم جمع شده اند و مشغول عرق گیری هستند
عده ای باهم رب می پزند، مادری چارقد بزرگ با گلهای سفید و صورتی اش را محکم بر روی پیشانی پر چین و چروکش گره زده است و خانه کاه گلی اش را آب و جارو میکند، و گروهی در کنار جوی پر آب ده، مشغول شستن ظرف و لباس هستند.
همه از کنار هم بودن لذت می برند و می گویند و می خندند…. پدران زحمتکش و پرکار زیر آفتاب سوزان تابستان در مزارع و باغات سخت مشغول کارند…
صدای قهقه بچه ها تمام فضای روستا را پر کرده است، زمینهای خاکی اطراف روستا از بچه های قد و نیم قد پر شده است،یکی می دود و دیگری دنبال میکند و عده ای با شلوارهای خاکی وصله دار و پیرهنهای گشاد که آستینهایش بر روی دستهای آفتاب سوخته شان افتاده است، با صدای بلند می خندند و کف میزنند.
گروهی دستهای کوچکشان را بهم گره زده اند و حلقه وار میچرخند و یک صدا فریاد میزنند…عمو زنجیر باف… عده ای از دختر بچه های شیطون با موههای پریشان و دامنهای کوتاه چین چین و شلوارهای گل گلی،از علفهای هرز اطراف یک بغل چیده اند و بر روی چمنها خاله بازی می‌کنند یکی علف‌ها را پاک می‌کند،دیگری زیر اجاق را روشن میکند و یکی کمی دورتر مشغول خواباندن کودکش هست…گروهی از دختر بچه‌ها و پسربچه ها گرگ و گله بازی میکنند و با صدای بلند فریاد میزنند…”ننه منی گوردا ورمه”…بچه ها باهم می خندند و می دوند و زمین می خورند و با عجله بر می خیزند و ادامه میدهند..
آری بازی برای کودکان از اهمیت زیادی برخوردار است و در رشد عاطفی کودکان نقش بسزایی دارد.
بازی در دوران کودکی جزو اصلی ترین نیازهای کودکان بشمار می رود و آنها بسیاری از ارزش‌ها را از طریق بازی می فهمند و یاد می‌گیرند، بنابراین بازی‌هایی که کودکان ما را به خود مشغول می‌دارند باید ریشه در فرهنگ و ارزش‌های جامعه ما داشته باشند.
دوره خردسالی در شکل دادن به شخصیت کودک اهمیت بسزایی دارد،کودک در این دوران آنچه را باید بداند کسب می کند و رابطه اش با دیگران شکل می گیرد.
کودک تمامی آموختنی هایش را در قالب بازی می آموزد و بازی بهترین شکل فعالیت اوست.او در روند بازی نیروهای جسمی و ذهنی خود را بکار میگیرد و از تمامی ابعاد رشد میکند و والدین می توانند براحتی به استعدادهای نهفته در وجود او پی ببرند و در قالب بازیهای کودکانه اش به دنبال رشد و شکوفایی هر چه بیشتر این استعدادها باشند. وقتی کتاب تاریخ را چند برگ به عقب بر می گردیم متوجه بازیهای پرشور کودکان نسل های قدیمی می شویم که اکثر این بازیها گروهی بوده اند و عده زیادی از کودکان برای شروع این نوع بازیها باید دور هم جمع می‌شدند که در میان این بازی‌ها نیاز به هم بازی کودک تامین و روحیه اتحاد و همزیستی در کودکان تقویت می شد.
متاسفانه امروزه کودکان ما مجبورند این نیاز اساسی خود به همنوع را به دست فراموشی بسپارند.
اگر کمی به کودکان دور و برمان دقیق شویم متوجه خواهیم شد که آنها اکثرا مشغول بازی‌های انفرادی هستند،آنها بیشتر به بازی‌های فکری و تقلیدی روی آورده اند. وقتی کودکی را مشاهده می‌کنیم که ساعتها با گوشی همراه یا تبلت و یا پای رایانه مشغول گیم بازی است، این کودک در حال آموزش فرهنگهای بیگانه نهفته در تار و پود آن بازی‌هاست و والدین از اینکه کودکانشان بدون ایجاد مزاحمت برای آنها سرگرم شده اند بسیار راضی هستند. البته بازیهای فکری و تقلیدی نیز جزء نیازهای اساسی کودکان ماست ، آنها در قالب بازی‌های فکری از لحاظ ذهنی رشد بسیار زیادی می‌کند و در جریان بازیهای تقلیدی همچون پلیس بازی دریچه های ذهن و خیال خود را به روی ما باز می کند و ما به راحتی می‌توانیم ذهن او را بخوانیم و اینکه در فکر و خیالش چه می گذرد.
اما آنها در کنار این بازیها نیاز زیادی هم به بازی‌های فعال دارند،کودکان ما انرژی بسیار زیادی دارند که باید این انرژی از طریق بازی‌های حرکتی و گروهی تخلیه شود.
در اکثر بازیهای امروز کودکان ما ، تحرکی به چشم نمی خورد و این نیاز به جنب و جوش در آنها نادیده گرفته می شود. وقتی ما زمان و مکانی برای بازی و حرکت و فعالیت آنها در نظر نمی‌گیریم، این کودکان به ناچار به سمت بازی‌های خاموش کشیده می شوند که انواع بازی‌های کامپیوتری نمونه ای بارز از این نوع بازی‌ها هستند.البته ما مخالف بازیهای کامپیوتری نیستیم، بلکه این بازیها باید مناسب سن و جنسیت کودک انتخاب شده باشند و از طرفی روزانه بیشتر از یک ساعت کودک ما را به خود مشغول نکنند.
شاید امروزه کودکان ما قربانی مشغله کاری والدینشان می شوند.
والدینی که روز به روز از کودکانشان فاصله می‌گیرند و تنهایی را برای آنها به ارمغان می‌آورند. این کودکان به مرور در افکاری که به آنها القا می‌شود و همچنین در تنهایی خود غرق می شوند و بخاطر نبود هم بازی، از جامعه گریزان خواهند بود و شخصیت اجتماعی بسیار متزلزلی خواهند داشت.
بازی در رشد فکری و اجتماعی و اخلاقی و از همه مهمتر رشد عاطفی کودک نقش بسزایی دارد. پس بیاییم نیازهای واقعی کودکانمان را ارج نهیم و در اولویت برنامه های زندگی خود قرار دهیم تا آنها بتوانند با سلامت جسمی و روحی خود را به آینده برسانند و برگهایی پرثمر در تاریخ ایران عزیزمان به یادگار بگذارند.