اصلاح ساختار فیزیکی و بهینه سازی دامداریهای روستایی دراستان

مهدی قلی پور
گروه اقتصادی: ساماندهی دامداری‌های سنتی از طریق بهسازی و ایجاد دامداری‌های بزرگ و احداث گاوداری های شیری مدرن و مجتمع های تولیدی با ظرفیت بالا باید جزء برنامه‌های امور دام جهاد کشاورزی استان قرار گیرد.
آذربایجان غربی از نظر جمعیت گاو میش دارای رتبه اول ، تولید شیر دارای رتبه پنجم و تولید گوشت قرمز رتبه سوم کشوری است.
طبق آمار منتشره، بیش از ۹ میلیون و ۵۰۰ واحد دامی اعم از سبک و سنگین در استان وجود دارد و در سال گذشته نیز میزان ۵۵ هزار تن گوشت قرمز در استان تولید شده که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته دو و نیم درصد افزایش داشته که تنها ۱۵ درصد از این میزان در واحدهای صنعتی تولید شده و مابقی حاصل تولیدات مناطق روستائی و عشایری بوده است .
۶۹ مرکز جمع آوری شیر در استان وجود دارد و در حال حاضر تعداد ۷۳۰ واحد پرورش صنعتی گاو ، گوساله، بره پروری ، گاومیش و گوسفند داشتی و پرواربندی در سطح استان فعال هستند.
با هماهنگی های انجام شده با صنایع شیر ایران ، عملیات احداث یک واحد گاوداری دو هزار راسی توسط شرکت پگاه در سلماس آغاز شده است که موجبات تحول اقتصادی تولیدی و اشتغالزایی در زیر بخش پرورش دام در منطقه را فراهم خواهد کرد.
با راه اندازی این واحد تولیدی، حدود ۱۶ هزار تن شیر خام به مجموع تو لیدات شیر استان اضافه خواهد شد که نقش مهمی را در تامین شیر مورد نیاز استان و کشور ایفا خواهد نمود.
مجتمع گاوداری دو هزار راسی به عنوان بزرگترین مجتمع گاوداری شمالغرب کشور بر اساس برنامه ریزی های انجام گرفته درنیمه اول سال آینده در شهرستان سلماس به بهره برداری می‌رسد که با بهره برداری از آن برای ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی خواهد شد.
این پروژه در راستای افزایش تولیدات دامی استان با عنوان بزرگترین مجتمع گاوداری شمالغرب کشور با پیشرفت فیزیکی ۷۰ درصد در شهرستان سلماس در حال احداث است که نقش مهمی در بخش های تولید گوشت و شیر در استان ایفا می کند.
عملیات اجرایی این مجتمع گاوداری دو هزار راسی در زمینی به مساحت ۲۲ هکتار تاسیسات و ۴۰۰ هزار هکتار کشت علوفه با اعتباری بالغ بر ۴۸۰ میلیارد ریال که ۲۵۰ میلیارد ریال آن از محل منابع بانکی صندوق توسعه ملی و مابقی از اعتبارات شرکت پگاه ایران تامین می شود، در دست اجراست.
با آغاز به کار این مجتمع سالانه ۴۰۰ تن گوشت قرمز به میزان تولیدات گوشت قرمز استان اضافه خواهد شد.
در این مجتمع روزانه ۸۰ تن شیر تولید خواهد شد و این پروژه دامپروری بر اساس برنامه ریزی های انجام گرفته درنیمه اول سال آینده به بهره برداری می‌رسد که با بهره برداری از آن برای ۲۰۰ نفر به صورت مستقیم اشتغالزایی خواهد شد.
دستگاههای اجرایی استان آذربایجان غربی از سرمایه گذارانی که تمایل به سرمایه گذاری در بخشهای تولیدی کشاورزی دارند ، حمایت می کنند و تلاش برای احداث چنین پروژه هایی نشانگر تلاش همه جانبه در استان برای عمل به فرامین مقام معظم رهبری در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی در کشور است.
این در حالی است که استان آذربایجان غربی با دارا بودن شرایط آب و هوایى مناسب و مراتع غنى شرایط مناسبی را براى دامدارى و دامپروری داراست. اما امروزه همچنان دامپروری در آذربایجان غربی به شیوه سنتى اداره مى‏شود. استان آذربایجان غربی با تولید سالانه بیش از۴۷۰ هزار تن شیر از استانهای رتبه برتر در تولید فرآوده های دامی به شمار می رود که می تواند با کشور هلند در این حوزه رقابت کند.
استان آذربایجان غربی با داشتن بیش از ۴ میلیون رأس گوسفند با اکوتیپ های ماکوئی ، قزل و هرکی یکی از قطب های مهم پرورش گوسفند در کشور است. در سالهای گذشته به دلیل خشکسالی بی سابقه و فقیر شدن مراتع و نیز وابستگی تغذیه ای این حیوان به مرتع، جمعیت این دام از نظر تعداد، افزایش محسوسی نداشت.
استان آذربایجان غربی از توان و ظرفیت بالایی در زیر بخش دام و طیور نیز برخوردار است. این استان با توجه به طبیعت و نیروی انسانی فعال در مناطق روستایی، توان و ظرفیت بالایی در زیر بخش دام و طیور دارد که باید از این ظرفیت ها به نحو مطلوب استفاده کرد.
دامپرورى در آذربایجان غربى بر خلاف آذربایجان شرقى جز در چند مورد با روش ییلاق و قشلاق صورت نمى‏گیرد. دامداران در بهار و تابستان در حین چراندن دامهاى خود، در مراتع مبادرت به دروى علوفه و ذخیره آن در روى بامهاى منازل، براى زمستان احشام مى‏کنند. به همین جهت در هنگام بروز سرما و باریدن برف زیاد، دامداران این استان متحمل خسارات زیادى نمى‏شوند. نگاهدارى گوسفند و بز بیشتر در ارتفاعات انجام مى‏گیرد و هر چه به سمت شرق یعنى دریاچه ارومیه نزدیکتر شویم از تعداد این حیوانات کم شده و بر تعداد گاو و گاو میش افزوده مى‏گردد.
این در حالی است که ساماندهی دامداری‌های سنتی از طریق بهسازی و ایجاد دامداری‌های بزرگ باید جزء برنامه‌های امور دام جهاد کشاورزی استان قرار گیرد.
در این راستا در سال های گذشته پروانه تاسیس دامداری های بزرگ با ظرفیت های چند هزار راس در استان صادر شده است. مجتمع های بزرگ دامپروری استان در شهرهای مهاباد و ماکو احداث شده است و در شهرهای سلماس، نقده، اشنویه، خوی و پیرانشهر نیز ساخت این مجتمع‌ها در دست مطالعه بوده و تعدادی نیز در حال ساخت است.