چه زماني بايد نگران فرزند نوجوانمان باشيم

براي نمونه، کودکي ممکن است دچار جوش پوستي شود، اشتهايش کم يا بي‌حال شود. در اين شرايط بيشتر ما به سراغ جستجو در اينترنت مي‌رويم، کاري که در بسياري مواقع خطرناک است. چيزي که ممکن است تنها يک گلودرد ساده با غدد لنفاوي متورم باشد، در نتيجه جستجوي اينترنتي مي‌تواند به عنوان نشانه‌اي از سرطان يا يک بيماري خودايمني جلوه کند.
از نظر رواني نيز چنين است. نوجواني ممکن است کناره‌گير و گوشه‌گير شود، به آساني بترسد يا زود خشمگين گردد. جستجوي اينترنتي دوباره مي‌تواند ما را با فهرستي گسترده از احتمالات روبرو کند، از اختلال اضطراب گرفته تا استرس پس از سانحه در پي يک آسيب يا افسردگي.
به بيان ديگر، براي والدين و مراقبان، چنين رويکردي اگرچه شروعي است، اما اغلب ما را نگران و سردرگم باقي مي‌گذارد. پس بايد به کجا رجوع کنيم؟
ما در مرکز کلي رويکردي طراحي کرده‌ايم که مي‌تواند راهنماي ما باشد و مسير درست را براي گام‌هايي که بايد در حمايت و مراقبت از فرزندانمان برداريم، نشان دهد. والدين و حتي پزشکان اغلب در زمينه تشخيص و درمان مشکلات رواني آموزش کافي نديده‌اند و به راهي نياز دارند تا بتوانند رفتار فرزندانشان را بهتر بفهمند و براي سلامت آن‌ها پشتيباني فراهم کنند.
چه چيزهايي را بايد ديد ؟
زماني که متوجه تغيير در فرزند خود مي‌شويد، لازم است آن را در سه حوزه زيستي، رواني و اجتماعي بررسي کنيد. نکات زير تنها نمونه‌هايي کلي هستند و همه موارد را شامل نمي‌شوند، اما نقطه شروع خوبي به شمار مي‌آيند. يادتان باشد هيچ‌کس از شما انتظار ندارد در روان‌شناسي يا روان‌پزشکي متخصص باشيد، اما شما به عنوان والد، بهترين شناخت را از فرزندتان داريد. اگر تغيير چشمگيري در رفتار عادي او مي‌بينيد، به موارد زير توجه کنيد:
تغييرات زيستي: آيا تغييري در اشتها، خواب، انرژي، ظاهر و رسيدگي به خود مانند حمام نکردن، پوشيدن لباس‌هاي تکراري و کثيف، رنگ پوست يا نشانه‌هاي بيماري، تمرکز و توجه، حرکات بدني مانند تيک، ترسيدن ناگهاني، بي‌قراري يا بي‌حالي، رفتار گفتاري مانند کودکي که پيش‌تر پرحرف بوده و اکنون ساکت شده است، شکايت از مشکلات جسمي مانند سردرد، دل‌درد، درد مفاصل، جوش، تهوع، استفراغ يا اسهال، و تغيير وزن مشاهده مي‌شود؟
تغييرات رواني: آيا در شيوه تفکر سردرگمي، بي‌نظمي يا بيان عجيب و غيرعادي وجود دارد؟ آيا برداشت‌هاي نادرست يا توهم ديده مي‌شود؟ تغيير در عزت نفس، مشکل در هويت، خشم شديد، پرخاشگري يا تحريک‌پذيري، غم و افسردگي، فشار رواني يا رفتارهاي آسيب‌زننده به خود مانند بريدن، مصرف مواد يا رفتارهاي پرخطر وجود دارد؟
تغييرات اجتماعي: آيا کناره‌گيري اجتماعي، کاهش علاقه‌مندي‌ها، افت در عملکرد تحصيلي، ورزشي يا ديگر فعاليت‌ها و همچنين احساس تنهايي مشاهده مي‌شود؟
چه وقت بايد نگران شد ؟
بيشتر والدين و مراقبان اگر يکي از اين تغييرات را ببينند، نگران مي‌شوند. گاهي اين نگراني نشانه مشکلي جدي است و گاهي فقط به يک مرحله رشدي مربوط مي‌شود.
مراحل رشدي: همه کودکان دوره‌هايي از رشد را پشت سر مي‌گذارند. براي نمونه، در حدود ? ماهگي بيشتر کودکان دچار اضطراب از غريبه مي‌شوند. پيشتر مي‌شد آنها را بدون مشکل در آغوش افراد گوناگون گذاشت، اما ناگهان با گريه به والد يا مراقب آشنا پناه مي‌برند. دليلش اين است که توانايي تشخيص چهره‌هاي آشنا از ناآشنا را پيدا کرده‌اند. اين حالت کوتاه‌مدت است و معمولا تا يکسالگي برطرف مي‌شود. يا کودکي که در يکسالگي مستقل و خوش‌خلق به نظر مي‌رسد، ممکن است در دو سالگي بدقلق و وابسته شود و حاضر نباشد از کنار والدش دور شود. اين دوره که به آن دوسالگي دشوار مي‌گويند، نتيجه آگاهي کودک از دنياي بيرون و خطرات احتمالي آن است. او در مسير استقلال، احساس ناامني مي‌کند و به عقب بازمي‌گردد. اين حالت نيز گذراست و با مديريت والدين از ميان مي‌رود.
نشانه‌هاي مشکل رواني: نگراني زماني جدي مي‌شود که تغييرات رفتاري از حد مراحل رشدي معمول فراتر روند و مدت زيادي ادامه داشته باشند يا بدتر شوند، حالت‌هايي شديد، اغراق‌آميز يا فزاينده پيدا کنند، در کارکرد روزانه مانند تحصيل، روابط اجتماعي و فعاليت‌هاي تفريحي اختلال ايجاد کنند، در برابر تلاش‌هاي شما براي کمک مقاوم باشند يا از سوي ديگران مانند اعضاي خانواده، معلمان، مربيان، رهبران اجتماعي يا همسالان هم تائيد شوند و نشان دهند مشکل در محيط‌هاي مختلف وجود دارد.
چه بايد کرد ؟
وقتي تغييرها چشمگير و پايدار باشند و ديگر فقط بخشي از يک مرحله رشدي نباشند: گفتگوهاي کوتاه و مکرر با فرزندتان داشته باشيد. آنچه را مشاهده کرده‌ايد بيان کنيد و بپرسيد چه تجربه‌اي دارد. انتظار نداشته باشيد همان ابتدا پاسخ روشن و کامل بدهد، ممکن است به چند گفتگوي کوتاه نياز باشد. با دقت گوش کنيد و حرف‌هاي او را جدي بگيريد. حتي اگر توضيحاتش کامل يا دقيق نبود، آنها را بپذيريد و نشان دهيد که مايليد بيشتر بشنويد.از قضاوت يا انتقاد بپرهيزيد. نخست بايد بفهميد چه مي‌گذرد، پيش از آنکه به راهکار فکر کنيد. آرامش خود را حفظ کنيد. وقتي آرام و مسلط باشيد، بهتر مي‌توانيد صحبت کنيد. از روش‌هاي مراقبت شخصي مانند تغذيه سالم، ورزش، خواب کافي، مديتيشن يا يوگا کمک بگيريد. عشق و نگراني خود را آشکارا بيان کنيد. پرسش‌هاي مشخص درباره افسردگي، اضطراب، فشار رواني، تنهايي و حتي خودکشي مطرح کنيد.
برخلاف تصور رايج، پرسيدن در اين زمينه باعث اقدام به خودکشي نمي‌شود، بلکه ممکن است براي فرزندتان آسودگي و سبک‌باري به همراه داشته باشد. از منابع معتبر درباره نشانه‌ها و علائم اختلالات رواني مطالعه کنيد. از او بپرسيد غير از شما با چه کسي راحت‌تر است صحبت کند. گاهي يک بزرگسال ديگر مانند پدربزرگ يا مادربزرگ، خواهر يا برادر بزرگ‌تر، معلم، مربي يا فرد مذهبي شنونده بهتري خواهد بود.
از او بپرسيد فکر مي‌کند شما چه کاري مي‌توانيد براي کمک انجام دهيد. نگاهي به فعاليت‌هاي او در شبکه‌هاي اجتماعي داشته باشيد تا ببينيد آيا درگير مسائلي مانند قلدري، فشار يا طرد شدن است. در صورت نياز به ارزيابي حرفه‌اي بينديشيد. هميشه مهم است که به دنبال کمک تخصصي باشيد. از پزشک کودک شروع کنيد و در صورت لزوم از متخصصان سلامت روان بهره بگيريد.
به گزارش آرازآذربايجان به نقل از سلامت نيوز ، ما باور داريم پيروي از اين راهنما در نقش والدگري شما بسيار سودمند است. با تمرين اين مهارت‌ها در گذر زمان، توانايي بيشتري پيدا مي‌کنيد و در جايگاه پدر يا مادر مهربان و حامي رشد مي‌کنيد. فرزندانتان نيز قدر اين توجه و دل‌سوزي شما را خواهند دانست.