گزارش//

شپش از سر و کول دانش آموزان ارومیه بالا می رود

گروه گزارش:هرچند کمتر از دو ماه از آغاز سال تحصیلی جدید می گذرد اما شیوع شپش در مدارس آذربایجان غربی به خصوص در ارومیه موجب نگرانی شدید مسئولان و خانواده ها شده است. بر اساس آمارهای رسمی معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان غربی در نیمه نخست امسال سه هزار و ۵۰۰ دانش آموز و طی سال گذشته نیز ۱۳ هزار دانش آموز به بیماری شپش زدگی مبتلا شده اند آماری که بالا بودن آن باید قدری قابل تامل به نظر برسد.
با توجه به آغاز فصل سرما و استفاده از لباس های گرم به خصوص در بین دانش آموزان پیش بینی ها در خصوص افزایش تعداد ابتلا دانش آموزان به این مشکل بهداشتی، نگرانی در بین خانواده را تشدید کرده است.با این که بهبود وضعیت بهداشتی و اقتصادی در کاهش آلودگی به شپش موثر است اما شیوع این انگل در جهان نشان می دهد که تنها دلیل ابتلا به آن پایین بودن سطح بهداشت و اقتصاد نیست، این در حالی است که همیشه بیشترین آمار مبتلایان به این انگل در بین دانش آموزان بیشتر بوده و بنا بر آنچه آمار نشان می دهد، هیچ ارتباطی با طبقه اجتماعی ندارد.
با این وجود عدم رعایت نکات بهداشتی مهمترین عامل ابتلا به بیماری شپش است متاسفانه شیوع این بیماری در بین دانش آموزان در حالی است که مدارس استان با کمبود شدید مربی بهداشت مواجه هستند و این امر مشکل بهداشتی در جامعه هدف را تشدید می کند.
*طرح غربالگری دانش آموزان از جهت آلودگی به شپش در حال اجراست
رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش آذربایجان غربی با تایید شیوع شپش زدگی در بین دانش آموزان استان گفت: متاسفانه همه ساله تعدادی از دانش آموزان استان مبتلا به این بیماری که سریعا قابل انتقال است مبتلا می شوند.
عباس مصری با بیان اینکه به دلیل ارتباط بیشتر دانش آموزان دختر با یکدیگر شیوع شپش زدگی در بین آنها بیشتر است عنوان کرد: ابتلا به شپش زدگی ربطی به وضعیت اقتصادی یا محرومیت ندارد بلکه ناشی از عدم رعایت بهداشت فردی است به طوری که دانش آموزان مناطق با وضعیت رفاهی بالا نیز به این بیماری ابتلا می شوند.
وی با تاکید بر اینکه رعایت بهداشت فردی در بین دانش آموزان به خصوص دختران خیلی اهمیت دارد گفت: انتقال ازیک فرد به فرد دیگر می تواند از طریق تماس مستقیم ویا استفاده از وسایل شخصی دیگران مثل شانه، کلاه، شال حوله و روسری صورت گیرد در این راستا دانش آموزان سعی کنند از وسایل شخصی خود به تنهایی و با رعایت نکات بهداشتی استفاده کنند.
مصری در خصوص اقدامات پیشگیرانه در زمینه ابتلا دانش آموزان و سرایت بیماری شپش زدگی در مدارس استان افزود: در اعتقاد اول هر معلم مسئول سلامت کلاس خود است در این راستا بخشنامه ای به تمامی مدارس استان ارسال شده تا معلمان با همکاری مربیان بهداشت و رابطین بهداشتی در کنار مدیران مدارس به صورت دوره ای سالانه سه بار موی سر دانش آموزان از بابت وجود شپش و تخم آنها که معروف به رشک است را کنترل کنند.
مصری از اجرای طرح غربالگری در مدارس استان نیز خبر داد و اظهارداشت: طرح غربالگری با همکاری مدیران و معلمان و نیز همکاری مربیان بهداشت و رابطین، همه ساله انجام می_شود و طی آن دانش آموزانی که مشکوک هستند به مراکز بهداشتی فرستاده شده و در صورت تایید مراکز بهداشتی مورد درمان قرار می گیرند.
*کمبود شدید مربی بهداشت در مدارس آذربایجان غربی رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش آذربایجان غربی
در زمینه اقدامات درمانی دانش آموزان مبتلا به شپش اظهارداشت: پس از شناسایی دانش آموزان مبتلا برای درمان به مراکز بهداشتی استان اعزام می شوند ولی به دلیل اینکه امکان ابتلای دوباره دانش آموزان وجود دارد ضمن آموزش در خصوص نحوه رعایت بهداشت فردی بسته های بهداشتی شامل شامپوی پرمیترین نیز در اختیار آنها قرار می گیرد.
مصری با اشاره به مسری بودن شیوع شپش در بین دانش آموزان گفت: در این راستا امکان ارائه آمار دقیق در خصوص میزان ابتلایان به این بیماری در بین دانش آموزان وجود ندارد ولی آموزش های لازم توسط مربیان بهداشت و با همکاری دانشگاه علوم پزشکی در اختیار تمام دانش آموزان قرار می گیرد.
رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش آذربایجان غربی از کمبود شدید مربی بهداشت مدارس استان خبر داد و گفت: بر اساس برنامه پنجم توسعه برای هر ۷۵۰ دانش آموز حداقل یک مربی بهداشت در سطح مدارس باید وجود داشته باشد این در حالی است که متاسفانه با کمبود مربی بهداشت در استان مواجه هستیم.
مصری با بیان اینکه به دلیل کمبود مربی بهداشت در برخی مواقع یک مربی بهداشت به مدارس متعددی خدمات ارائه می دهد اظهارداشت: با وجود این کمبود هیچ دانش آموزی در سطح استان از خدمات بهداشتی محروم نیست و با همکاری رابطین بهداشتی و همکاری دانشگاه علوم پزشکی سعی کرده ایم این خلاء را جبران کنیم.
رئیس اداره سلامت آموزش و پرورش آذربایجان غربی با بیان اینکه هم اکنون ۱۳۱هزار دانش آموز در مقطع ابتدایی مشغول به تحصیل هستند افزود: ۱۰۵ مربی بهداشت برای این تعداد دانش آموز وجود دارد که اکثر این مربیان بهداشت در مدارس شهری مشغول هستند و در مدارس روستایی بهورزان مراکز بهداشتی مشکلات و مسائل بهداشتی دانش آموزان را تحت پوشش قرار می_دهند.
مصری با تاکید بر توجه ویژه مسئولان در خصوص جذب مربی بهداشت در مدارس استان ادامه داد: در حال حاضر بهداشت یاران در مقاطع ابتدایی، پیشگامان سلامت در مدارس متوسطه اول و سفیران سلامت در مدارس متوسطه دوم خلاء کمبود مربیان بهداشت را جبران می کنند.
*۳۵۰۰ دانش آموز ابتلا به شپش در استان امسال شناسایی شده است
معاون فنی معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی آذربایجان غربی نیز در خصوص اقدامات این نهاد در زمینه ارائه خدمات بهداشتی به دانش آموزان مبتلا به شپش در استان گفت: شپش انگل اجباری خارجی و خون خوار جوامع انسانی است گرچه بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی، اجتماعی تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی داشته اما این انگل فقط مختص قشر ضعیف جامعه نیست و ممکن است در تمامی اقشار جامعه وجود آید.
وحید حقیقی عدم رعایت بهداشتی فردی به خصوص در بین دانش آموزان دوران ابتدایی را از عوامل اصلی ابتلا به شپش در مدارس استان برشمرد و افزود: متاسفانه در شش ماهه اول سالجاری سه هزار و ۵۰۰ دانش آموزان مبتلا به شپش در استان شناسایی شده اند این آمار سال گذشته به ۱۳ هزار مورد نیز رسید.
وی با اشاره به بالا بودن آمار ابتلایان به شپش در بین دانش آموزان دختر گفت: در راستای سلامت دانش آموزان به ویژه دانش آموزان دختر که بیماری در میان آنان شایع تر است تعاملات بسیار عمیق و گسترده با آموزش و پرورش استان داریم.
حقیقی به امضای تفاهم نامه مشترک دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان با آموزش و پرورش اشاره کرد و یاد آور شد: بر اساس این تفاهم نامه قبل از شروع سال تحصیلی در دو نوبت کارگاه شپش سر برای کلیه کارشناسان مراکز بهداشت شهرستان ها، مدیران نواحی ?? گانه آموزش و پرورش و مراقبین سلامت برگزار می_شود.
*لزوم آموزش و آگاه سازی جامعه به خصوص والدین در زمینه ابتلا به شپش
وی با بیان اینکه در این کارگاهها توانمندیها دانش و آگاهی مراقبین سلامت افزایش پیدا می_کند و باعث می شود تعداد افراد شناسایی شده روز به روز افزایش یابد گفت: در حال حاضر اگر موردی از یک کلاس گزارش شود همکاران ما سریعتر مراجعه می کنند بعداز درمان فرد شپش زده کلاس های آموزشی برای بقیه دانش آموزان و همکلاسی ها برگزار می شود.
حقیقی با تاکید بر آگاه سازی عمومی به خصوص ارائه آموزش های لازم به والدین در استان گفت: دانشگاه علوم پزشکی و خدمات درمانی استان در کنار این آموزش ها بسته هایی که با مشارکت آموزش و پرورش تهیه شده در طول سال بین والدین و دانش آموزان توزیع و اطلاعیه های نحوه رعایت بهداشت فردی و مقابله با ابتلا به شپش را در پانل های مدارس و در معرض دید عموم نصب می کند.
حقیقی با اشاره به اینکه تمام گروه های سنی در معرض ابتلا به شپش هستند اظهارداشت: بیشترین میزان آلودگی درمیان گروههای سنی ۱۰-۶ سال و جنس مونث گزارش می شود که بیشتر در مهدکودک ها و مقطع ابتدایی هستند.
حقیقی به کمبود مربیان بهداشت در مدارس اشاره کرد و افزود: با توجه به کمبود مراقبین بهداشت در مدارس همکاری و تعاملات خوبی با آموزش و پرورش انجام داده ایم و یک ارتباط دو طرفه و تنگاتنگ بین همکاران و کارشناسان ما در مدارس تمامی شهرستان ها با آموزش و پرورش وجود دارد.
وی در خصوص علایم ابتلا به شپش در یک فرد گفت: شپش که یک حشره کوچک سفید و خاکستری است، با انتخاب محیط سر و لباس برای زندگی کردن، از طریق چسباندن خودش به پوست و سوراخ کردن آن و مکیدن خون خود را تغذیه می کند.
همین کار انگل باعث می شود که پوستی که شپش از آن تغذیه کرده قرمز و برآمده و دچار خارش شود.
حقیقی یاد آور شد: شپش تقریبا هر چهار ساعت از خون تغذیه می کند و به دلیل این که حرارت سر از همه جای بدن با زندگی او سازگار تر است، آن جا را برای زندگی انتخاب می کند، شرایط زیستی شپش طوری است که پوست سر و محیط سر برایش مناسب ترین جای بدن است و به همین دلیل با انتخاب این مکان، با فرو کردن نیشش و تغذیه از خون سر به حیات خودش ادامه می دهد.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل ازمهر،ابتلای به شپش مختص امسال یا سال گذشته نیست بلکه از سالیان گذشته دانش آموزان ارومیه ای و استان با آن درگیر هستند کمبود مربی بهداشت در این میان نقش مهمی در ادامه دار بودن این مشکل بهداشتی در مدارس می تواند داشته باشد اما متاسفانه تاکنون این موضوع مورد غفلت و بی_توجهی مسئولان قرار گرفته است.
بروز مشکلات و بیماریهای مانند شپش در مدارس زنگ هشداری است برای مسئولان تا اهمیت بهداشت مدارس را در برنامه ریزی های خود در اولویت قرار دهند چرا که در صورت ادامه این روند صدمات جبران ناپذیری از نظر روانی و آموزشی در بین دانش آموزان باقی خواهد ماند.