گون باتانا آز قالیردی

ائلیار پولاد
ایکینجی بولوم
آنادیلیمیز: فخری موعلیم شهرین بیلیم یوردوندا فلسفه درسی دئییردی و موسیقی‌یه علاقه‌سی اولدوغونا گؤره اؤز ائوینده موسیقی درنه‌یی آچمیشدی. بوتون شهرده اولان گنج موغنی‌لر اوندان موسیقی درسی آلیب و موسیقی عالمینده اؤزلرینی فخری موعلیمه بورجلو ساییردیلار.فخری موعلیم بختیارکیشینین دایمی موشتریسی ایدی و دوست تانیشلاریلا بو مکاندا گؤروشردی.بختیارکیشی ماسانین اوستون سلقه‌یه سالاراق، اوتانجاق حالدا دئدی:
– بو منیم دوستوم حسن آغادی. بو آخشام تویلاری وار. آمما هئچ بیر موغنی تاپا بیلمه‌میشیک. بلکه بیزه کؤمک اولاسان؟
فخری موعلیم ایسته کانی بارماقلارینین آراسینا آلاراق جاواب وئردی:
– من چوخ سئوینه‌رم بیرینه کؤمه‌ییم دیسین. آنجاق منیم تانیدیقلاریم عادی طلبه‌لردیلر و ایندیه‌دک مجلیسه چیخمامیشلار. آنجاق نه ائتمک اولار من اؤزوم ده ائله بیر آز کئفسیزم. بیر- ایکیسینی گوتوره‌ک گئده‌ک.
ائله بو زامان بختیارکیشی سئوینجیندن ایره‌لی‌له‌ییب فخری موعلیمی قوجاقلاییب و باغرینا باساراق تشکورونو بیلدیردی. حسن آغادا دیل- آغیز ائدیب، اوچو ده بیر یئرده قفه‌خانادان چیخیب و فخری موعلیمین ماشینیندا اوتوروب طلبه‌لر اولان یئره گئدیلر.
***
فخری موعلیمین ماشینی کنده یئتیشیب و باهادور آغانین قاپی‌سیندا دایاندی . گونون باتماسیندان چوخ کئچمه‌سه‌ده، باهادور آغا اؤزونو ایتیرمیشدی. قوناغلاریندان شرمنده اولدوغونو گؤروب حیطده یئرسیز اوتای- بوتایا گئدیردی. ائله بو زامان حسن‌آغا قوناغلاری ایجری دعوت ائدیب و باهادور آغانی گؤرستدی:
– تانیش اولون بو باهادورآغا، منیم دوستوم و ترلانین آتاسی.قوناغلار بیر- بیر یاخینلاشیب، ال وئریب سالاملاشدیلار. حسن آغا سؤزونون آردینی کسمیردی: – بو فخری موعلیم شهرمیزین ان اعتیبارلی ضیاللیسی، بودا کی منیم دار گونومون اومیدی بختیار دایی و بو بیرسی‌لر گنج طلبه‌دیلر.
باهادورآغا تلسمه‌دن قوناغلاری ایچری دعوت ائده‌رک فیکیرلشیردی: “من حسن آغانی شهره موغنی دالیسینجا گؤندردیم او شهرلی قوناغی گتیریب. ائله کند اهلی بیر تهر منی باغیشلار، آمما من بو قوناغلارلا نئیله‌ییم. آیدینیندا کی سسی باتیب. لاپ بیابیر اولاجاغام.” قوناغلار ایچری کئچدیکدن سونرا حسن آغا باییرا چیخیب ماشیندا اولان چالقی آلت‌لرینی گتیرنده باهادور آغا اونو گؤردو و سئوینجک حالدا دئدی :
– قریبه آدامسان حسن آغا. لاپ اوره ییم یئرینده دایانمیشدی. اولمازدی اوولده منی باشا سالاسان؟
– باهادور آغا ، بو آخشام اؤزه‌ل بیر آخشام اولاجاغ. قوناغلارا مجلیسده یئر وئر.
باهادور آغا قوناغلاری مجلیسین یوخاری باشیندا ایلشدیریب و سونرا حیطه چیخیب قوللوقچولارا تاپشیریقلار وئردی…
آیدین مجلیسین آشاغیسیندا اوتورموشدو فخری موعلیم صؤحبته باشلادی:
– منیم عزیزلریم بیز‌هامیمیز بو آخشام بورا گلمیشیک کی ، باهادور آغانین اوغلو ترلانین توی مراسیمین قئید ائده‌ک. منیم اطرافیمدا اولان بو طلبه‌لر هله موسیقی یوللاریندا ایلک آددیملارینی آتیرلار. سیز فهیم جنابلاردان ایسته ییرم کی ، اونلاری آلقیشلاییب و‌هامیمیز بیر یئرده چالیشاغ کی ، بو مراسیم طنطنه‌لی کئچسین.
مجلیسده اولانلار‌هامیسی بیر یئرده فخری موعلیمی آلقیشلادیلار. ساغ اول-وار اول سسی اوجالدی. تارچی کؤکو ” سه‌گاها” کؤکله‌ییر و کامانچی اونا زووم توتور. مجلیس یاواش- یاواش موسیقی ترنومیله ساکیت‌لشیردی. موسیقی دونیاسی اینسانی روحلاندیریر و اینسانین اوره‌یین اوخشاییر و ائل- اوبا عادتینده مجلیسلرین یاراشیغیدی. هردن بیر فخری موعلیم شعیر اوخویور و اونون سسینده اولان اوره‌یه یاتیملی آهنگ آیدینی یئرینده دیللندیریردی. نهایت اؤزون ساخلایا بیلمه‌ییب اوتوردوغو یئرده آیاغا قالخیب سوزه باشلادی:
– من بوتون قوناغلارا خوش گلدین دئیه‌رک واختلارینی آلدیغیما گؤره عوذر ایسته‌ییب دئمه‌لییم کی ، ترلان منه بؤیوک قارداش اولاراق منیم بوینومدا حاقی وار. اودور کی منیم سسیمین باتماسینا باخمایاراق بو آخشام اوخوماسام اؤزومو باغیشلامارام. اؤنجه‌هامیدان عوذر دیله‌ییب و اوستادلاردان خاهیش ائدیرم کی آشاغی پرده ده بیر‌هاوا چالسینلار و من اؤز بورجومو یئرینه یئتیره بیلیم .
یئنه‌ده مجلیسی آلقیش سسی بورودو. تارچی “سه‌گاه زابول” اوزره چالماقا باشلادی. آیدین وار گوجوییله چالیشیردی کی، بو موغامی آخیراجان اوخوسون. مجلیسده اولانلار‌هامیسی آیدینین اوخوماسین کئچمیش تویلاردا گؤروب و ائشیتمیشدیلر. بیلیردیلر کی بو سس قاباقکی سس دئییل. آمما فخری موعلیم فیکیرلشیردی :”بو یاشدا بیر گنج نئجه بو موغامین عهده سیندن گلیر ؟ ” تعجوب ائتدیکده اوزون حسن آ غایا توتوب دئدی :– بو کیم دیر؟– کندیمیزین بولبولو دور. آمما حاییف سویوخ دیمه‌دن سسی توتولوب.
فخری موعلیم هئچ نه دئمه‌دی. او دوشونوردو کی : “سویوخ دیمه‌دن سس بو قده‌ر کورلانماز”. و آیدینین قابیلییتله اوخودوغو موغاما قولاغ وئرنده دوشوندو کی : “اولا بیلسین اونون حنجره سی خسته‌له‌نیب”. ائله قوناغلار داغیلاندان سونرا آیدینی چاغیریب و سوروشدو:
– اوغلوم نئچه واخدیر سسین باتیب ؟
– ایکی هفته اولار . – سحر منیمله شهره گئده‌ک. اورادا یاخشی بیر حکیم وار. آپاریم سنه باخسین.
– یوخ زحمتنیزه راضی اولمارام. عادی سویوخ دیمه دی ، کئچیب گئده ر . – یوخ اصلن زحمتی یوخدور. صاباح موطلق منیمله گئتمه‌لیسن.
***
فخری موعلیم و آیدین حکیمله اوزبه- اوز اوتورموشدولار. حکیم آیدینی معاینه ائدیکدن سونرا اوندان ایسته‌دی کی او بیری اوتاقدا گؤزله‌سین. آیدین گئتدیکدن سونرا اوز توتوب فخری موعلیمه دئدی:
– حاییف الیمدن هئچ نه گلمز. بو اوشاغدا اؤزه‌ل بیر حنجره وارمیش. تاسسوفلر اولسون کی اوندان دوز ایستیفاده اولونماییب. اونا موسیقی و سس یئتیرمه تربیه‌سی وئریلمه‌ییب. اونا گؤره‌ده اونون سس سیستیمی زده‌له‌نیب و تاسسوفله دئمه‌لییم کی ، هئچ واخت اوولکی فورمایا قایتارماق ایمکانی بیزده یوخدور .
حکیم دانیشا- دانیشا موعلیم دوشونوردو :
…….او واختا کیمین کی بیزیم مکتبلرده موسیقی درسلری کئچمیر. اولادلارمیزین بو حالا دوشمه‌سی قریبه اولمایاجاق…
او اینتیظار اوتاغیندا اولارکن فخری معللیمله حکیمین موباحبثه‌لرین ائشیدیردی و دریندن فیکره گئتدیی اوچون فخری معللیم قاپینی آچیب ایچه‌ری گلمه‌سینی دویمادی. آرتیق معللیمین آرخاسینجا حکیم ده ایچه‌ری گلمیشدی. فخری معللیم حکیم له دیل – آغیزدان سونرا آیدینا اوز توتدو:هه ، آیدین ،? هئچ? نه‌یین? دئییل?. ?ساده جه? سویوخ دیمه دندی ، کئچیب گئده ر. آیدین فخری معللیم له بیر یئرده مطبدن چیخدیلار. گونش گؤیون اورتاسیندایدی. کوچه ده گل – گئت چوخالمیشدی. ماشینلارین سسی اینسانلارین سسینه قاریشمیشدی. کوچه آلوئرچی‌لری قولاق باتیرجی سسله موشتری‌لرین چاغیریردی. اونلار بیر آز گئتدیکدن سونرا خلوت بیر کوچه‌یه دؤندولر. هر ایکیسی فیکیر- خیال عالمینده سئیر ائدیردیلر. آیدین اوز توتوب فخری معللیمه دئدی :– معللیم ، من سیزدن چوخ تشککور و مینتدارلیق ائدیرم. سیز بویوک روحه مالیک‌سینیز. آمما مندن اینجیمه‌یین، حکیم له سیزین دانیشیقلارینیزین‌هامیسینی ائشیتدیم. منی ایجازه سیز قولاق آسدیغیما گؤره باغیشلایین .
فخری معللیم کؤکسون اؤتوروب و دیللندی :
من ائله بیلیرم کی ، سن هئچ نه ائشیتمه‌میسن. ایندی کی ، ائشیتمیسن ، سندن ایسته ییرم کی ، بوندان بئله اوخوماغین فیکریندن داشیناسان ، چونکی سنه داها زیانی وار.
اونلار سوکوت ایچره آغیر آددیملارلا یئریییردیلر. بیر ایری بولود گونون قارشیسینی آلدی.‌هاوا بیردن – بیره سویوقلاندی. اونلار یوللارینی بختیار دایی نین قفه‌خاناسینا طرف یؤنلتدیلر.‌هاوانین بیردن – بیره سویوماسی گلیب – گئدنلرین سورعتینی آرتیردی.‌هامی‌مقصدلرینه تئز چاتماق اوچون تله‌سیردی. آرا- بیر یاغیش دامجیلاری اونلارین اوست – باشلارینی دؤیجله‌دی. اونلار قفه‌یه گیرن کیمی شیدیرغی یاغیش باشلادی. بیر بوش ماسایا یاخینلاشیب اورادا ایلشدیلر.بختیار کیشی در حال اونلارین ماساسینا یاخینلاشان کیمی ماسانی تمیزله ییب و دئدی : فخری موعللیم یورولمایاسینیز بوگون چوخ زحمت چکمیسینیز. همشه وار اولون. آخشام دا کی سیزه چوخ زحمت وئردیک.
فخری موعللیم جاواب وئردی :
– یوخ بختیار کیشی منده ائله بئکار ایدیم. لاپ یئرینه دوشدو. بو گون ده لاپ بئکار ایدیم. ائله آیدین دا بهانه اولدو.بختیار کیشی آرتیردی :–یوخ ائله دئمه همشه زحمتیمیز سنینله دیر.
آیدین هئچ نه دانیشمیردی. اونو فیکیر گؤتورموشدو. ناهار یئمه‌گیندن سونرا فخری موعللیم اوز توتوب آیدینا دئدی: – هه اوغلوم ، دای واختدیر. ایندی من گره‌ک بیلیم یوردونا گئده‌م. ایستردیم کی ، سنینله اولام ، آمما نئیله مک، واخت گلر بیر – بیریمیزی آرتیق باشا دوشه ریک. ایندی ساغ اول من گئنمه لییم.
فخری موعللیم گئدندن سونرا آیدین لاپ تک قالمیشدی. یئمکخانا گاه دولور گاهدا بوشالیر. آمما بونلارین هئچ بیری آیدینا ماراغلی اولمور. او کنده قاییتمالی دی.
***
نئچه ایللر کئچدی. آیدین اورتا مکتبی بیتیردی. آمما اونون سسی اوولکی یئرینه قاییتمادی. او کئچمیش ایللرده فخری موعللیمله علاقه‌سین کسمه‌دی. اونون کؤمه‌ییله اینجه صنعت فاکولته‌سینه قبول اولدو. دؤرد ایل موسیقی درسینی باشا ووردو. ایندی آرتیق او بیر موسیقی موعللیمی ایدی. آنجاق اؤزو هله اؤزویله باجارمیردی. نسه بیر چاتیشمامازلیق اؤزونده حیسس ائدیردیردی. ۱۹۹۰- نجی ایللریدی. آذربایجانین یولو آچیلمیشدی.
او تایدان بو تایا – بو تایدان او تایا گلیب گئدیردیلر.گونلرین بیر گونو یئنه بختیارکیشی‌نین قفه‌سینده اوتوروب فخری موعللیمی گؤزله‌ییردی. اونلار همشه بو یئرده گؤروشردیلر. شهریور آیینین اوول‌لریدی.‌هاوا چوخ اوره‌یه یاتیم ایدی. ائله فخری موعللیم و آیدین تعطیل گونلری بورادا اولاردیلار. اؤتن گونلر اولدوغو کیمی بو گون‌ده آیدین فخری موعللیمی گؤزله‌ییردی. آمما ندنسه بو گون بیر حیسس، بیر ایستک فخری موعللیمین گلیشینی یوباندیریردی. او حیسس ائدیردی کی ، فخری موعللیم یوبانیر، بلکه ده او حیسس اونو تلسدیریردی. او گؤزونو قاپیدان کسمه‌یره ک آرزولارینا فیکیرلشیردی. رویالارینا دالیب نسه بولودلاردان آرتیق قانادلانیردی. او سوزون نئجه ، نه تهر باشلادیغینا فیکیرلشیردی. ایسته‌یین نئجه فخری موعللیمه دئمه یین آختاریردی.
ائله بو آن فخری موعللیم ایچری گیره‌رک ،آیدین اوتوران ماسایا یاخینلاشیب اونونلا اوز به اوز ایلشه‌رک سؤزه باشلادی :
ده گؤروم نئجه سن ؟ گونلرین نئجه کئچیر ؟
ساغ اول. پیس دئییلم. سیز نئجه سینیز ؟
من همه‌شه کی کیمی. آمما سن بو گون بیر تهرسن. یوخ ؟
ائله دیر. بو گون من بیر سیرا فیکیر لر اورتاسیندایام .
نئجه به‌یم ؟
دوزونو دئسم ، منی قینامازسانکی ؟
یوخ.
ایستیرم سفره گئدیم.
نئجه ؟ سفره؟
دوز ائشیتدین. ائله مملکتدن اوزاغا .
– بیر آز آیدین دانیش. گؤروم نه دئییرسن.
دوزو بو دور کی ، آذربایجانا گئتمک ایسته ییرم.
نئجه ؟ آذربایجان ؟
بعلی. گئدیرم درسیمی داوام ائده‌م.
یاخشی من نه ائده بیللم ؟ سیزین اؤیودلرینیز همشه قولاغیمدادیر. خئییر – دوعانیزی ایسته‌ییرم. اونلار چوخ دانیشدیلار. نهایت راضیلاشدیلار. نئچه گوندن سونرا ، آیدین سحر تئزدن حاضیرلیقا باشلادی. پاسپورت آلدیقدان سونرا سفره حاضیرلاشیب چانتاسینی باغلادی.
Arazazarbaijzn.anadilimiz@gmail.com