یاخشی حیکایه‌نی نئجه یازما‌لی‌ییق؟
حاضیرلایان: حسین واحدی
سیزلره ۱۹۶۲- جی ایلده ادبیات اوزره نوبئل موکافاتینا لاییق گؤرولموش مشهور آمئریکا یازیچی‌سی “جون ایستئینبئک”ین* یازیچی اولماق ایسته‌ین‌لره و یئنی باشلایان‌لارا مصلحت‌لرینی چاتدیریریق.
“سئوگی‌لی یازیچی دوستوم:
ایستانفوردداکی حیکایه یازما کورسونا قاتیلماغیمین اوستون‌دن چوخ اوزون زامان کئچمه‌سینه باخمایا‌راق، او زامانکی تجروبمله چوخ یاخشی خاطیرلاییرام. گؤزلریم پارلاییردی و گؤزل حیکایه یازماغین گیزلی فورمولونو اؤیرنمک اوچون اؤزومو حاضیرلامیشدیم. بو یانیلما [خطا]چوخ قیسا سوردو . بیزه دئییلنه گؤره یاخشی بیر حیکایه یازماق اوچون یالنیز بیر یول وار ایدی: او دا یاخشی بیر حیکایه یازماق. حیکایه‌نین نئجه یازیلدیغینی گؤرمه‌نین ائشیگینده، یاخشی بیر حیکایه یازماق آنجاق یازیلدیق‌دان سونرا آیدین اولا بیلر.بیزه سؤیلدیک‌لرینه گؤره حیکایه یازماق ان چتین بیر مسئله ایدی. بو ادعا‌لارینا اثبات اولا‌راق دا دونیادا چوخ آز گؤزل حکایه اولماسینی گؤستریردیلر.
بیزه دئییلن ایلک قایدا چوخ ساده ایدی: تأثیر ائدیجی بیر حیکایه، یازاردان اوخوجویا بیر شئی‌لر اؤتورمه‌لی [انتقال وئرمه‌لی] و بو اؤتورمه‌لر [انتقاللار]حیکایه‌نین موکممل‌لیک اؤلچوسو اولما‌لی ایدی. بونون ائشیگینده بیر قایدا یوخ ایدی. بیر حیکایه تأثیر ائدیجی اولدوغو مدتجه هر هانسی بیر شئی حاقیندا اولا بیلر و هر هانسی بیر تئکنیکی یا دا معناسی اولا بیلر. بو قایدانین بیر آلت باشلیغی اولا‌راق، بیر یازارین نه دئمک ایستدیگینی یعنی نه حاقیندا دانیشدیغینی بیلمه‌سی واجیب‌دیر.نمونه اولا‌راق، حیکایه‌میزین اؤزونو بیر جمله‌یه قدر آزالتماغا چالیشارکن، اونو اوچ-آلتی یا دا ۱۰ مین سؤزه قدر گئنیشلن‌دیره‌جک قدر یاخشی بیلمه‌لیگیک.
حیکایه یازماغین گیزلی فورمولو، گیزلی مضمونو بودور. بوندان چوخو یوخ ایدی، بیز یازیچی‌لیق یولوندا آرتیق تک‌لنمیشدیک. بعضی پیس حیکایه‌لرین ایچینه آرتیرمالییدیق. موکممللیگین بوتون سیرلرینی کشف ائتسیدیم‌سه، منیم چالیشمالاریما وئریلن قیمت‌لر منه حقیقتی گؤسترردی. مدرسه واختی یازدیغیم حیکایه‌لر اوزون مدت نشریات‌لاردان رد ائدیلدی.بو عدالت‌لی گؤرونموردو. یاخشی حیکایه اوخویا بیلیردیم، حتی اونون نئجه یازیلدیغینی بیلیردیم. بس نه اوچون من اؤزوم بئله بیر حیکایه یازا بیلمیردیم؟ بلکه ده ایکی حیکایه‌نی بیر-بیرینه بنزمه‌یه جسارت ائده بیلمه‌دیگیم اوچون اوخودوغوم گؤزل حیکایه کیمی بیر حیکایه یازا بیلمیردیم. ایللر کئچدیکجه بیر چوخ موکممل حیکایه یازدیم. لاکین اونلارین نئجه یازیلدیغینی هله ده بیلمیرم.اگر حکایه یازماقدا بیر تیلسیم وارسا، و من بو تیلسیمین وار اولدوغونا اینانسام بئله هئچ کس بونو نسیل‌دن نسله کؤچوره‌جک بیر رئسئپت [دستورالعمل] حالینا گتیره بیلمز. فورمول، یالنیز یازارین اهمیت‌لی نسه تاپدیغی شئی‌لری اوخوجویا چاتدیرما فورماسیندا گیزلنیر. اگر یازار بو نیته صاحب‌دیرسه، بونو چاتد‌یرا‌جاق بیر یول تاپار. بیر حیکایه‌نی یاخشی ائدن موکممل‌لیگی یا دا بیر حیکایه‌نی پیس ائدن سهو‌لری دقیقلشدیرملیگیک. اصلینده پیس حیکایه دئدیگیمیز، تاثیرسیز اولان حکایه‌دیر.
یازدیق‌دان سونرا بیر حیکایه‌نی قیمت‌لندیرمک چوخ چتین دئییل، لاکین ایللر کئچسه ده بیر حیکایه‌یه باشلاماق منی اؤلوم فیکری قدر قورخودار. قورخمادیغینی دئین یازار خوشبخت‌دیر، لاکین اورتا سویه‌لی بیر یازار اولماسی‌نین و یاخشی بیر حیکایه یازماق‌دان چوخ اوزاقدا اولدوغونون فرقینده دئییل.
منه دئییلن توصیه‌لرین بیر آزینی خاطیرلاییرام. بو توصیه‌لر، حدین‌دن آرتیق هیجان‌لی و گنجلیک ایللری‌نین جوشقون‌لوغونو حس ائتدیگیم و بوتون دونیانین یازار اولماغا چالیشدیغینا ایناندیغیم زامانلاردایدی.
منه دئییلن شئی: “یاخشی بیر حیکایه یازماق چوخ اوزون زامان آلا‌جاق و هئچ پول قازانمایا‌جاقسان، آوروپایا گئتمه‌یین سنین اوچون داها یاخشی اولا بیلر”.
“نه اوچون؟” –دئدیم.”چونکی آوروپادا کاسیب‌لیق شانس‌سیزلیق‌دیر، لاکین آمئریکادا کاسیب‌لیق اوتانج وئریجی بیر شئی‌دیر. کاسیبلیغین اوتانجینا دؤزوب دؤزه بیلمه‌یه‌جه‌یینی فیکیرلشیرم”.قانی‌قارالیغا [دئپرئسه] گیرمک چوخ اوزون زامان آلمادی. او زامان هر کس کاسیب ایدی و چوخ دا اوتانیلا‌جاق بیر شئی دئییلدی. و کاسیبلیغا دؤزوب قاتلانماغیمی اصلا بیلمه‌یه‌جه‌یم.لاکین معلمیمین بیر مؤوضودا حاق‌لی اولدوغونا امینم. یازیچی اولماق حقیقتن چوخ اوزون زامان آلدی. و هله داوام ائدیر، و یازار اولماق اصلا داها آسان اولا بیلمز.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۱۲ بهمن ۱۳۹۲ ساعت ۹:۲۷ ق.ظ
