هِیوا

داود_پیرعلیلو
آنادیلیمیز:بالاخان گیلین حیطلرینین او باشیندا بیر سامان انباری وار ایدی کی، اورا سامانلیق دییردیلر. فاناری یاندیریب او سامانلیغا ساری یوللاندی قارپیز گتیره. بالابگیم آتاسیندان قاباق دوروب فاناری آتاسینین الیندن آلیب دئدی:
-آتا گل گئدک تئز گتیرک.
آتاسی دئدی:
-قیزیم سن هارا گئدیرسن؟ هاوا شاختادیر سن اوتور کورسوده، من گئدیم گتیریم.
بالابگیم قبول ائیله‌مه‌دن فاناری گؤتورب، سامانلیغا ساری یوللاندی. آتاسی دا اونون دالیسیجا سامانلیغا گئدیب، سامانلارین آراسیندا نئچه قارپیز قویولامشدیلار اونلاری چیخارتدیلار. ائوه قاییداندا بالابگیم دئدی:
-آتا، من اؤزوم ده بیر دنه قارپیز سامانلیغین آراداکی دیرَگینین دیبینه ساری قویولامیشام، قوی اونو دا چیخارداق آپاراق ائوه.
بالاخان دئدی:
– آی گؤزل بالام نه ائیلیریک اوچ قارپیزی؟ بودور وار دا. اونو دا ساباح چیخارداریق اؤزون یئیرسن.
بالابگیم ایکی آیاغینی بیر باشماغا تپیب دئدی، “گرَک اونو دا چیخاردیب آپاراق ائوه”. آتاسی دئدی:
– ایندی کی ال چئکمیرسن، فانارین ایشغینی سال اؤزوم چیخاردیم.
بالابگیم فانارین ایشیغینی سالدی، آتاسی قارپیزی سامانلارین آلتیندا چیخاردیب دئدی:
-بو دا سنین قارپیزین ایندی گئچ گئدک ائوه.
او حالدا بالابگیم آتاسیندان سوروشدو:
– آتا قارپیزلاری نیه سامانلارین ایچینده ساخلاییرسیز؟ بوش ائوده ساخلاسایدیق نه اولاردی؟
آتاسی دئدی:
-قیزیم سامان قویماز قارپیز خراب اولا. بوز دونماقدان دا ساخلایار میوه‌نی. اونا گؤره سامانلیقدا ساخلاییریق.
قارپیزلاری گؤتوروب ائوه گئتدیلر. هاواداکی سویوق نه سویوق توپورورسن گؤیده دونور.
آما کورسو ائله ایستیدیر کی، دوره‌سینده اوتورانلارین اوزوندن تَر آخیر
جمع ده کی کورسودن ده ایستی‌دیر. بالابگیم ایله بالاخان قارپیزلاری گتیردیلر ائوین بیر گوشه‌سینه قویدولار. هِیوا، تئز بیر مجمعی گتیریب کورسونون اوستونه آنجاق یئر ائیله‌دی و قارپیزلارین بیرینی او مجمعینین ایچینه قویوب دئدی:
-آی بالاخان پیچاغینی جیبیندن چیخارد قارپیزی کس گؤره ک شانسیمیزا نئجه چیخاجاقدیر.
بالاخانین بیر قارا دسته‌لی پیچاغی وار ایدی، دسته‌سی بوینوزدان دوزلمیشدی. تیغه‌سی ده چوخ ایتی بیر پیجاق ایدی. همیشه یانیندا اولاردی بونا گؤره کی، ایشی داوار آلوئری ایدی، بیردن داوارلارا بیر زاد اولسا تئز باشینی کسسین، قویماسین مردار اولا. جیبیندن چیخاردیب قارپیزی یاواش- یاواش کسیر، هره بیر طرفده باخیر. بیری دییر کالدی، بیری دییر یئتکیندیر. . . قارپیزی کسیب قورتاراندان سونرا آغ آپباغ چیخدی او بیری قارپیزی گتیردیلر، اونو دا کسندن سونرا گؤردولر او دا کالدیر اوچونجو قارپیزی دا کسیب گؤردولر او دا او بیریسیلَره تایدیر. بالاخانین حالی توتولوب داها دینمیر،کی اوچ قارپیز چیلله‌یه ساخلاییب، اوچو ده کال چیخیب. اؤز- اؤزونه دئیینیر. کال قارپیزلاری آرادان گؤتوروب بیر تَلیسه ییغدیلار کی، سونرا دوغراییب داوارلارا وئره‌لر. بیردن بالابگیم اؤز قارپیزینی گتیریب کورسونون اوستونه دیغیرلاتدی. چپیک چالیب، دئدی:
-آتا ایندی گؤر من ساخلایان قارپیز نه چیخاجاق
“آتا، باشینا دولانیم منیم قارپیزیمی کس” دییه کورسونون باشینا دولانیر چپیک چالیر،گولور. بالاخان بونا گؤره کی بو دا کال چیخاجاق حیرصیندن بالا بگیمی هایلاشدیریب، دئدی:
– قیز گل اوتور یئره. او قارپیزی دا گؤتور آت او یانا. او دا ائله او بیریلره تای اولاجاق.
بئله‌ده هِیوا پیچاقی بالاخاندان آلیب، دئدی:
-ال گرک ال اولا ایندی بونو اؤزوم کسرم گؤر نئجه قیرمیزی چیخاجاق.
شوخلوقجا پیچاقی قویجاق قارپیز بیردن جیر گئدیب، ایکی بؤلوندو. قارپیز نه قارپیز؛ قیپ قیرمیزی، سانکی بویاقلی ناردیر. کورسونون باشیندا اوتورانلار هورا چکیب هره بیر یاندا دییرلر-گولورلر کی، قارپیزی هِیوا کسیب اونا گؤره قارپیز قیرمیزی چیخیب. او گئجه چوخ گؤزل بیر گئجه‌لردن ایدی.
گئجه یاواش- یاواش یاری اولماقدا گؤزلردن یوخو تؤکولور هره بیر طرف ده چُرت وورمادادیر، اما بالابگیم ین یوخوسو گلمیر. بالابگیم آناسینین یانیناگئدیب کورسو یورغانینی باشینا چکیب، آناسینا یاواشدان پیچیلداییب دئدی:
– آنا، بوگئجه بیر آتا- آنانین خاطره‌لریندن منه تعریف ائیله یوخو آپارسین یاتیم.
آناسی دئدی:
– قیزیم قوی قالا ساباح گئجه دییرم. بوگئجه هامی یورولوب یوخولاری گلیر، قوی یاتسینلار. هم ده یاری گئجه اولوب بیوَقتدیر، سن ده باشینی آت یئره یات، سؤز وئریرم ساباح سنه بیر عجیب خاطره تعریف ائدم. بالابگیم ین سؤزلرینی ائشیدن هِیوانین باجیسی، پیچیلتی ایله هِیوایا دئدی:
– آی باجی قادانی آلیم، منیم ده یوخوم قاچدی، قوی من ده گلیم کورسونون سیز یاتان وَرینه، قاینانانین حاجی لِیلَکلری بالالاریندان آییرماسینی تعریف ائیله.
هِیوا دا لاپ یاواشدان دئدی:
– آی باجی سن ده وقت تاپدین؟ اوغرونون یادینا داش سالدین ایندی بالابگیم هیچ قویمایاجاق یاتاق کی، او خاطره‌نی تعریفله.
باجیسی گوله- گوله دئدی:
-باجین قوربان اولسون سنه باجی، بو دا بیر گئجه‌دیر دا. یاقسمت بیر ده بوجور جمع اولوب بیر یئره ییغیشیب دردِ دل ائیله‌یک، هله او خاطره‌نی تعریف ائله یاتاق. بالابگیم ده کی ماجال وئرمیر، هی خالاسینین سؤزونون آراسینا گیریب دییر:
– آنا قربان اولوم سنه! دئ دا نه اولار، بودور با خالام دا دییر کی، او خاطره‌نی تعریف ائیله. ایندیه قدر بیزه دئمه‌ییبسن،آنا باشینا دولانیم دی دا.