سوی قیریم
کوچوره ن:اکبرسعادت
آنا دیلیمیز: آسوریلر و ائرمنیلر ۱۲۹۶- ینجی و ۱۲۹۷- ینجی گونش ایللرینده آذربایجان بولگه سینده ائله بیر جینایتلر توره تدیلری کی او جینایتلری یانلیز بیر سوزجوک ایله آنلاتماق اولار؛ سوی قیریم. بو سوی قیریمدا یاخلاشیق ۱۵۰مین آذربایجانلی صیرف آذربایجانلی اولوب تورکجه قونوشدوقلاری اوزوندن وحشی جه سینه اولدورولدولر. کسین ائرمنی لر ایله آسوریلرین مسیحی دونیاسی یاردیمی ایله بو توپراقلاردا توره تدیکلری سوی قیریم هئچ بیر زامان تورک اوولادلاری ساریندان اونوتولمایاجاق. بو سوی قیریمین آماجی آذربایجان توپراقلاریندا بیر مسیحی دوولتی قورماق ایدی. ائرمنی لر ائش زامانلی اولاراق آذربایجاندا بو سوی قیریما ال اوزاتدیلار. اسکی لرده تورک شهری اولان ایروان شهری، ائله بو سوی قیریم سونوجو بیر ائرمنی شهرینه بدل اولوندو. آنجاق عثمانلی اوردوسونون یاردیمی ایله گونئی آزربایجان اولوسو ۱۵۰ مین شهید وئره رک اوز توپراقلارینی قوروماغی باجاریب اورمونو ابدی اولاراق ائرمنی تهلوکه سیندن قورودو.جیلولارین آذربایجانا ایلک گلیشی ۱۲۹۴- ینجی ایللره قاییدیر. اوزه للیکله بیرینجی دونیالیق ساواش سونوجو عثمانلی توپراقلاریندا یاشایان آسوریلر هله روس اوردوسو ایشغال آلتیندا اولان آذربایجان توپراقلارینی یئره للشمه یه ان اویغون یئر بیلیب عثمانلی اوردوسوندان یئنیلدیکدن سونرا بو توپراقلارا آخین ائتدیلر. اونجه لر آذربایجان توپراقلاریندا بیر آزینلیق اولاراق ائرمنی لر یاشاییردی آنجاق بو ائرمنی لرین سایی آز اولدوغو اوزوندن هئچ بیر زامان تورکلره قارشی عصیانی پلانلاشدیرا بیلمیردیلر. ائرمنی لر تورک اوردوسونا ساواش اعلان ائدیب یئنیلدیکدن سونرا اوزه للیکله سلماس و اورمو شهرلرینه آخین ائده رک یئرلی ائرمنی لرده اوزگووه نج یاراتدیلار.
بو کؤچمن ائرمنی لرین باشیندا دینی لیدئر بئنیامین مارشیمون دایانیردی. بئنیامین مارشیمونون ائرمنی و آسوریلر ایچره درین بیر ائتگی سی وارایدی. او زامانکی دونیالیق گوجلرین تورکلره قارشی دوشمانچیلیقلاری آذربایجان توپراقلاریندا مسیحی میسیونرلر ساریندان یورودولوردو. آددا دوقتور اولاراق آذربایجان توپراقلارینا آیاق باسان بو میسیونرلر یئرلی ائرمنیلر، اوزه للیکله بئنیامین مارشیمونون ان بویوک دستکچیلری ایدیلر. ایران حاکیمیتینین او گونکو دورومو تام آنلامی ایله گوجسوزلویون گوسترگه سی ایدی. ایران توپراقلاری اوزه للیکله آذربایجان بولگه سی اوزگه قوشونلارین حوکمرانلیغی آلتدا گون کئچیردیردی. تهراندا مرکزی دوولت تئز تئز ده ییشیله رک قاجار یونه تیمی سون گونلرینی یاشاماقدا ایدی. بو دورومدا مرکزی دوولتین گوجسوزلویو ائرمنیلری داهادا آرتیق جسارتلندیردی. عثمانلی اوردوسو ایله ساواشدا اولان ائرمنیلر تورکلره قارشی نیفرتلرینی آذربایجانلیلاردان ایسته ییردیلر. بو ائرمنیلرین آماجی ایسه تورک توپراقلاریندا بیر مسیحی دوولت یاراتماق ایدی. البته کی دونیالیق گوجلر ان آز عثمانلی گوجونه قارشی اولسون دئیه ائرمنیلری دستکله ییردیلر. بورادا روسیه ده اوز وئرن بلشویزم دئوریمی تاثیرسیز دییلدی.
روس عسگرلری اورمودا عصیان ائده رک اورمونو تالان ائتمه یه باشلادیلار. اورمو بازاری تالان ائدیلدیکدن سونرا، بو عسگرلر ساریندان اوتا وئریلمه سی هئچ بیر زامان اورمولولارین یادداشلاریندان سیلینمه یه جک. بو ییه سیز عسگرلر پارا الده ائدیب وطنه دونمک اوچون بوتوون اشیالارین اوزه للیکله سیلاحلارین ساتماغا باشلادیلار. اورمو خییاوانلاریندا آچیقجا سیلاح آل-وئر اولونوردو. بو دورومدان ایسه جیلولار یارارلاناراق میسیونرلرین یاردیمی ایله روس عسگرلری نین سیلاحلارین الده ائتدیلر. جیلولارین سیلاح الده ائتدیکدن سونرا روس افسرلر ایله فرانسه لی میسیونرلر ساریندان هؤرگوتله نه رک بیر قوشون اولوشدوردولار. بو قوشوندا قاتقیدا بولونانلاری بئله سیرالاندیرماق اولار:۱۲ مین تورکیه دن گلن جیلولار-۲۰ مین یئرلی ائرمنیلر ایله آسوریلر۵ مین ایرواندان گلن ائرمنیلر-۸۰۰ نفر تزاریسم دئوریلدیکدن سونرا روسیه اوردوسوندان آیریلیب روسیه یه قاتیلمایان عسگرلر ایله افسرلر.۷۵ نفر فرانسه لی میسیونر
آمریکالی دکتر آ.شید ایله فرانسه لی لر خسته خاناسی نین باشقانی گوژل، اوردویا دوزن وئرمه یی عهده لندیلر.بنیامین مارشیمون، پطروس و ملک خوشابه جیلولاری اؤنده رلیک ائدیردیلر.۱۲۹۶نجی ایلین اسفند آیی:۱۲۹۶ ینجی گونش ایلینین سون آیی ایدی. ائرمنیلر سیلاحلانیب تشکیلاتلاناراق تورکلره سالدیرییی باشلادیلار. ایسفند آیی نین بیرینجی گونوندن ائرمنیلر اورمونون هر یئرینده تورک قونوشان بیرئی گوردویونده گوز قیرپمادان او تورکو اولدوروردولر. اورمولولار شهری ساوونماغا چالیشدیلار آنجاق گرچک بیر لیدئرین اولماماسی و اونجه دن تشکیلات بیچیمده دوزن تاپمامالاری اوزوندن یانلیز داغینیق سوییه ده ائرمنیلرله چاتیشما اوز وئریردی. بو آرادا شهرین باجاریقسیز آغ ساققاللاری ساواش اعلان ائتمک یئرینه آمریکالی شید ایله مارشیمونون قاپیسینا اوز توتوب ائرمنیلر ایله تورکلر آراسیندا باریش ایسته دیلر. مارشیمون ایله شید بونلارلا گوروشده زامان اولدوره رک شهرده سوی قیریم یاپان ائرمنیلره داهادا آچیق آلان یاراتدیلار. بئله لیکله ائرمنیلر سوی قیریم پلانین ایره لی آپاراراق قادین، جوجوق و ارکک دئمه دن تورکلری قتل عام ائدیب ائولرین تالان ائتدیلر. بونادا بسنده ائتمه ییب روس اوردوسوندان اله کئچیردیکلری توپلارلا شهری توپا باغلادیلار. یانلیز ایسفند آیی نین دوردونده اون مین نفره یاخین آذربایجانلی جیلولار ساریندان قتله یئتیریلدیلر. ائرمنیلرین بو یاپدیقلاری تامامی ایله یابانجی میسیونرلرین دسته یی ایله پلانلاشیردی. اورمو کندلری نین دورومو شهردن داهادا کوتو ایدی. جیلولار نه زامان ایسته دیگینده چئشیتلی کندلره یوروش ائدیب کندی توپراقلا بیر ائدیردیلر. بو اوزدن بیر چوخ کندلی شهره کوچمک مجبورییتینده قالاراق شهره دوغرو یونلدیلر. آنجاق شهرده ده جیلولارین الی ایله اولمه سیدیلر آجلیق آمان وئرمه ییب ایسفندین سویوق هاواسیندا چیلپاقجا آجلیقدان جان وئریردیلر. ۱۲۹۶- ینجی گونش ایلی نین ایسفند آیی تام آنلامی ایله آذربایجانلیلارا دهشتلی گونلر ایدی. یانلیز اولوم، آجلیق، قورخو و اوموسوزلویو آندیران بوتون سوزجوکلرله او گونلری خاطیرلاتماق اولار. بو دوروم بیر آیا یاخین سوردو. هرگون جیلولار نئچه ائوه توکولوب ائوی تالان ائتدیکدن سونرا بوتون عائله یی اولدوروردولر. بو زامانلار عثمانلی اوردوسو عثمانلی توپراقلاریندا باش قالدیران ائرمنیلرله دویوشده ایدی. سویله دیگیمیز کیمی بو ائرمنیلرین بیر چوخو باتی آذربایجانا قاچاراق قاچاق ائرمنیلر دسته سین اولوشدورموشدولار. دیگر یاندان یابانجی اولکه لر آذربایجان توپراقلاریندان عثمانلی یا یوروش پلانین حاضیرلاییردیلار.
بو اولوشان قاچاق ائرمنیلر دسته سی ایله یئنیجه تشکیلاتلانان جیلولار یابانجی اولکه لرین الینده ان یاخیش اویونجاق ایدیلر. بو اوزدن یابانجی اولکه لر اوزه للیکله انگلیس و فرانسه جیلولاری دستکله یه رک عثمانلی اوردوسونون اونونو کسمه یی دوشونوردولر.
نوشته شده توسط admin در چهارشنبه, ۲۸ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۵:۳۹ ق.ظ
