نوجوان ایرانی سهمی از سینمای کشور ندارد

گروه فرهنگی:عباس رافعی گفت: سینمای ایران به جوان و بزرگسال محدود شده و در این میان نوجوانان کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده‌اند. هشت آبان، روز نوجوان نامگذاری شده است.
این رده سنی در سینمای ایران کمترین میزان توجه را به خود اختصاص داده است درحالیکه این شکل از سینما در دنیا یکی از گونه‌های پرمخاطب و فرهنگساز است و شرکت‌های بزرگی چون والت دیزنی تمام تولیدات خود را به نوجوانان اختصاص داده‌اند.
در این راستا گفت‌وگویی با عباس رافعی کارگردان و تهیه کننده سینما انجام داده‌‌ایم.
سینمای ایران در پرداختن به موضوع نوجوان در سینما تا چه حد موفق بوده است؟ آیا فیلم‌هایی که در این رده ساخته می‌شود دربردارنده خواست و نیازهای این رده سنی است؟
فیلم‌هایی که در این حوزه تولید شده‌اند شاید تعدادشان به ۱۰ اثر هم نرسد. البته ممکن است در ظاهر فیلم‌هایی وجود داشته باشند که از بازیگران نوجوان بهره برده‌اند اما آن کارها، صرفا بازیگران این رده سنی را دارند و در آن‌ها تولیدات مشکلات و مسائل نوجوانان بیان نشده است.
برای مثال در فیلم‌های «باشو غریبه کوچک» ساخته عباس کیارستمی یا «رابطه» به کارگردانی پوران درخشنده تنها بازیگران نوجوان حضور دارند.
بهترین و شاخص‌ترین کاری که در این رابطه تولید شده، سریال «قصه‌های مجید» است. این مجموعه بسیار زیبا و دقیق آنچه خواست و نیاز نوجوان است را پوشش می‌دهد.
در این کار نه‌ تنها دغدغه‌های نوجوان در خانه می‌بینیم بلکه اتفاقاتی که یک نوجوان در اجتماع با آن رو‌به‌روست هم به خوبی دیده می‌شود.
اشکال اصلی تولیداتی که صرفاً بازیگر نوجوان دارند چیست که باعث شده در آن مسائل و مشکلات آنها به درستی درک نشود؟
رایج‌ترین اشتباه در این حوزه برداشت شخصی فیلمساز از موضوع است. منظور اینکه کارگردان تصور می‌کند اگر دغدغه‌های نوجوانی خود را در فیلمش نشان دهد کاری درست انجام داده است در صورتی که نسل‌ها، خواست و نیازهای متفاوتی دارند.
اگر در فیلمی مشکلات نوجوانان ۲۰ سال قبل نشان داده شود آن کار برای مخاطب زمان حال، کارکردی نداشته و با آن ارتباط برقرار نمی‌کند. پس برای اینکه کارهای مورد نظر از اشتباه دور بماند بهترین اتفاق این است کارگردان برای کارش تحقیق فراوان انجام داده و با این رده سنی زیست داشته باشد.
متاسفانه سینمای کشورمان در چند دهه اخیر معمولاً در دو رده سنی جوانان و بزرگسالان خلاصه شده است. منظور اینکه در مقطعی تنها با ساخت کارهای دختری و پسری، جوانان را مدنظر داشته‌ایم و در برهه‌ای دیگر با تولید فیلم‌های معناگرا تنها بزرگسالان را مورد خطاب قرار داده‌ایم. در چنین شرایطی، فیلم‌هایی با محوریت نوجوانان کمترین درجه اهمیت را دارد!
فیلم نوجوان باید ردباره نوجوان باشد یا نوجوان مخاطب آن؟
فرقی نمی‌کند فیلم تولیدی درباره نوجوانان باشد یا برای آنها، چون در هر دو شکل، دغدغه‌های آنها بیان می‌شود.
در فیلم نوجوان باید بتوان برای مخاطب الگو‌سازی انجام داد تا مسیری روشن پیش رویش قرار گیرد ولی در کارهای تولیدی، معمولا آثار تربیتی هستند! یعنی به بزرگسالان گفته می‌شود چگونه با نوجوانان رفتار کنند.
بگذارید از یک نمونه موفق خارجی مثال زنم که به نظرم به شکل درستی دغدغه‌های نوجوان را مطرح می‌کند. «ای تی» ساخته اسپیلبرگ یک فیلم کاملا کارشناسانه است که دغدغه‌های نوجوان را مورد نظر دارد.
جشنواره‌ای تحت عنوان کودک و نوجوان سال‌هاست در کشورمان برگزار می‌شود.
اولاً بفرمایید این رویداد جریان‌سازی لازم را داشته است یا نه؟ دوم اینکه آیا قرار دادن دو رده سنی کودک و نوجوان در کنار هم امری مقبول است؟
ادغامی که صورت گرفته به دلیل تعداد کم آثار است چون اگر بخواهیم فستیوالی برگزار کنیم باید در قدم اول فیلم وجود داشته باشد تا جشنواره برگزار شود.
با این توضیح این ادغام صورت گرفته تا جشنواره قابل برگزاری باشد ولی به هر حال آنچه مسلم است خواست و نیاز کودک را با نوجوان نمی‌توان یکی دانست. کودکان در کارهای نمایش به دنبال فانتزی هستند، درصورتیکه این خواست برای نوجوان کمتر وجود دارد. با این توضیح شاید نتوان برای جشنواره فیلم کودکان چندان عملکرد موفقی را قائل شد.
فیلمی نظیر «?? نفر» تلاش کرده با محور قرار دادن نوجوان به هدفی ایدئولوژیک نزدیک شود. آیا در این رده سنی می‌توان چنین بهره‌برداری‌هایی را انجام داد؟
این دست کارهای اصطلاحاً آثار سفارشی یا پروپاگاندا هستند اما یک نکته در آثار نوجوان وجود دارد. آثار مربوطه نباید ناصح باشد و به صورت مستقیم پند و اندرز خود را منتقل کند.
سینما از نگاه من وسیله‌ای برای انتقال تجربه است نه پیام چون سینما تلگرفخانه نیست که از آن توقع پیام‌رسانی داشته باشیم.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایکنا، در کلامی دیگر تجربه زیستی را نمی‌توان به صورت مستقیم منتقل کرد هرچند آن زیست یک سبک زندگی عالی باشد.