نارضایتی جامعه به مثابه تهدید نرم است
گروه اجتماعی: مشارکت اجتماعی، مردم سالاری و اعتماد متقابل مردم و دولت به یکدیگر از نتایج بسیار مهم سرمایه اجتماعی است که هم رضایت مردمی و مشروعیت سیاسی را تأمین می کند و هم به ثبات و امنیت داخلی می انجامد.
اهمیت روز افزون جنگ نرم، ضرورت توجه به راه کارهای حفظ و تقویت امنیت نرم در جامعه را بیش از هر زمان دیگری برجسته ساخته است و یکی از راه های مهم و قابل توجه تأمین امنیت جامعه در مقابل تهدیدات نرم تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی است.
زمانی که در یک جامعه ای میزان اعتماد و مشارکت اجتماعی به عنوان مهمترین ابعاد سرمایه اجتماعی بالا باشد مقابله با هرگونه تهدید نرم در حوزه های مختلف فرهنگی و اجتماعی آسان تر خواهد بود. نظر به اهمیت موضوع، با «علی نورزاد» مدرس دانشگاه و پژوهشگر مطالعات فرهنگی گفت وگویی انجام داده است.
** سرمایه اجتماعی و تقویت باورمندی متکی به روحیه جمعی
به گفته نورزاد: امنیت نرم به طورکلی به حفظ ارزش ها و هویت اجتماعی مربوط می شود. سرمایه اجتماعی نیز موجب ایجاد ارتباط و مشارکت بهینه اعضای یک اجتماع شده و در نهایت منافع متقابل را تأمین کرده وبسترهای اجتماعی توسعه سیاسی و اجتماعی را فراهم می کند. وی افزود: در موارد زیادی، دولت ها عملکرد مناسبی نداشته و ضعف هایی دارند. سرمایه اجتماعی این ضعف ها را جبران می کند و باعث ایجاد ثبات در جامعه می شود. سرمایه اجتماعی دارای اشتراکات و پیوند زیادی با مؤلفه های امنیت در هر کشور دارد. سرمایه اجتماعی یا مؤلفه های آن، همچون شبکه ها، هنجارها و اعتماد، تسهیل کننده کنش و افزایش همکاری جمعی برای نفع های چندجانبه است. سرمایه اجتماعی در شبکههای مشارکتی غنا و عمق می یابد و تقویت باورمندیِ درونی متکی بر روحیه جمعی را به دنبال دارد. این باورمندی درونی مهمترین موضوع در مصونیت جامعه در برابر هرگونه تهدید نرم به شمار می رود.
** اعتماد به حاکمیت پیش شرط موفقیت سیاست های حوزه امنیت نرم
این پژوهشگر حوزه فرهنگ اضافه کرد: سرمایه اجتماعی خود دارای ماهیتی نرم بوده و در نهایت به مفهوم پاسخگویی گره خورده است. پاسخگویی نیز از مهمترین خواسته های شهروندی و موضوعی کلیدی در فهم امنیت نرم در جامعه است. در نتیجه پاسخگویی به خواسته های شهروندی، نوعی رضایتمندی در شهروندان به وجود می آید که آنها را اقناع نموده و در نتیجه سیاست پذیرش را پیشه می سازند.وی افزود: در واقع از این طریق موجبات تقویت اعتماد به نهادهای حاکمیت فراهم شده و این اعتماد شرط لازم اجرای سیاست های فرهنگی جهت تقویت امنیت نرم در جامعه است. ضعف و یا سقوط سرمایه اجتماعی موجب بالا رفتن هزینه های زندگی اجتماعی هم برای دولت و هم برای مردم می شود. یکی از این موارد بالا رفتن هزینه های تأمین امنیت است. زیرا زمینه های نارضایتی شهروندان از دولت فراهم شده و در نهایت حفظ امنیت نرم که مربوط به هویت آنها می شود برای دولت بسیار مشکل خواهد بود. بعلاوه، در صورت فقدان و یا تضعیف سرمایه اجتماعی هزینه ها و فشارها افزایش یافته و حاکمیت را به امنیتی دیدن رفتارها سوق می دهد.
**نارضایتی به مثابه تهدید نرم
وی با اشاره به کتاب ‘ایوان کلیما’با نام’ بین امنیت و ناامنی’ گفت: کلیما در کتاب خود در ارزیابی وضعیت امنیتی انسان معاصر چنین آورده است’: علیرغم تمام پیشرفت های حاصله در حوزه فناوری و تولید ابزارهای نوین برای امنیت سازی و صیانت از امنیت، باید گفت که وضعیت امنیتی انسان نه تنها بهبود نیافته است، بلکه همچون گذشته هم نیست؛ چرا که ‘انسان امروز از زندگی ناراضی است’.
نورزاد اضافه کرد: کلیما و پیروان او توانستند تحولی در ماهیت تهدیدات امنیتی ایجاد کرده روایتی جدید از’تهدید نرم’ ارائه دهند. مطابق نظریه آنها، هر بازیگر در میانه دو وضعیت قرار دارد که عبارتند از وضع موجود و وضع مطلوب. فاصله میان این دو وضعیت، ‘فضای امنیتی’ مطلوب است وتهدیدات نیز در همین فضا امکان رشد و تکمیل می یابند.
تهدیدات متصور در قالب این رویکرد عبارتند از:’ افزایش نارضایتی نسبت به وضعیت موجود؛ تعریف افراطی از وضعیت مطلوب به گونه ای که به وضعیت ایده آل و غیر قابل دستیابی، نزدیک یا تبدیل شود؛ شکل گیری مقاومت اجتماعی نسبت به فرآیندهای انتقال از وضع موجود به وضع مطلوب.
** امنیت نرم و مشروعیت سیاسی
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایرنا ، وی تصریح کرد: تأمین امنیت بدون داشتن سرمایه ای چشمگیر در حوزه اجتماعی میسر نبوده یا دست کم بسیار دشوار است. اعتماد متقابل مردم و دولت به یکدیگر از نتایج بسیار مهم سرمایه اجتماعی می باشد که هم به افزایش رضایت مردم می انجامد و هم به مشروعیت سیاسی و در نهایت ثبات و امنیت داخلی را در پی خواهد داشت. سرمایه اجتماعی، با تولید امنیت نرم نقش بسزایی در نهادینه سازی رضایتمندی و تقویت مشروعیت و ثبات سیاسی در جامعه دارند.
.Arazazarbaijan.ejtemai@gmail.com
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۸ مهر ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۰۵ ب.ظ
