موسیقی ایرانی زنانه و مردانه ندارد

گروه فرهنگی: آهنگساز برجسته کشور گفت: موسیقی ایرانی زنانه و مردانه ندارد اما فرهنگی که در طول تاریخ به آن غالب بوده این تفکیک را ایجاد کرده است؛ خوشبختانه امروز تعداد هنرمندان زن بسیار بیش از سابق است و من این را آینده بهتری می‌بینم.
حسین علیزاده آهنگ‌ساز، پژوهش‌گر و نوازنده شناخته شده موسیقی ایرانی و یکی از چهره‌های تحسین‌شده موسیقی فیلم در ایران به‌شمار می‌آید. او تاکنون نامزد دریافت سه جایزه گِرَمی شده است؛ یعنی معتبرترین جایزه صنعت ضبط و پخش موسیقی در آمریکا و جهان.علیزاده درباره مسائل مختلفی که امروز موسیقی ایران با آن مواجه است، نکاتی را مطرح کرد. از جنسیت در نوازندگی تا مدیریت در عرصه موسیقی. از مال اندوزی در عرصه هنر تا کمرنگ شدن سازهای ایرانی در رسانه و بازار هنر.
آینده بهتر با هنرمندان زن
این آهنگساز در پاسخ به این پرسش که آیا تار، سازی مردانه است، ابراز کرد: فیزیکِ ساز خیر اما موسیقی ایرانی در تاریخ مردانه بوده و این موضوع هم از عقب‌افتادگی جامعه و نه از جنس ساز نشأت می‌گرفته است. اما این جریان همیشه واکنش‌های خود را به همراه داشته یعنی مواقعی که فرصتی پیش‌آمده زنان درخشیده‌اند، همچنان که زمانی فکر نمی‌شد که این‌همه هنرمند زن در رشته‌های مختلف و این اندازه متخصص زن در گرایش‌های گوناگون داشته باشیم و امروز داریم.
آهنگساز آلبوم نی‌نوا در ادامه بیان کرد: موسیقی ایرانی زنانه و مردانه ندارد اما فرهنگی که در طول تاریخ به آن غالب بوده است این تفکیک را ایجاد کرده و خوشبختانه امروز تعداد هنرمندان زن بسیار بیش از سابق است و من این را آینده بهتری می‌بینم. البته این موضوع، حاصل تلاش خود خانم‌هاست.
علیزاده با اشاره به پیشرفت چشمگیر زنان در عرصه نوازندگی ابراز کرد: تبعیض جنسیتی و ادبیات کلیشه‌ای در مورد نوازندگی و ساز اگر ادامه یافته به دلیل این بوده که از یک فرهنگ غلط تبدیل به یک عادت شده است وگرنه بسیار خانم‌های متخصصی در رشته‌های مختلف موسیقی داریم که نه‌تنها چیزی کمتر از مردان ندارند که یک‌سروگردن بالاتر هم هستند.
امروز رقم فروش، ارزش آثار هنری را تعیین می‌کند
برنده سیمرغ بلورین بهترین موسیقی متن جشنواره فیلم فجر، در ادامه به تغییر ذائقه هنری جامعه نسبت به موسیقی اظهار کرد: عقیده دارم در این سال‌ها سیاست غلطی وجود داشته که باعث شده است که فرهنگ در عرصه موسیقی، ادبیات و هنر عوض شود و برای تغییر این وضعیت نیاز به افراد دلسوز و متفکری است که مسئول مراکز هنری باشند.
علیزاده با اشاره به مدشدن سبک خاصی از موسیقی در هر دوره، گفت: در هر دوره توجه به موسیقی منحصر به یک سبک بوده، همچنان که پیش‌تر در دوره‌ای موسیقی سنتی محور بوده، امروز موسیقی مورد توجه جامعه، صرفاً پاپ است، چراکه سلیقه و نگاه و درک و فهم مسئولی که در دوره‌ای بر مسند قرار گرفته است در این زمینه حرف اول را می‌زند.وی افزود: امروز هر کنسرتی که در سطح شهر اجرا شود مسئله میزان درآمد آن مطرح است. فیلم‌های بازاری و بی‌محتوا معمولاً ازاین‌جهت موفق بوده‌اند که چه میزان در گیشه فروخته‌اند و این در گیشه فروختن شامل همه هنرها شده است یعنی عامل موفقیت هنری آثار را در میزان فروش آن می‌بینند. در چنین شرایطی نقاشی ای مهم است که چند میلیارد فروخته شده یا می‌شود و آن نقاشی دیگر ربطی به مردم ندارد و به دلالان اختصاص‌یافته است. این که همه زندگی ما شده پول و مادیات آن هم در جامعه‌ای معنوی، جای افسوس دارد.
هنرمند واقعی دنبال مال اندوزی نیست
نویسنده کتاب‌های آموزش سه‌تار، دوره مقدماتی و آموزش سه‌تار، دوره پیشرفته با تاکید بر اهمیت حمایت دولتی از موسیقی ملی، بیان کرد: در همه جای دنیا موسیقی جدی و کلاسیک که نشان‌دهنده فرهنگ آن مملکت است حمایت می‌شود و قرار نیست این موسیقی با درآمدزایی بقا داشته باشد. امروز مخارج سالن‌های برگزاری کنسرت آن‌قدر بالا رفته است که اجرای کنسرت با هزینه های بسیار همراه است و به سختی می شود مخارج و هزینه ها را تأمین کند.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا می توان شرایط موجود را به مثابه دوره افول موسیقی که در ادامه آن دورانی از اوج‌گیری رخ می‌دهد، در نظر گرفت، ابراز کرد: اگرهم این نظر را قبول کنیم، نمی‌توانیم در افول بمانیم.
در تاریخ دنیا این موضوع وجود دارد که هر جامعه‌ای در طی پستی‌وبلندی‌ها و اتفاقاتی که تجربه می‌کند در دوره‌ای میوه می‌دهد؛ البته متأسفانه ممکن است در دوره‌ای همه این میوه‌ها ساقط شوند. چنانچه یکی افسرده شود، دیگری مهاجرت کند یا اتفاقات دیگر. در نهایت در چنین شرایطی ثروت ما کم شده است. با این حال جامعه تجربیات مختلف را طی می‌کند.علیزاده با تاکید بر امیدواری به نسل جدید هنرمندان، بیان کرد: این که فکر کنیم امروز ثمرات هنری نداریم بسیار غلط است چرا که در نسل جوان استعدادهایی عالی داریم و صرفاً در بخش برنامه ریزی فرهنگی مشکل داریم. این که این هنرمندان آتیه‌ای ندارند یعنی کارشان دیده نشده است. سوال این است که اگر کسی موسیقی می‌خواند یا هنرمند می‌شود آینده‌اش از منظر اقتصادی چیست؟این آهنگساز در ادامه گفت: وقتی هنرمند جوان وارد جامعه می‌شود، با شرایط رقابتی با جنبه صرفاً مادی روبرو خواهد شد که باید در این مسابقه شرکت کند. در این میان عده ای هنرمند بااصالت فکری هستند که ممکن است در فقر باشند اما به این موضوع تن نمی‌دهند ولی عده‌ای دیگر در این مسابقه شرکت و مال اندوزی می‌کنند.
تغییر مدیریت فرهنگی یکی از مشکلات مستمر ماست
این استاد موسیقی ایرانی، در مورد نسل جدید و هنرمندان جوان بیان کرد: این نسل، بخشی هستند که کمتر دیده می‌شوند اما شرایط خوبی دارند یعنی از منظر شناخت موسیقی و تبحر، هنرمندان جوانی هستند که در خانواده‌هایی بزرگ شده‌اند و تحصیل‌کرده‌اند که هنر را می‌شناسند؛ آنان ثروت‌های آینده ما هستند و صرفاً مدیریت هنری می‌خواهد که این استعدادها در جامعه کشف شوند و به آنان امکانات داده شود.علیزاده با نکوهش عدم حمایت جوانان بااستعداد و تمرکز بر رقم درآمدزایی و فروش از موسیقی گفت: وقتی تهیه‌کنندگان و سایر متولیان در موسیقی صرفاً مسیر پول درآوردن در هنر را در پیش می‌گیرند افول موسیقی قطعی است.وی افزود: مشکل ما تغییر مدیریت فرهنگی هم هست؛ وزیران در زمینه موسیقی اگر تصمیمات درستی هم داشته باشند بعد از ? سال عوض می‌شوند و دوباره نگاه شخصی دخیل می‌شود و این عدم تداوم تصمیمات و برنامه‌های هنری خود یکی از مشکلات است.
این هنرمند خاطرنشان کرد: جالب است که در همه جامعه پذیرفته شده که پزشکی تخصص است اما پذیرفته نشده که موسیقی هم تخصص است؛ به‌رغم این که ما دانشگاه و درس تخصصی برای این هنر داریم ولی متأسفانه این پذیرش رخ نداده است. بر این اساس، ضروری است که هر مسئولی در هر حوزه ای که تصمیم گیرنده است باید زمینه‌ای از شناخت آن هنر و رشته و صلاحیت آن را داشته باشد.علیزاده در پاسخ به این پرسش که آیا ساز تار این روزها ابزار کم‌رنگی در موسیقی ایرانی شده است، گفت: البته این گونه نیست و در زمان حاضر ساز تار عمومیت دارد. اما مسئله اصلی، این نیست، بلکه نقصان‌های مدیریت موسیقی کشور است که بر هنری ملی متمرکز نیست. بسیاری از مواقع اگر تلویزیون را روشن کنید احساس می‌کنید تلویزیون ترکیه یا کشورهای عربی را باز کرده‌اید. چرا که به‌هیچ‌وجه به هنر ملی توجه نمی‌شود.وی همچنین اظهار کرد: عقیده دارم صلاحیتی که باید به این مهم توجه داشته باشد، وجود ندارد. یعنی کسانی که تخصص داشته باشند و بدانند که چه باید کرد؛ درحالی‌که هر دوره مسئولان تغییر می‌کنند و مسئول مربوطه بی‌خبر از آن تخصص است.
به گزارش آراز آذربایجان به نقل از ایرنا، حسین علیزاده با کسب ۴ سیمرغ بلورین برای فیلم‌های گبه، زشت و زیبا، آواز گنجشک‌ها و ملکه، مشترکاً به همراه مجید انتظامی و محمدرضا علیقلی برنده بیش‌ترین سیمرغ بلورین در بخش بهترین موسیقی متن از جشنواره فیلم فجر است. وی تا به حال سه بار برای آلبوم‌های فریاد، بی تو به سر نمی‌شود و به تماشای آب‌های سپید نامزد جایزه گرمی در بخش «بهترین آلبوم سنتی جهان» شده‌است.
.Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com