شعر و عرفان در شخصیت استاد تنها
علی رزم آرای
گروه فرهنگی: نوشتار زیر بخشی از کتابی است که نویسنده این نوشتار پیرامون زندگی و شعر عبدالحسین شیرپنجه رضایی (تنها) یگانه بنیان¬گذار شعر انقلاب اسلامی و ادبیات مقاومت و پایداری در استان و شهرارومیه به قلم سپرده و در آستانه انتشار قرار دارد. در حققیت نوشتار زیر برگرفته از اطلاعات و حافظه شاعر نامی کلانشهر ارومیه جناب آقای »حمید واحدی« است.
زنده¬یاد تنها ذوق شعری والای داشت. همین ذوق شعری هم در مطالعاتش او را بیشتر به سمت شعر می کشاند تا مثلا ً زمینه عرفانی شعر و…
برای مثال او مناقب العارفین را می¬خواند بخاطر مولانا و شمس نه به خاطره زمینه عرفانی کتاب! او در بعضی اشعارش عمیق است و در بعضی اشعار سطحی! از این نظر بینش شعر او مرتبط با شعر نبود بلکه با موضوعات و اوضاع زمانه و دوران مرتبط بود!او از صائب تبریزی استقبال می¬کرد و شعری می¬گفت اما شعرش بیشتر برای موضوع و محتوا ساخته شده بود تا زبان شعری! م سبک هندی در کل سبک ظرایف زبانی است و صائب هم شاعر این سبک!
در هرحال آنچه که زنده یاد تنها را بیشتر مطرح می¬کند پیشکوست بودن او است! من در همان سال ۱۳۶۰ که به محفل انجمن شعرارومیه راه یپدا کردم فقط دو نفر کتاب چاپ کرده بودند: آقای بیت الله جعفری با مجموعه قان¬بایرامی ( اشعار انقلابی حاج بیت الله جعفری که در مسجد اعظم ارومیه و به سال¬های ۱۳۵۷ تا ۱۳۵۹می¬خواند) و زنده¬یادتنها با مجموعه یاشیل¬یاپراق! همین مجموعه یاشیل یارپاق در آن زمان مجموعه قابل توجه و قویی بود مثلا ًدر مقایسه با آثاری چون قان بایرامی و…اشعار ترکی او هم به واسطه مطالعاتش در زبان و ادبیات ترکی و همین که زبان ترکی ، زبان مادری او بود و برپایی ارتباط ناخودآگاهی که با این زبان داشت، قوی و قابل توجه و در عین حال صمیمی هستند و در مواردی هم دارای ضعف زبان شعری! که این هم البته مشکل ویرایش ادبی است که در آن دوران و در دور و اطراف زنده¬یاد تنها کسی پیدا نمی¬شد که به او در این مورد کمک کند و در این خصوص اگاهی داشته باشد و همین که آن دوران، دوران چنین ذهنیت¬های تخصصی نبود ….در اشعار فارسی هم بیشتر استقبال از قدما دیده می¬شود که بیشتر این استقبال خارج از موضوع شعرقدما و نزدیک به موضوعات روز و اجتماعی آن دوران است. برای مثالا در این غزل:راه گمراهان اگر دقت نمایی صاف نیست/کج¬روی در پیش اهل صدق از انصاف نیستمحتکرخون ضعیفان می¬خورد چون گرگ هار/خوردن او لیک چون طفل از طریق ناف نیست…این اسقبال از صائب تبریزی است و نشان دهنده علاقه او به صائب تبریزی و سبک هندی، ولی این غزل در محتوا و در زبان شعری راهی به جز سبک هندی و دقایق زبانی آن می¬رود. این موضوع در عین حال که شاید تقلید هم باشد، یکی نوآوری هم هست! از این نظر زنده¬یاد تنها پیشگام است! در این غزل¬ها که به سیاق سبک هندی و به خصوص صائب تبریزی سروده شده تک بیت¬های هم یافت می¬شود که بدیع و تازه هستند.علاقه زنده یاد تنها به سبک هندی و صائب تبریزی به حدی بود که دیوان ۶ جلدی صائب که به تصحیح قهرمانی بود و در آن زمان تازه منتشر شده بود را خریداری کرده بود در حالی که دیوان تک جلدی صائب به تصحیح امیری فیروزکوهی را هم داشت. سهم زنده یاد تنها در تاریخ ادبیات معاصر آذربایجان غربی و ارومیه را می توان در چهار بعد دید:از پایه گذارن اصلی اولین انجمن شعر در استان و شهراومیه در بعد از انقلاب چاپ و انتشار آثار ادبی و کتاب شعر در استان و شهرارومیه در بعد از انقلاب به ویژه شعر انقلاب و پایداری ایجادگربرخی رفتارهای جدید زبانی برای مثلا ً شبه دینی، شبه اجتماعی، شبه سیاسی و… در شعر بعد ازانقلاب در استان و شهرارومیهمحتوای سازی جدید در شعر بعد از انقلاب استان وشهرارومیه.این در حالی است که زنده یاد تنها در مقایسه با بنده و یا دیگران اصلا ً از جنبه حرفه و شغل هیچ قرابتی با ادبیات و شعر نداشت. تنها شاید با ادبیات و شعر علقه هنری و حسی داشت اما از شغلی و حرفه¬ای به معنای تام کلمه ادیب نبود اما این ابعاد چهارگانه در شعر و زندگی او نمایان و آشکار است! زنده¬یاد تنها در میان فعالان ادبی و شاعران دوران خود از کسانی بود که شعر قابل تأمل بود. استاد شامی را هم می¬توان در این جرگه دید. من بی اغراق و بی¬تعارف بگویم من در شعر و ادبیات استان و شهرارومیه اگر دو نفراستاد مسلم معرفی کنم یکی زنده¬یاد استادتنها است و دیگری استاد شامی!
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۲۴ مرداد ۱۳۹۴ ساعت ۶:۵۵ ق.ظ
