مؤللیفین اؤلومو
چئویرن: جاوانشیر یوسیفلی
ایکینجی بولوم
آنا دیلیمیز: پسیخولوژی »من« نظریه‌سی ایله ال-آیاغی باغلانمیش والئری، مالارمه نین ایدئیالارینی خیلی یومشالتمیشدی؛ آنجاق اؤزونون کلاسیک ذؤوقونه آرخالاناراق او ریتوریکا [فن بیان] تجروبه‌سینه اوز توتدو؛ ائله بو سببدن دؤنمه دن مؤللیفی شوبهه یه و مسخره یه معروض قویور، اونون فعالیتی‌نین دیل آسپئکتینی [سرشت] و »گؤزله نیلمز« خاراکتئرینی قاباردیر هم ده اؤزونون بوتون نثر اثرلرینده اعتیراف ائتمه_یی طلب ائدیردی کی، ادبیاتین ماهیتی – سؤزده دیر، یازیچی‌نین قلب دونیاسینا هر نؤوع ایسنادلار ایسه – مؤوهوماتدان اؤزگه بیر شئی دئییلدیر.
حتتا مشهور پسیخولوگیزمی ایله تانینان قلب اوستاسی پروست دا – ساده‌جه تفررعات خیردالامیردی، تفررعاتین درین‌لیکلرینه گئتمکله یازیچی ایله اونون پئرسوناژلاری‌نین موناسیبت لرینی مرکب لشدیریر – آچیق-آشکار قارشیسیندا دوران وظیفه نی بوندا گؤروردو… پروست تحکیه چی قیسمینده نه ایسه گؤرن، عذاب چکن آدامی یوخ، حتتا یازان آدامی دا سئچمیردی، ائله بیریسینی سئچیردی کی، او، هله یازماق حاققیندا دوشونور (اونون رومانینداکی جاوان اوغلان – یئری گلمیشکن، اونون نئچه یاشی وار، کیمدیر نه ایشله مشغولدور – یازماق ایسته ییر، آنجاق باشلایا بیلمیر و رومان دا او زامان بیتیر کی نهایت، یازی آلینیر، ایلک جومله‌سی یازیلیر)، بو یوللا پروست موعاصیر یازی ائپوپئیاسی [حماسه] یاراتدی. بو ساحه ده او، کؤکلو چئوریلیشه نایل اولدو؛ روماندا اؤز حیاتینی تصویر ائتمک یئرینه، – آخی چوخ زامان مالی مالا قاتیب ائله بئله ده دئییرلر،-او، اؤز کیتابی‌نین نمونه‌سینده ائله اؤز حیاتینی، عؤمرونو ادبی اثره دؤندره بیلمیشدی و بیزه آیدین اولور: شارل کی مونتئسکیو دان کؤچورولمه میشدیر، عکسینه محض مونتئسکیو اؤزونون گئرچک-تاریخی حرکت و علامتلریله اولسا-اولسا شارل دان گلمه معین فراقمئنتی [پارچا]، یاخود »قیرینتی«نی تمثیل ائدیر.
بو سیرادا سونونجوسو سوررئالیزم دیر، او شوبهه‌سیز کی، دیلین سووئرئن [حاکیم، استعلا] حقوقلارینی قبول ائتمک اقتیداریندا دئییلدی دیل سیستئم اولدوغو اوچون و رومانتیزم روحوندا بو حرکتین مقصدی هر جور کودون دارماداغین ائدیلمه‌سی اولدوغو اوچون (بو ایللوزور [رویکرد] مقصددیر، چونکی کودو عمومن داغیتماق مومکونسوزدور، اونو یالنیز »آزدیرماق« اولار) سوررئالیزم بونا گئده بیلمزدی آنجاق سوررئالیزم دایم معنانین کسکین‌لیکله و بیله رکدن پوزولماسینا چاغیریردی (بدنام »معنا قامارلاما« حادیثه‌سی)، او، طلب ائدیردی کی باشین هله عاغلینا گلمه ین لری بئله ال مومکون قدر تئز قئیده آلسین (اوتوماتیک یازی).
سوررئالیزم قروپلا (بیرگه) یازینی پرینسیپجه قبول ائدیب، رئال اولاراق پراکتیکادان کئچیردیینه و بوتون بونلارا گؤره مؤللیفین مقدس‌لیک تاختیندان دوشورولمه‌سی ایشینه (دئساکرالیزاسییا) بؤیوک تؤحفه وئردی. نهایت ادبیاتین چرچیوه‌لریندن کناردا (یئری گلمیشکن ایندی بئله بیر حد قویما اؤزونو توکتمیشدیر) مؤللیف فیقورونون آنالیزی و داغیدیلماسی اوچون ان دیرلی سیلاحی موعاصیر‌لینقویستیکا [دیلچی‌لیک، زبانشناسی] وئردی، بئله بیر ساده حقیقتی پیچیلدادی کی، اؤز-اؤزلویونده سؤیلم – بوشونا بیر پروسئسدیر [گئدیش]، اؤز-اؤزونه ده باشا چاتیر، بئله کی، اونو دانیشانلارین شخصیتی ایله دولدورماغا لزوم یوخدور.لینقویستیکا نؤقطه_ی-نظریندن مؤللیف یالنیز و یالنیز یازان آدامدیر، نئجه کی، »من« ده ائله دانیشاندا »من« دئیندیر؛ دیل »شخصیتی« یوخ، »سوبیئکت«ی تانییر و یالنیز نیطق آکتی‌نین [مقاوله] داخیلینده معین لشن، اوردان کناردا هئچ بیر مندریجه‌سی اولمایان بو سوبیئکت بوتونلوکده دیلی اؤزونه »ییغیب«، اونون ایمکانلارینی تامامن توکتمه‌یه ده بس ائله ییر.
مؤللیفین کنارلاشدیریلماسی (برئشتین دالینجا بورادا اصل »اؤزگلشمه دن« سؤز آچماق مومکوندور – ادبی »صحنه‌نین« ان درین بیر گوشه‌سینده بالاجا بیر فیقور کیمی مؤللیفین بویو گئتدیکجه کیچیلیر) – تکجه تاریخی فاکت، یاخود یازی‌نین ائفئکتی دئییلدیر: بوتون موعاصیر متن اؤزولونه، کؤکونه قدر دییشیر و بئله دئیک، بو دفعه او، ائله شکیلده یارادیلیر و اوخونور کی مؤللیف بوتون سوییه‌لرده کنارلاشدیریلمیش اولور. هر شئیدن اؤنجه زامان پئرسپئکتیوی باشقا شکله دوشور. هله ده مؤللیفه اینانانلار اوچون او هر آن کئچمیش زاماندا، اونون کیتابینا نظرن دوشونولور؛ مؤللیف ده، کیتابدا اؤز-اؤزلویونده »قدر«له »سونرا« آراسیندا استقامتلندیریلمیش عمومی اوخا »کئچیریلمیشدیر«، بئله حساب ائدیلیر کی، مؤللیف کیتابی بئینینده، فیکرینده بسله ییر، اوندان اول مؤجود اولدوغو اوچون عذاب چکیر، اونون اوچون یاشاییر، بو ائله آتانین اوغولدان اؤنجه گلمه‌سی کیمی دیر. موعاصیر سکریپتورا [کاتیب] گلدیکده، او، متن له عئینی زاماندا مئیدانا چیخیر، یازییا قدر و یازی خاریجینده هئچ بیر مؤجودلوق علامتینه مالیک دئییل دیر؛ بو قطعیین او سوبیئکت ده دئییل کی اونا نظرن مؤللیفین کیتابی پرئدیکات اولسون اورتادا یالنیز بیرجه زامان قالیر – نیطق آکتی زامانی هر هانسی متن ده دایم »ایندی« و »بوراداجا« یازیلمیش اولور. بونون نتیجه‌سی (و یا سببی) کیمی »یازماق« فعلی‌نین معناسی ایندن بئله نه ایسه قئیده آلماق؛ تصویر ائتمک، کلاسیک لرین بویوردوقلاری کیمی »رسم ائتمک« دئیه نظرده توتولمامالی، اوکسفورد مکتبیندن اولان فیلوسوفلارین آردینجا‌لینقویست لرین »پئرفورماتیو« {رفتار} آدلاندیردیق لاریندا مؤجود اولمالیدیر – بئله بیر نادیر فعل فورماسی وار، یالنیز و یالنیز ایندیکی زامانی گؤستریر و بو حالدا ایفاده آکتی اؤزونده بو آکتدان غئیری باشقا مضمونو (باشقا دئییمی) احتیوا ائتمیر: مثلا حؤکمدارین دیلیندن دئییلن: »فرمان اولدو کی…« یاخود قدیم شاعیرین دیلینده: »اوزان سؤیله میش«… (مقایسه ائت: »آشیق دئیر«- ترجمه‌چی). دئمه‌لی مؤللیف‌له اوزلشن موعاصیر سکریپتور اؤز سلفی‌نین پاتئتیک [بیهوده] باخیشلارینا اویغون، ظن ائده بیلمز داها، بس ال فیکرین یاخود دویغولارین آردینجا چاتدیرا بیلمیر، اگر بو، دوغرودان دا بئله دیرسه، او، قدرله راضیلاشیب اؤزو بو مقامی نظره چارپدیرماغا و دایم اثری‌نین فورماسینی جیلالاماغا بورجلو اولاردی؛ عکسینه، سسله هر جور علاقه نی کسن ال تام جیزگی ژئستی (ایفاده ژئستی یوخ!) ایجرا ائدیر و باشلانغیجی، چیخیش نؤقطه‌سی اولمایان هر هانسی ایشاره وی ساحه جیزیر؛ هر حالدا بو ساحه یالنیز دیلین اؤزوندن نشت ائدیر، یارانیر، او ایسه اوسانمادان باشلانغیج نؤقطه حاققینداکی هر دورلو تصوورو شوبهه آلتینا آلیر.
نوشته شده توسط admin در شنبه, ۰۲ مرداد ۱۳۹۵ ساعت ۱۱:۲۹ ق.ظ
