هر ايراني يک سفير پيشگيري از اعتياد//

قطعا پیشگیری از اعتیاد بهتر از درمان است

گروه اجتماعی: مساله اعتیاد و مواد مخدر مشکلات اجتماعی، اقتصادی و بهداشتی زیادی را به دنبال دارد؛ بدون شک مبارزه با مواد مخدر از مسائل بسیار بنیادی کشور است که باید از بعد یک آسیب بزرگ اجتماعی به آن نگریست.
اعتیاد مانند هر بیماری دیگری قابل درمان است، اما هزینه آن بسیار بالاست، لذا بهتر است به پیشگیری بیشتر توجه شود که بهترین و کم هزینه ترین راه مبارزه است.
برای پیشگیری از اعتیاد وگسترش آن در سطح جامعه می توان راهکارهای مختلفی را برشمرد که هم در سطح فردی و هم اجتماعی قابل طرح است:
۱- آگاه کردن خانواده ها به خصوص پدران و مادران در رابطه با رفتار فرزندان و تربیت و کنترل صحیح آنها دراجتماع و آشنایی آنها با مضرات اعتیاد به وسیله رسانه های گروهی( رسانه های دیداری و شنیداری مانند رادیو و تلویزیون و همچنین امروزه با گسترش استفاده روزافزون از اینترنت، رسانه‌های برآمده از فضای اینترنت جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند. اینگونه رسانه‌ها مثل سایت های اینترنتی خبرگزاری‌ها، امکان تعامل مخاطب را نیز فراهم می‌کنند) ۲– ایجاد تحول در آموزش و پرورش و تقویت کادر آموزشی و مربیان پرورشی و ایجاد فضای آموزشی مناسب ؛ بطوری که دانش آموزان را به نحو ظریفی درکنار تدریس و آموزش کتب درسی از مضرات مواد مخدر آگاه نمود .
۳- ایجاد مراکز فرهنگی نظیر کتابخانه ها و مراکز هنری، فنی و حرفه ای، پارک ها، فضاهای ورزشی و تربیتی برای ارتقاء سطح فرهنگی نوجوانان و جوانان و گذراندن اوقات فراغت آنان که این امکانات با توجه به رشد جمعیت و پراکندگی روستاها نسبتا ضعیف می باشد (که عامل بسیار مهمی جهت پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر خواهد بود(.
۴اغلب معتادان بی سوادند و یا دارای پدر و مادر بی سواد و یا کم سواد بوده اند. دست اندر کاران تعلیم و تربیت باید با تلاش بیشتری در جهت افزایش سواد مردم گام بردارند و سطح آگاهی مردم برای مقابله با پدیده اعتیاد بالا برود.
۵- ایجاد اشتغال بیشتر از طریق توسعه صنایع دستی و روستایی مخصوصا سرمایه گذاری و اعطاء امکانات و امتیازات برای ریشه کن کردن بیکاری که همانا یکی از علل عمده اعتیاد و گرایش به اعتیاد است.
۶-نقش تبلیغات در دنیای امروز بر هیچ کس پوشیده نیست و با ابزار تبلیغات و رسانه گروهی می توان آنها را روشن ساخت.
متاسفانه رسانه ها، به خصوص صدا و سیما تنها به پخش برنامه هایی محدود در موضوع اعتیاد اکتفا نموده است . لذا باید برنامه هایی که تمام اقشار بتوانند از آنها استفاده نمایند درمورد مضرات اعتیاد تهیه و برروی آنتن قرار گیرد. نقش تبلیغات ائمه جمعه و جماعات و سخنرانان در مراسم و موقعیت های مختلف، می تواند بسیار موثر بوده و یکی از روش های پیشگیری از اعتیاد در جامعه باشد.۷- در دسترس بودن مواد مخدر یکی از علل عمده اعتیاد است که کنترل و عدم ورود آنان از پیشنهادات خود معتادان بوده است. بنابراین پاکسازی جامعه از مواد مخدر و بستن مرزها به عنوان یکی از مهمترین راه های پیشگیری است.
۸-اشاعه تقویت هرچه بیشتر معنویات در جامعه و آگاه نمودن مردم از مضرات مصرف مواد مخدر.
۹- توصیه به خانواده ها که شامل کنترل فرزندان، تقویت پایگاه مذهبی و اعتقادی در بین خانواده، چگونگی گذراندن اوقات فراغت، جلوگیری از شرکت فرزندان در مجالس بی بند و بار و ایجاد سرگرمی و مشغولیت سالم، مبارزه با اعتیاد در منشاء و مبداء وجود مواد مخدر، محیط اعتیاد زا و انسان اعتیاد پذیراست.
۱۰- مردمی کردن مبارزه با مواد مخدر به شکل کامل.
۱۱- توجه به مسئله توزیع داخلی به خصوص در سطح شهر و معتادان. . ۱۲- استفاده از تجارب علمی و عملی کشورهایی که در زمینه مبارزه با مواد مخدر موفق شده اند. همچنین از طریق کنترل درون مرزی و برون مرزی از حمل و نقل مواد مخدر جلوگیری به عمل آید تا از دسترس قرار گرفتن مواد مخدر پیشگیری شود. مبارزه قاطع و پیگیر با عوامل و قاچاقچیان مواد مخدر به خصوص در استان های مرزی کشور به ویژه خراسان و سیستان و بلوچستان.
اعتیاد یک بیماری است وهر بیماری قابل درمان است و تنها راه جلوگیری از اعتیاد ، خودداری از مصرف، در همان بار اول است.
تقویت زیرساخت های مبارزه بامواد مخدر
مبارزه اجتماعی با مواد مخدر روح حیات بخش جامعه در کاهش آسیبهای اجتماعی بوده و بدون آن نمی توان امیدی در مقابله با آنها داشته باشیم.تقویت زیر ساخت‌های مبارزه با مواد مخدر اعم از افزایش مهارت های زندگی، ایجاد نشاط و شادابی، گسترش امکانات تفریحی و غیره به عنوان زیر بنای روش های زندگی در هر جامعه می تواند ارتقای پیشگیری و مقابله در مورد آسیبهای اجتماعی از جمله اعتیاد به مصرف مواد مخدر صنعتی و داروهای روان گردان را افزایش دهد.
با اشاره به اینکه نگاه فرهنگی به مسایل پیشگیری، کنترل و مقابله با اعتیاد به عنوان اصلی‌ترین آسیب اجتماعی موثرترین دیدگاه برای کاهش مشکلات است، پیشگیری های فرهنگی یعنی آموزش از خانواده تا مدرسه ، از مدرسه تا دانشگاه و از دانشگاه تا جامعه و انتقال آموزه های ضروری برای افزایش مهارت های زندگی راه اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر را هموارتر می کند.
بدون یادگیری این مهارت ها هر گونه مبارزه جنبه مقطعی و موقت خواهد داشت.
آموزش شیوه‌های فرزندآوری، فرزندپروری و برقراری تفاهم در خانواده را برای مبارزه با اعتیاد ضروری است و شیوه‌هایی که والدین در تربیت فرزندان خود به‌کار می‌گیرند، نقش اساسی در تامین سلامت روانی فرزندان آن‌ها دارد.
در سایه ارتباط سالم است که می‌توان نیازهای فرزندان را شناخت و نسبت به تامین و ارضای آن‌ها اقدام کرد، هر یک از این شیوه‌ها اثراتی بر رفتار کودکان دارند که در این میان اثرات مخرب و منفی شیوه‌های سهل گیرانه و مستبدانه بیشتر است. آن‌چه اهمیت دارد این است که بهترین شیوه فرزند پروری، شیوه مقتدرانه است که والدین در عین گرم و صمیمی بودن با فرزند خود، کنترل کننده و مقتدر هستند.
این شیوه به فرزندان کمک می‌کند تا با هنجارهای اجتماعی بهتر سازگار شوند و همچنین تاثیر کمی بر آزادی‌های فردی کودکان دارد. این کودکان با کفایت، واقع گرا، دارای اعتماد به نفس، فعال، خود نظم‌بخش و مسئول هستند
با انتقاد از اینکه بسیاری از والدین از بکارگیری شیوه های درست فرزندپروی غافل می شوند، متأسفانه اکثر مشکلات رفتاری کودکان منعکس کننده شرایط پیچیده بین فردی اعضای خانواده به‌ویژه والدین است و در بزرگسالی به دلیلی روش‌های تربیتی نادرست والدین و تعاملات معیوب آن‌ها با فرزندان ، به مصرف مواد مخدر روی می آورند.
روبرو شدن نوجوانان و جوانان در عصر حاضر با چالش‏ ها و پدیده‏ های متفاوتی مانند تنوع طلبی، لذت طلبی، عدم حمایت‏های عاطفی والدین، کاهش کنترل و نظارت اجتماعی بر رفتار و عملکرد فرزندان، وجود اختلافات خانوادگی، احساس درماندگی در بیان احساسات، عزت نفس پایین، ضعف اعتقادات دینی، بروز مشکلات و اختلالات روحی و روانی، ضعف مهارت‏های ارتباطی، ایجاد فریب فرهنگی با ارائه اطلاعات نادرست و نگرش ‏های غلط مبنی بر تاثیرات مثبت مصرف مواد مخدر و روان گردان، تغییر الگوی مصرف و ارائه صدها نوع مواد مخدر با نام‏های جذاب، شکیل و فریبنده و افزایش آمار معتادین و مصرف کنندگان انواع مواد مخدر از جمله مسائلی است که لزوم توجه به جوانان و آسیب‏ های فراروی آن ها از جمله اعتیاد را به عنوان یک مسئله و بحران بیشتر آشکار می کند.
همه گروه‌های سنی در معرض خطر اعتیاد قرار دارند و سهم جوانان بیش تر از دیگران است، رویکرد بحث اجتماعی شدن مبارزه با مواد مخدر امری مهم و ضروری برای دعوت از خانواده ها برای آموزش و آشنایی با مسایل پیشگیری از اعتیاد بوده که با فرزندان خود شیوه های درست رفتاری و تربیتی داشته باشند.
همه آحاد جامعه باید در برابر مبارزه اجتماعی با مواد مخدر احساس وظیفه و مسوولیت بیشتری کنند و این موضوع را دغدغه ای اجتماعی ، فرهنگی ، اقتصادی و غیره بدانند.
در طول سال های گذشته مبارزه مقدس با موادمخدر تنها به نیروهای نظامی و پلیسی کشور محدود می شد، با تولد علم کاهش تقاضا در دنیا و همگامی کشورمان در این حوزه با سایر کشورهای پیشرفته، متخصصان ایرانی توانستند در حوزه های گوناگون اعم از پیشگیری، درمان و کاهش آسیب و مقابله دستاوردهایی درخور جایگاه نظام جمهوری اسلامی ایران فراهم کنند به طوری که اکثر کشورهای مطرح در این زمینه بر پیشقدم بودن جمهوری اسلامی ایران در این حیطه اذعان دارند. اکنون در هزاره سوم با توجه به پوشش فراگیر، اثرگذاری و نقش کلیدی رسانه ها لازم است ضمن برجسته سازی و تقویت تخصصی این حوزه، بر کارآیی و اثربخشی آن نیز بیفزاییم.
تدوین سیاست ها و رهنمودهای حوزه های گوناگون مبارزه با موادمخدر گامی اساسی در تبیین رویکرد تخصصی ستاد مبارزه با موادمخدر در این زمینه به شمار می آید. امید است با ارتقای بروز این سیاست ها، دستیابی به هدف غایی ستاد در این زمینه، که همان کنترل اعتیاد در کشور است محقق شود.
** وضعیت موجود تولیدات فرهنگی در مبارزه با اعتیاد در رسانه ها:
در شرایطی سیاست ها و رهنمودهای مبارزه با موادمخدر تدوین می شود که بسیاری از رسانه های نوشتاری، دیداری و شنیداری بخشی از تولیدات خود را به همین موضوع اختصاص داده اند.فضای فعلی حاکم بر جامعه حکایت از این موضوع دارد که بسیاری از رسانه ها علاقه مندند تا داوطلبانه به این موضوع بپردازند و جمع کثیری از آنان بدنبال آگاه سازی و اقدامات صورت گرفته دستگاه های فرهنگی عضو ستاد، اولویت و خطر آن را احساس کرده اند. جمع کثیری از این افراد علاقه مند و داوطلب، بدون در نظر گرفتن ابعاد تخصصی مبارزه با اعتیاد تنها بر اساس ذهنیت خود به تولید در این زمینه می پردازند و با توجه به تاثیر گذاری رسانه، این خطر وجود دارد که بسیاری از فعالیت های آموزشی و نگرشی قبلی با کوچکترین غفلت در این زمینه، اثری معکوس بر جای گذارد. در حال حاضر برخی روزنامه ها تنها برخورد سیاه نمایانه با اعتیاد دارند و برخی رسانه های دیداری با طنز جلوه دادن اعتیاد از قبح آن در جامعه می کاهند. با چهره سازی رسانه ها از معتادان آخر خطی، بسیاری از مردم فریب ظاهری غیرکارشناسانه از اعتیاد را می خورند و معتادان آخر خطی و کارتن خواب را معتاد واقعی می شناسند
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان_غربی