فضای مجازی جای مناسبی برای الگو سازی فرهنگی نیست

گروه فرهنگی: مردم یک چهره مشهور را بزرگ می‌کنند و بعد خودشان هم او را زمین می‌کوبند. اگر یک سلبریتی بزرگ شده، مردم او را بزرگ کرده‌اند.
باید خیلی کودک باشیم که زمانی که یک چهره حرفی در فضای مجازی می‌زند، در راستای حرف او جریانی توسط مردم راه بیفتد. فردی که جلوی دوربین ایفای نقش می‌کند مگر عقل کل است؟ برای مثال بیانات یک فرد ثروتمند را می‌نویسند، مگر هر ثروتمندی بیانات درستی دارد. ما باید خود را درست کنیم و عاقل باشیم کنیم زیرا نمی‌توانیم جلوی حرف زدن کسی را بگیریم.
اما گاهی در فضای مجازی می‌بینم افرادی که از رده خارج شده‌اند و در این فضا نیستند، می‌خواهند خلاف جهت رودخانه شنا و خود را مطرح کنند؛ در واقع اینکه بخواهیم مطلبی را برای مطرح کردن خود، خلاف وضعیت و عرف جامعه بگوییم، در حالی که در جایگاهی قرار نداریم که این حرف را بیان کنیم، خوب نیست. باید ببینیم در چه جایگاهی قرار داریم و چکاره هستیم که درباره این مسائل حرف می‌زنیم؛ البته طرف دیگر قضیه این است که متاسفانه بیشترین چیزی که لطمه می‌زند، الفاظ رکیکی است که در زیر پست این افراد چهره ردوبدل می‌شود.
مهران مهام می‌گوید که برخی از مردم کامنت‌هایی زیر پست چهره‌ها می‌گذارند و الفاظ رکیک به کار می‌برند؛ در حالی که می‌توانند سکوت یا بحث کنند. اگر برخی سلبریتی‌ها زندگی دو گانه دارند و مردم آن‌ها دوست ندارند، بهتر است که آن‌ها را کنار بگذارند یا بلاک کنند. مردم یک چهره مشهور را بزرگ می‌کنند و بعد خودشان هم او را زمین می‌کوبند.
اگر یک سلبریتی بزرگ شده، مردم او را بزرگ کرده‌اند. نه سلبریتی را بالا ببرید، نه به او ناسزا بگویید. به نظرم سلبریتی هم هیچکدام را نمی‌خواهد. سلبریتی‌ها سرمایه‌های این اجتماع هستند بنابراین اگر قبولشان نداریم، آن‌ها را کنار بگذاریم.
مهام با اشاره به معیاری برای دستمزد بازیگران اظهار کرد: من به عنوان تهیه‌کننده بر اساس استقبال مردم، دستمزد بازیگر را تعیین می‌کنم. برای مثال مردم رضا عطاران را دوست دارند بنابراین فیلم‌هایش می‌فروشد. در واقع قیمت رضا عطاران را مردم بالا می‌برند و نرخ بازیگر بر اساس اقبال مردم است. برای مثال من می‌بینم در فضای مجازی بازیگران چند لایک و کامنت دارند و از طریق آن میزان محبوبیت را می‌فهمم؛ بنابراین مردم اهمیت زیادی دارند.
او با اشاره به سریال «روزهای خوش زندگی» گفت: سریال «روزهای خوش زندگی» به دلیل مشکلات درون گروهی و مشکل در بازنویسی فیلمنامه فعلا متوقف شده است و زمانی که مشکل حل شود دوباره کار راه می‌افتد. این سریال ۲۶ قسمتی طنز اجتماعی درباره اعتیاد است که قبلا قرار بود توسط سعید آقاخانی، کارگردانی و جواد فرحانی، تهیه‌کنندگی شود.
احمد آرام نیز با بیان این‌که هرکسی می‌تواند وارد عرصه ادبیات شود، می‌گوید: خودشیفتگی سلبریتی‌ها در ایران باعث شده که بخواهند بیشتر از حدی که دیده شده‌اند، دیده شوند.
این داستان‌نویس ، درباره ورود سلبریتی‌ها به عرصه ادبیات اظهار کرد: فقط در ایران این مسئله عجیب و غریب است، آن هم به خاطر این است که ما در دوره عجیب ‌و غریبی زندگی را دنبال می‌کنیم و فکر می‌کنیم این موضوع عجیب است. هر آدمی می‌تواند وارد عرصه ادبیات شود زیرا ادبیات فضایی ملهم از دموکراسی دارد و ما به خاطر همین می‌نویسیم و اگر بگوییم هیچ‌کس نباید وارد این عرصه شود، یک حرکت ضددموکراتیک است.
اما بحث ما در ایران بحث دیگری است. او افزود: اگر بازیگری در اروپا این کار را انجام دهد بدون حب و بغض درباره کارش تصمیم می‌گیرند.
اما در ایران این مسئله با هیاهو همراه است که این موضوع نشان‌دهنده این است که ما در یک وضعیت بسیار عصبی به سر می‌بریم.
هنرمندانی هم که تولیداتی دارند، در این جامعه عصبی زندگی می‌کنند و گرفتار یک جور نابسامانی درونی هستند. ما شبیه بازیگری که کتاب آشپزی نوشته است، زیاد داریم. گاهی کارگردان‌های سینما هم به سمت نوشتن رمان می‌روند؛ مثلا دو تا از کارگردان‌های بسیار معروف رمان نوشتند که اگر کارشان را دنبال کنید می‌بینید اثرشان بسیار معمولی است، ولی این معمولی بودن باعث نمی‌شود آثارشان دیده نشود زیرا شهرت دارند.
احمد آرام با اشاره به بازیگرانی که مجسمه‌سازی و نقاشی را هم تجربه می‌کنند، بیان کرد: به آن‌ها نمی‌توان گفت این کار را نباید انجام بدهید زیرا بشر در برهه‌ای از زمان متوجه می‌شود چیزی در وجودش کم است و فکر می‌کند با نقاشی یا مجسمه‌سازی می‌تواند آن را کامل کند. اما مسئله این است که در ایران این موضوع بعد از به شهرت رسیدن هنرمند به وجود می‌آید. زمانی که آثارشان را بررسی می‌کنید می‌بینید کارشان بسیار تصنعی است و جنبه هنری ندارد بلکه جنبه‌های خودشیفتگی در آن وجود دارد.
او در ادامه خاطرنشان کرد: خودشیفتگی سلبریتی‌ها در ایران باعث شده که بخواهند بیشتر از حدی که دیده شده‌اند، دیده شوند. این موضوع یک معضل اجتماعی است که در نهایت اشکالی ندارد زیرا این‌ افراد با ارائه چنین آثاری در محدوده زمانی ارضا می‌شوند و بعد از مدتی خودشان با آثاری که داشتند ناپدید می‌شوند. این مسئله بسیار طبیعی است.
به نظرم کسی که به این آثار صدمه می‌زند، خود سلبریتی‌ها هستند؛ یک نویسنده که کارش نویسندگی است و کتاب چاپ می‌کند جای خود را در جامعه دارد. اما به خاطر این‌که در جامعه‌ای غیرقابل پیش‌بینی زندگی می‌کنیم، نمی‌توان گفت چه اتفاقی خواهد افتاد؛ اتفاقایی از این دست (چاپ کتاب توسط سلبریتی‌ها) هم می‌تواند جزء کارهای غیرقابل پیش‌بینی باشد.
نویسنده مجموعه داستان »به چشم‌های هم خیره شده بودیم« با تأکید بر این‌که نمی‌توانیم به یک بازیگر و کارگردان بگوییم که کتاب چاپ نکند یا به آشپزی علاقه نشان ندهد، اظهار کرد: بحث ما بر سر این است که ما چقدر ضعیف و یا چقدر قوی هستیم. هیچ‌گاه این مسائل من را به وحشت نینداخته است.
آیا مسعود کیمیایی یا داریوش مهرجویی که رمان نوشته‌اند کارشان بهتر از فیلم‌هایی است که ساخته‌اند؟ زمانی که بررسی می‌کنید می‌بینید این‌طور نیست.
پس در وهله اول سلبریتی‌ها خودشان به خودشان لطمه می‌زنند و ما نباید فضایی را ایجاد کنیم که به آن‌ها لطمه بزنیم. آثار سیر طبیعی خود را در جامعه طی می‌کنند. البته چاپ آثار توسط سلبریتی‌ها تبعاتی هم دارد، دلیل آن‌هم این است که ما در جامعه نرمالی به سر نمی‌بریم. کسی که ناگهان از جلو دوربین وارد عرصه نوشتن می‌شود، مشکلات روان‌شناختی دارد که در این جامعه غیرقابل پیش‌بینی می‌خواهد خود را مطرح کند، آن وقت اعتراضاتی هم می‌شود.
او سپس به کتاب »مستطاب آشپزی، از سیر تا پیاز« اثر نجف دریابندری و فهیمه راستکار اشاره کرد و گفت: ما مترجم بسیار بزرگی ‌داریم به نام نجف دریابندری که به کمک همسرش یک کتاب آشپزی‌ تألیف کرد، زمانی که کتاب را مطالعه می‌کنید می‌بینید کتاب هم می‌تواند کتاب آشپزی باشد و هم می‌تواند کتابی درباره هنر آشپزی باشد، زیرا آشپزی‌ای که نجف دریابندری سراغ آن رفته نوع خاصی از آشپزی است، زیرا تمام عناصری که یک غذا را می‌سازند انگار عناصر هنری هستند و با دقت کامل کار شده است. من کتاب آقای بازیگر را ندیده‌ام و نمی‌توانم درباره‌اش چیزی بگوییم، درباره این کتاب حرف می‌زنند آن‌هم به خاطر قیمت بالایی که دارد.
به گزارش آرازآذربایجان به نقل از ایسنا ، نویسنده رمان »باغ استخوان‌های نمور« اظهار کرد: از این به بعد قیمت‌های بالای کتاب‌ها را بیشتر خواهید دید، زیرا کتاب‌ها وارد بیزینس و پروسه‌ای می‌شوند که دیگر هنر نیستند، بلکه سوءاستفاده از موقعیت شهرت سلبریتی‌ها هستند و به آن دامن می‌زنند.
Arazazarbaiijan.farhangi@gmail.com